Η εκπαίδευση αποδεικνύεται κρίσιμη για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Παρά την παγκόσμια περιβαλλοντική κρίση που βιώνουμε, φαίνεται ότι η εκπαίδευση δεν λαμβάνει την προσοχή που της αξίζει, πέρα από την εκμάθηση μαθημάτων όπως τα μαθηματικά και η ορθογραφία. Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, η αποψίλωση των δασών και η θαλάσσια ρύπανση απαιτούν την ένταξη της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, καθώς είναι όχι μόνο επωφελής, αλλά απαραίτητη για την επίτευξη ενός βιώσιμου μέλλοντος.
Η περιβαλλοντική εκπαίδευση ανταποκρίνεται στον Στόχο 4 των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος επιδιώκει την εξασφάλιση ποιοτικής και ισότιμης εκπαίδευσης για όλους, μαζί με την προώθηση ευκαιριών δια βίου μάθησης. Ωστόσο, στην Ελλάδα δεν δίνεται η αναγκαία σημασία στην ενσωμάτωση ενός αμιγώς περιβαλλοντικού μαθήματος στο πρόγραμμα σπουδών. Είναι γεγονός ότι ένας περιβαλλοντικά ενημερωμένος πολίτης δεν γεννιέται, αλλά γίνεται. Για αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό να αναλύσουμε τους τρόπους με τους οποίους η εκπαίδευση μπορεί να αναδειχθεί ως το σημαντικότερο μετασχηματιστικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων και την προώθηση ενός βιώσιμου μέλλοντος.
Η κριτική σκέψη παίζει ένα κρίσιμο ρόλο στον τρόπο που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την περιβαλλοντική κρίση. Η εκπαίδευση μπορεί να καλλιεργήσει αυτήν τη δεξιότητα, επιτρέποντας στους μαθητές να αναλύουν και να επιλύουν πολύπλοκα προβλήματα. Αναμφίβολα, αυτό γίνεται ακόμα πιο αποτελεσματικό όταν συνδυάζεται με παιχνίδι και άμεση αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Μια εκδρομή που θα φέρει τους μαθητές πιο κοντά στη φύση και θα προωθήσει την πράσινη εκπαίδευση με έναν διασκεδαστικό τρόπο, θα έχει και πιο ουσιαστικά αποτελέσματα στην οικολογική συνείδηση κάθε παιδιού. Αυτές οι εμπειρίες επιτρέπουν στους μαθητές να προσέγγισουν και να μάθουν για το περιβάλλον σε πραγματικό χρόνο, παρέχοντας ένα πρακτικό πλαίσιο στις θεωρητικές τους γνώσεις.
Στην Ελλάδα, δυστυχώς, δεν υπάρχει ένα αποκλειστικά βασισμένο σε περιβαλλοντική εκπαίδευση μάθημα σε καμία τάξη της πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, γεγονός που δείχνει την έλλειψη προτεραιότητας που δίνεται σε θέματα που μας απασχολούν καθημερινά, όπως η κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, κάθε σχολείο μπορεί να ενθαρρύνει τους μαθητές του να συμμετέχουν σε περιβαλλοντικές εκστρατείες και να τις οργανώνει. Από έναν τοπικό καθαρισμό της παραλίας μέχρι πρωτοβουλίες για τη μείωση της χρήσης πλαστικών, ακόμα και προγράμματα ανταλλαγής με θέμα το περιβάλλον, αυτές οι δραστηριότητες μπορούν να ενθαρρύνουν τα παιδιά να αναλάβουν την ευθύνη και να γίνουν ενεργοί στον αγώνα για ένα καλύτερο περιβάλλον.
Επιπλέον, οι συνεργασίες με τοπικές κοινότητες και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς μπορούν να παρέχουν στους μαθητές πρόσθετους πόρους και ευκαιρίες μάθησης, ενώ βοηθούν στην ενσωμάτωση των εκπαιδευτικών προσπαθειών σε ευρύτερες κοινοτικές πρωτοβουλίες. Αυτές οι συνεργασίες προωθούν την ευαισθητοποίηση και ενισχύουν την αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών και του περιβάλλοντος τους.
Για ένα βιώσιμο και πράσινο μέλλον, επενδύουμε στην περιβαλλοντική εκπαίδευση που αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για να αντιμετωπίσουμε τις περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Είναι καιρός να δώσουμε στην εκπαίδευση τη σημασία που της αξίζει και να ενσωματώσουμε τα περιβαλλοντικά ζητήματα στην καθημερινή μας εκπαιδευτική πρακτική. Μόνο με την εκπαίδευση μπορούμε να ενημερωθούμε, να εμπνευστούμε και να αναπτύξουμε τον κρίσιμο περιβαλλοντικό ενεργητισμό που χρειάζεται ο πλανήτης μας.
