Οι λίστες αναμονής των ασθενών που περιμένουν για προγραμματισμένες χειρουργικές επεμβάσεις αυξάνονται καθημερινά στα νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ). Σε πολλά νοσοκομεία, μόνο το 50% των κρεβατιών στις χειρουργικές κλινικές είναι διαθέσιμα. Οι αναμονές μπορεί να φτάσουν μέχρι και τρία χρόνια, και ακόμη και τα επείγοντα χειρουργεία δεν ξεφεύγουν από την καθυστέρηση, με την αναμονή να περιορίζεται σε μερικούς μήνες.
Παράδειγμα που δείχνει την έλλειψη κρεβατιών είναι το Σισμανόγλειο νοσοκομείο, το οποίο διαθέτει δέκα χειρουργικά κρεβάτια. Πριν από την πανδημία, λειτουργούσαν μόνο πέντε κρεβάτια, ενώ τώρα λειτουργούν με δυσκολία τρία κρεβάτια. Ο κύριος λόγος για αυτήν την κατάσταση είναι οι έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, όπως αναισθησιολόγοι και νοσηλευτές. Μια έρευνα σε μεγάλα νοσοκομεία της Αττικής και της Θεσσαλονίκης (Ιπποκράτειο, Σισμανόγλειο, Γ. Γεννηματάς, ΑΧΕΠΑ) αποδεικνύει ότι μόνο τα μισά χειρουργικά κρεβάτια λειτουργούν στα δώδεκα, και μόνο τα τέσσερα κρεβάτια λειτουργούν στα δέκα.
Οι έκτακτες χειρουργικές επεμβάσεις, όπου η αναμονή μπορεί να φτάσει έως και έξι μήνες, μπορεί να επηρεάσουν ακόμη και τη ζωή και τον θάνατο των ασθενών. Οι περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις αφορούν καρδιακά περιστατικά, ενώ υπάρχουν επίσης τουλάχιστον 2,500 παιδιά με συγγενή καρδιοπάθεια που αναμένουν για χειρουργική επέμβαση. Στην Ελλάδα, γεννιούνται περίπου 1,000 παιδιά ετησίως με κάποια μορφή συγγενούς καρδιοπάθειας που απαιτεί ιατρική παρέμβαση κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής τους.
Η έλλειψη αναισθησιολόγων και νοσηλευτών είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, ειδικά στο Λεκανοπέδιο. Οι ασθενείς με προγραμματισμένες ορθοπαιδικές επεμβάσεις είναι οι πλέον επιβαρυνόμενοι. Τέτοιες επεμβάσεις συμπεριλαμβάνουν ανθρώπους που πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα, η οποία είναι συχνή στους ηλικιωμένους. Οι εκτάκτες χειρουργικές επεμβάσεις, όπου η αναμονή μπορεί να φτάσει έως και έξι μήνες, μπορεί να επηρεάσουν ακόμη και τη ζωή και τον θάνατο των ασθενών. Οι περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις αφορούν καρδιακά περιστατικά, ενώ υπάρχουν επίσης τουλάχιστον 2,500 παιδιά με συγγενή καρδιοπάθεια που αναμένουν για χειρουργική επέμβαση. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι αναμονές αυτές ήταν αναμενόμενες λόγω της μετατροπής πολλών χειρουργικών θαλαμων σε κλινικές για ασθενείς με κορωνοϊό, και επίσης λόγω της έλλειψης αποθέματος αίματος λόγω της διακοπής των αιμοδοσιών. Στα περιφερειακά νοσοκομεία, εκτός από την έλλειψη νοσηλευτών και αναισθησιολόγων, υπάρχει επίσης έλλειψη εξειδικευμένων γιατρών. Οι εξειδικευμένοι γιατροί προτιμούν πλέον τα κεντρικά νοσοκομεία, καθώς εκεί οι μισθοί τους προσφέρουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης, όπως στη Γερμανία και στην Ολλανδία. Από τα μνημονιακά χρόνια, παρατηρείται η μετανάστευση των γιατρών προς άλλες χώρες όπου μπορούν να εργαστούν και να κερδίζουν μεγαλύτερα ποσά χρημάτων. Όμως, αυτή η κατάσταση αφήνει πολλές κενές θέσεις σε περιφερειακά νοσοκομεία, και αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να απασχολήσει την κυβέρνηση και την κοινωνία. Για να λύσουμε αυτό το πρόβλημα, απαιτείται να γνωρίζουμε τις ειδικότητες που χρειαζόμαστε και να καθοδηγούμε τους φοιτητές στην επιλογή εκείνων των ειδικοτήτων, συνδέοντας την ακαδημαϊκή κοινότητα με την αγορά εργασίας.
