Η αυτοπεποίθηση και η προστασία του εαυτού μας είναι απαραίτητες για να αντιμετωπίσουμε δύσκολες συμπεριφορές που μπορεί να βιώνουμε στις σχέσεις μας. Η χειραγώγηση είναι μια συχνή ψυχολογική στρατηγική που χρησιμοποιείται από άτομα που δυσκολεύονται να εκφράσουν απευθείας τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους. Η αυτή η τακτική βασίζεται στον φόβο, την υποχρέωση και την ενοχή, με σκοπό να ασκήσει έλεγχο επί των άλλων. Ένα από τα συνηθέστερα παραδείγματα χειραγώγησης είναι το gaslighting, το οποίο αποβλέπει στο να κάνει τα θύματα να αμφισβητήσουν την πραγματικότητα, τη μνήμη ή ακόμη και τις σκέψεις τους.
Για να αντιμετωπίσουμε τις τακτικές χειραγώγησης, πρέπει να είμαστε σε θέση να τις αναγνωρίζουμε. Το gaslighting ανήκει στην κατηγορία των συναισθηματικών καταχρήσεων και χειραγώγησης, όπου ένα άτομο πείθει το άλλο να αμφισβητήσει τη δική του λογική, αναμνήσεις ή ακόμη και την πραγματικότητα. Συνήθως, αυτή η τακτική ξεκινά αργά στις σχέσεις, με το χειριστή να κερδίζει την εμπιστοσύνη του άλλου προτού τον επιτεθεί και τον κάνει να αμφιβάλλει για τον εαυτό του.
Το gaslighting μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορες σχέσεις, όπως ερωτικές σχέσεις, γονεϊκές σχέσεις, εργασιακές σχέσεις και ακόμη και στον ιατρικό τομέα. Οι ενδείξεις ενός gaslighting περιλαμβάνουν την αμφισβήτηση των συναισθημάτων και της κρίσης μας, το αίσθημα ευάλωτου και ανασφαλούς, την αμφισβήτηση της λογικής μας και την συνεχή αίσθηση της ανάγκης να απολογηθούμε. Για να αντιμετωπίσουμε το gaslighting, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στα προειδοποιητικά σημάδια, να εμπιστευόμαστε το ένστικτό μας, να ζητούμε υποστήριξη και να μην αποδεχόμαστε τις ισχυρισμούς του χειραγωγού σχετικά με την ψυχολογική μας ευημερία.
Τα άτομα που ασκούν χειραγώγηση συχνά χρησιμοποιούν συγκεκριμένες φράσεις για να κάνουν τους άλλους να αισθανθούν αμφίβολοι για την υγεία τους την λογική τους. “Δεν θυμάμαι να είπα αυτό”, “Είσαι υπερβολικά ευαίσθητος/η”, “Πάλι αυτά λες; Πόσες φορές θα το επαναλάβεις;”, είναι μερικές από τις φράσεις που συχνά ακούμε από χειραγωγούς. Αυτές οι φράσεις μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση και αμφιβολίες στα θύματα της χειραγώγησης.
Η συναισθηματική χειραγώγηση μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στις σχέσεις μας. Είναι δύσκολο να ανιχνεύσουμε αυτή την τακτική από μόνοι μας, αλλά μερικές φορές γίνεται πιο εύκολο από μια εξωτερική οπτική γωνία. Τα σημάδια συναισθηματικής χειραγώγησης περιλαμβάνουν αποστασιοποίηση από το περιβάλλον, αναμονή ενός συγκεκριμένου τρόπου αντίδρασης, συνεχείς απαιτήσεις αποδείξεων αγάπης, αντίδραση αρνητική στα όρια, αίσθηση άσχημων συναισθημάτων, απειλητική συμπεριφορά και διαρκείς αστειεύσεις εις βάρος μας. Συνήθως, η συναισθηματική χειραγώγηση προσπαθεί να ελέγξει τη συμπεριφορά μας και προκαλεί αμφιβολίες και ενοχές για τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις πράξεις μας. Είναι σημαντικό να θέσουμε σαφή όρια και να επανεκτιμήσουμε τη σχέση μας, αν αυτά τα όρια υπερβαίνονται συνεχώς. Η αγάπη δεν θα πρέπει να είναι υπό όρους ή να απαιτεί συνεχείς αποδείξεις, και και οι δύο σύντροφοι θα πρέπει να μπορούν να εκφράζονται και να αναπτύσσονται μέσα στη σχέση.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση; Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι αντιμετωπίζουμε gaslighting. Συχνά, οι θύματα αμφισβητούν αρχικά τη δική τους αντίληψη, αλλά η αναγνώριση είναι το πρώτο βήμα προς την αντιμετώπιση του προβλήματος. Πρέπει επίσης να προστατεύουμε την αυτοεκτίμησή μας και την αξιοπιστία μας. Κατανοήστε ότι οι χειραγώγοι προσπαθούν να διακυβεύσουν αυτές τις πτυχές του εαυτού μας. Πρέπει επίσης να επικεντρωθούμε σε αντικειμενικά γεγονότα και να διατηρούμε αποδείξεις, όπως φωτογραφίες, μηνύματα και ημερολόγια. Η αναζήτηση υποστήριξης από φίλους, οικογένεια ή ακόμη και επαγγελματίες ψυχολόγους είναι εξίσου σημαντική. Η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων του gaslighting. Εάν ανιχνεύσετε gaslighting σε μια σχέση, είναι σημαντικό να επανεκτιμήσετε τη σχέση και να εξετάσετε το εάν είναι τοξική για την ψυχολογική σας ευημερία. Τέλος, πρέπει να φροντίζουμε για τον εαυτό μας με φροντίδα και αυτοσεβασμό. Η άσκηση, η υγιεινή διατροφή, ο ύπνος και η ψυχοθεραπεία μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση από τις επιπτώσεις του gaslighting.
Αυτοπεποίθηση και προστασία είναι τα βασικά εργαλεία που χρειαζόμαστε για να αντιμετωπίσουμε δύσκολες συμπεριφορές και χειραγωγίες. Είμαστε υπόλογοι για τη δική μας ευημερία και θα πρέπει να μην αποδεχόμαστε καμία συμπεριφορά που μας επιτίθεται ή μειώνει. Ας επιδείξουμε πεποίθηση προς τον εαυτό μας και να προστατεύουμε την ψυχική μας υγεία.
