Ο ψυχολόγος Αχιλλέας Υφαντίδης μίλησε πρόσφατα για ένα είδος εκφοβισμού που δεν είναι εμφανές, αλλά το νιώθουν έντονα όσα παιδιά το βιώνουν. Αναφέρομαι στο “κρυφό bullying”, έναν τύπο ψυχολογικού εκφοβισμού που έχει αρνητικές επιπτώσεις στη ψυχική υγεία των παιδιών. Πρόκειται για το bullying που δεν βλέπουμε, αλλά νιώθουν όλο και πιο έντονα τα θύματα. Όταν δεν καλούνται σε πάρτι, όταν δεν τους περνούν μπάλα σε ένα παιχνίδι, όταν τους αποκλείουν από συζητήσεις ή μεταδίδουν φήμες για αυτά. Ο εντοπισμός και η έκφρασή του είναι δύσκολη για ένα παιδί, και είναι σημαντικό να το αναγνωρίσουμε και να το αντιμετωπίσουμε. Η ευθύνη είναι δική μας.
Ο ψυχολόγος αναφέρει ορισμένα παραδείγματα του κρυφού bullying: να καλεί όλους τους φίλους σε ένα πάρτι, εκτός από έναν που επιλέγει να αποκλείσει. Να κάνουμε ότι δεν βλέπουμε όταν άλλοι παίκτες κάνουν bullying σε κάποιο μέλος της ομάδας. Να μην δίνουμε πάσες σε κάποιον, να δυσκολεύουμε επίτηδες παιχνίδια σε κάποιον, να αποκλείουμε κάποιον αδικαιολόγητα. Το κρυφό bullying είναι πανούργο και επιζήμιο για όποιον το υφίσταται. Είναι καθήκον μας να το αναγνωρίσουμε και να προσπαθήσουμε να το εξαλείψουμε.
Ποιες είναι οι μορφές του κρυφού bullying; Σύμφωνα με το stopbullying.gr, ο ψυχολογικός εκφοβισμός “αποτελεί έναν τύπο βλαβερής συμπεριφοράς που επιδιώκει όχι μόνο να πλήξει ψυχολογικά το θύμα, αλλά και να δημιουργήσει ένα επιβλαβές και βίαιο ψυχολογικό περιβάλλον στο οποίο το θύμα θα πρέπει να επιβιώσει”. Ο ψυχολογικός εκφοβισμός μπορεί να είναι αόρατος και να βασίζεται στη διάδοση ψευδών φήμων, στον αποπροσανατολισμό των ανθρώπων εναντίον του θύματος. Συχνά συμβαίνει στο σχολείο και online, και μπορεί να εν υπομονεύσει αβεβαιότητα όχι μόνο στο θύμα, αλλά και σε αυτούς που επιχειρούν να βοηθήσουν.
Ο ψυχολογικός εκφοβισμός έχει σοβαρές επιπτώσεις στη ψυχική υγεία των θυμάτων. Αυτές περιλαμβάνουν αύξηση του άγχους, κατάθλιψη, ψυχική αναστάτωση και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Για να βοηθήσουμε ένα παιδί-θύμα του κρυφού bullying, πρέπει να επικοινωνήσουμε ανοιχτά μαζί του. Θα πρέπει να το ενθαρρύνουμε να μιλήσει για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, να του εξηγήσουμε την έννοια του εκφοβισμού και να το ακούσουμε χωρίς να το διακόπτουμε. Πρέπει να το στηρίξουμε συναισθηματικά, δείχνοντας του ότι το αγαπάμε, το νοιάζουμε και είμαστε εκεί για να το βοηθήσουμε. Μπορεί να είναι φοβισμένο και ντροπιασμένο, οπότε πρέπει να είμαστε ήρεμοι και ανοικτοί για να το ακούσουμε. Εάν δεν θέλει να μιλήσει, πρέπει να είμαστε ανοιχτοί για συζητήσεις σε άλλη μέρα και να γνωστοποιήσουμε ότι είμαστε εκεί για να το στηρίξουμε. Θα πρέπει επίσης να το ενθαρρύνουμε να μιλήσει με δασκάλους, φίλους ή ακόμη και με τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης.
Επίσης, πρέπει να στηρίξουμε το παιδί να αναπτύξει δεξιότητες προστασίας του εαυτού του και να συναινεί να μείνει με συμμαθητές που μπορεί να εμπιστευτεί. Εάν υφίσταται εκφοβισμός online, πρέπει να το ενημερώσουμε για την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο. Πρέπει επίσης να παρέχουμε στο παιδί χρήσιμες πληροφορίες και συμβουλές για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου από επίσημες πηγές όπως η Ελληνική Αστυνομία. Επιπλέον, πρέπει να ενθαρρύνουμε το παιδί να συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες εντός και εκτός σχολείου όπου μπορεί να συναντήσει άλλα παιδιά με κοινά ενδιαφέροντα. Τέλος, πρέπει να ενθαρρύνουμε το παιδί να βρει χρόνο για απολαυστικές δραστηριότητες που το καθησυχάζουν και τον κεντρίζουν, όπως η ακρόαση αγαπημένης μουσικής ή η πρακτική σωματική άσκηση.
Το κρυφό bullying είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Είναι καθήκον μας να ενημερωθούμε και να βοηθήσουμε τα παιδιά να διαχειριστούν τον ψυχολογικό εκφοβισμό. Μόνο μέσω της ευαισθητοποίησης και της ενημέρωσης μπορούμε να προοδεύσουμε προς έναν κόσμο όπου κάθε παιδί θα αισθάνεται ασφαλές και αγαπημένο. Για να μάθετε περισσότερα για τον εκφοβισμό, επισκεφθείτε stopbullying.gr.
