Ο ΚΑΡΙΛ ΦΕΡΕ είναι ένας αναγνωρισμένος συγγραφέας των σκοτεινών μυθιστορημάτων αστυνομικού είδους, γνωστά και ως “μαύρα μυθιστορήματα”, που λατρεύει τη ζέστη. Τα βιβλία του περιλαμβάνουν πλοκή, κοινωνική κριτική και μια καθηλωτική ταξιδιωτική περιπλάνηση, κυρίως σε χώρες του νότιου ημισφαιρίου, όπου έχει τοποθετήσει τις περιπέτειες των χαρακτήρων του (Αργεντινή, Χιλή, Κολομβία, Νότιος Αφρική, Νέα Ζηλανδία). Ωστόσο, το 2021 μας εξέπληξε όταν το μυθιστόρημά του με τίτλο “Led-Πάγος” (Εκδόσεις Άγρα) εκτυλίσσεται στη Σιβηρία, σε ένα σκηνικό που αναφέρει ως “Μπλέιντ Ράνερ αλλά σε εκδοχή Σιβηρίας”. Ο Φερέ ταξιδεύει πάντα στους τόπους που επιλέγει για την πλοκή των ιστοριών του. Αυτή τη φορά, ωστόσο, το ταξίδι στο Νορίλσκ της βόρειας Σιβηρίας δεν ήταν η δική του επιλογή. Του ζητήθηκε από την εκδότρια του εκδοτικού οίκου Paulsen, ο οποίος εξειδικεύεται στα ταξιδιωτικά βιβλία. Αν και ήταν έτοιμος να ξεκουραστεί στην Κολομβία για να ξεφύγει από το κρύο, αποφάσισε να δεχτεί την πρόταση. Αποφάσισε να ταξιδέψει σε αυτήν τη “χαμένη πόλη” της βόρειας Σιβηρίας
Ο Φερέ μας μεταφέρει στον κόσμο του χιονιού και των μπουκαλιών βότκας, στα μελαγχολικά μπαρ της πόλης. Ωστόσο, μας αποκαλύπτει και τη ρωσική ψυχή, η οποία είναι τόσο διαφορετική από τα στερεότυπα και τις αντιλήψεις που έχουμε στη Δύση για τους Ρώσους. Το 2017, δημοσιεύει το ταξιδιωτικό του βιβλίο “Νορίλσκ” στα γαλλικά, μια συναρπαστική αυτοβιογραφική αφήγηση που μας επιτρέπει να δούμε αυτήν την άγνωστη και απαγορευμένη πόλη της Σιβηρίας με τον αφηγηματικό τρόπο του gonzo, όπου ο αφηγητής είναι ταυτόχρονα και ο ήρωας. Ο Φερέ μας εισάγει στον κόσμο του χιονιού και των μπουκαλιών βότκας, στα μελαγχολικά μπαρ της πόλης. Ωστόσο, μας αποκαλύπτει και τη ρωσική ψυχή, η οποία είναι τόσο διαφορετική από τα στερεότυπα και τις αντιλήψεις που έχουμε στη Δύση για τους Ρώσους. Πάνω από όλα, μας παρουσιάζει το Νορίλσκ. Αυτή η σχετικά νεαρή πόλη ανήκει στις πιο άγριες στον κόσμο. Η άγρια ομορφιά της οφείλεται στη φύση, τον άνθρωπο και την ιστορία. Στο Νορίλσκ, τα χιόνια πέφτουν κάθε χρόνο σε τόνους, με το πληθυσμό της πόλης να αριθμεί περίπου διακόσιες χιλιάδες κατοίκους. Το μέσο χιονισμένων ημερών είναι 260 ετησίως, με τις χιονοθύελλες να αριθμούν 130. Οι θερμοκρασίες του χειμώνα μπορούν να φτάσουν τους -60 βαθμούς Κελσίου, και οι πόλεις να παραμένουν στο σκοτάδι για μήνες. Τα εργοστάσια συνδέονται με τα ορυχεία νικελίου, χαλκού και λευκού χρυσού, τα οποία εκμεταλλεύονται οι ολιγάρχες και το πουτινικό καθεστώς. Αυτό καθιστά το Νορίλσκ μία από τις πιο μολυσμένες πόλεις στον κόσμο. Κάθε χρόνο, πάνω από δύο εκατομμύρια τόνοι αερίων εκπέμπονται από τα εργοστάσια, προκαλώντας τεράστιες ζημιές στο οικοσύστημα. Εκτιμάται ότι έχουν καεί εκατοντάδες χιλιάδες εκτάρια τούνδρας σε μια ακτίνα τριάντα χιλιομέτρων γύρω