Η κλιματική αλλαγή έχει επιπτώσεις σε πολλούς τομείς της ζωής μας και, συμπεριλαμβανομένης και της γαστρονομίας της Μεσογείου, απειλεί να εξαφανίσει παραδοσιακές συνταγές και πιάτα που αποτελούν μέρος της ταυτότητας των μεσογειακών χωρών. Το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Πολιτικής έχει εκφράσει τις ανησυχίες του για τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει η γεωργία λόγω των ακραίων καιρικών φαινομένων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Η Μεσογειακή κουζίνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την κουλτούρα και την κληρονομιά των χωρών της περιοχής. Φανταστείτε να χάσουμε την παέγια της Ισπανίας, τις λαζάνιες της Ιταλίας, τις μπαγκέτες της Γαλλίας και τη χωριάτικη της Ελλάδας. Αυτά τα πιάτα αντιπροσωπεύουν την πλούσια ποικιλία γεύσεων και αρωμάτων που καθιστούν τη μεσογειακή κουζίνα τόσο μοναδική.
Η γεωργία αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες της μεσογειακής κουζίνας και οι αλλαγές στο κλίμα έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγή γεωργικών προϊόντων. Παρατηρούνται παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας και πλημμυρικά φαινόμενα που επηρεάζουν αρνητικά τη φύτευση και τη συγκομιδή των καλλιεργειών. Το σιτάρι, οι πατάτες, το ρύζι και το ελαιόλαδο είναι μερικά από τα βασικά συστατικά που χρησιμοποιούνται στη μεσογειακή κουζίνα και έχουν επηρεαστεί σοβαρά από αυτές τις κλιματικές αλλαγές.
Ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η βιώσιμη προσέγγιση στην γεωργία μπορεί να διατηρήσει ή ακόμα και να βελτιώσει τη βιοποικιλότητα και να βοηθήσει τη γεωργία να προσαρμοστεί στις κλιματικές συνθήκες του μέλλοντος. Χωρίς τα αναγκαία μέτρα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, οι αγρότες θα αναγκαστούν να αλλάξουν τις καλλιέργειές τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναδιαμόρφωση της ταυτότητας της εθνικής κουζίνας. Εφαρμόζοντας μέτρα για τη στήριξη των αγροτών και της γεωργικής αλυσίδας, μπορούμε να πάρουμε τα απαραίτητα βήματα για τη διάσωση των μεσογειακών παραδόσεων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Τα πιο πολυχρησιμοποιημένα προϊόντα της μεσογειακής κουζίνας είναι η πατάτα, το σιτάρι και το ελαιόλαδο. Η παραγωγή σιταριού ανέρχεται σε εντυπωσιακούς αριθμούς, ενώ οι Ευρωπαίοι καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες πατάτας ετησίως. Η ΕΕ είναι επίσης ο μεγαλύτερος παραγωγός και καταναλωτής ελαιολάδου στον κόσμο. Ωστόσο, η ξηρασία και οι υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν αρνητικά την παραγωγή αυτών των καλλιεργειών. Οι αγρότες αντιμετωπίζουν προβλήματα με την ποιότητα και το μέγεθος των πατατών, ενώ η σοδειά ελιάς μειώνεται σημαντικά.
Επικρατεί ανησυχία μεταξύ γνωστών σεφ για το μέλλον της μεσογειακής κουζίνας. Οι εξαιρετικοί παραγωγοί προϊόντων, οι παραδοσιακές τεχνικές μαγειρέματος και η πλούσια γεύση της κουζίνας αυτής αντιμετωπίζουν κίνδυνο λόγω της κλιματικής αλλαγής. Είναι αναγκαίο για όλους τους πολίτες να δράσουν προς την κατεύθυνση της βιώσιμης γαστρονομίας. Ένας τρόπος είναι να εξερευνήσουμε όλα τα μέρη των προϊόντων και να μην απορρίπτουμε όσα θεωρούμε “ακατάλληλα”. Επίσης, η βελτίωση των υποδομών για την κυκλοφορία των προϊόντων, καθώς και η διατήρηση των τοπικών αγορών, είναι σημαντικές για την πρόσβαση σε ποιοτικά τρόφιμα.
Οι κινδύνοι για τη μεσογειακή κουζίνα είναι πραγματικοί και οι ειδικοί καλούν όλους μας να δράσουμε για τη διάσωσή της. Η κλιματική αλλαγή θέτει σε κίνδυνο την παραδοσιακή παραγωγή τροφίμων και την ποικιλία της διατροφής μας. Εάν δεν ληφθούν μέτρα από κοινού, υπάρχει η πιθανότητα η μεσογειακή διατροφή να εξαφανιστεί. Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε την αξία και τη σημασία αυτής της μοναδικής κουζίνας και να δράσουμε για τη διάσωσή της.