από την πόλη, εξαιτίας των τοξικών βροχών και των αντίστοιχων αναθυμιάσεων. Τα περισσότερα δέντρα έχουν ξεραθεί και το χορτάρι μεγαλώνει ελάχιστα. Το Νορίλσκ από μόνο του συμβάλλει στο 1% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του θείου. Πολλές ασθένειες, όπως αναπνευστικές και δερματολογικές παθήσεις, οφείλονται στη μόλυνση. Το προσδόκιμο ζωής των κατοίκων δεν υπερβαίνει τα εξήντα χρόνια. Η πόλη, ιδιαίτερα οι πιο πρόσφατες κατασκευές της, είναι χτισμένη πάνω σε πάγο. Οι διαρροές από τις σωληνώσεις θέρμανσης προκαλούν τη σταδιακή κατάρρευση του εδάφους και την απελευθέρωση μεθανίου, ένα εξαιρετικά επικίνδυνο αέριο που υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες στην ατμόσφαιρα του Νορίλσκ. Ο Καρίλ Φερέ επισκέπτεται ένα κτίριο που απειλείται από καταρρεύσεις, χτισμένο πάνω σε πάγο, προκειμένου να συναντήσει μέλη μιας φωτογραφικής λέσχης. Αισθάνεται το απαγορευτικό περιβάλλον της πόλης. Για να επισκεφτεί κανείς τον Νορίλσκ, πρέπει να έχει ειδική άδεια από την FSB, την κρατική υπηρεσία ασφάλειας που διαδέχτηκε την KGB μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Μόνο με αυτή την άδεια, που διανέμονταν από τους συνεργάτες του εκδοτικού οίκου Paulsen που είχαν συνδέσεις στην περιοχή, κατάφερε ο Καρίλ Φερέ να φθάσει στο Νορίλσκ. Η αίσθηση του απαγορευμένου ενισχύεται από το απομονωμένο χαρακτήρα της πόλης, που συνδέεται με τον υπόλοιπο κόσμο μόνο μέσω αεροπλάνου. Δεν υπάρχουν σιδηροδρομικές γραμμές ή αυτοκινητόδρομοι. Η αεροπορική μετακίνηση από τη Μόσχα διαρκεί πέντε ώρες και διέρχεται από τέσσερις χρονικές ζώνες. Ο Καρίλ Φερέ ταξίδεψε στο Νορίλσκ με τον φίλο του Τέρας, έναν μονόφθαλμο, αμφιμορφογενή, μπροστά στο ποτήρι , που του μοιάζει σε εμφάνιση. Το Τέρας είναι το πρότυπο για τον ήρωα του Φερέ, τον Μακ Κας, έναν μονόφθαλμο πρώην αστυνομικό που εμφανίζεται σε ορισμένα από τα μυθιστορήματά του. Ανάμεσα σε αυτά συμπεριλαμβάνεται το “Ποτέ πια μόνος” (Εκδόσεις Άγρα) που διαδραματίζεται στην Αθήνα και την Αστυπάλαια, όπου ο Μακ Κας αποκαλύπτει ένα δίκτυο εμπορίας μεταναστών στο Αιγαίο. Ωστόσο, στο “Νορίλσκ”, ο Φερέ με τη βοήθεια του φίλου του εξανθρωπίζει αυτήν την απάνθρωπη πόλη. Στο μπαρ Ζαμπόι, όπου ο Καρίλ και το Τέρας πίνουν βότκα ως το πρωί, γνωρίζουν τους μεταλλωρύχους τριάντα χρόνων που φαίνονται σαράντα και τις εικοσάχρονες κοπέλες που φαίνονται πενηντάρες. Παρότι εργάζονται στα ορυχεία, στην πραγματικότητα είναι ποιητές, μουσικοί, καλλιτέχνες και φωτογράφοι. “Η τέχνη είναι ένα χόμπι για μας, αλλά το ζήτημα είναι ότι ζούμε την τέχνη με πάθος και τη μοιραζόμαστε με άλλους. Κατά βάθος, αυτή η πόλη αξίζει περισσότερα από αυτό”, λένε οι κάτοικοι. Το βιβλίο έχει μεταφραστεί εξαίρετα στα ελληνικά από την Αργυρώ Μακάρωφ, η οποία έχει μεταφράσει όλα τα βιβλία του Φερέ και του Ζορζ Σιμενόν στα ελληνικά.
