Η λογοτεχνική κληρονομιά της Πατρίτσια Χάισμιθ είναι μοναδική και αμφιλεγόμενη, αποτυπώνοντας έναν ταραχώδη βίο που κανείς άλλος συγγραφέας δεν μπορεί να φέρει. Ο αντιήρωας της, ο Τομ Ρίπλεϊ, είναι απόδειξη του σαγηνευτικού χαρακτήρα που ξεχωρίζει στα έργα της Χάισμιθ. Κι αν και πέρασαν σχεδόν 70 χρόνια από την πρώτη του εμφάνιση στο χαρτί, ο Ρίπλεϊ παραμένει εξίσου συναρπαστικός και επιδραστικός, κάτι που καταδεικνύεται και από την αναμενόμενη τηλεοπτική μεταφορά του στο Netflix, με πρωταγωνιστή τον Άντριου Σκοτ, που αναμένεται να κερδίσει τις εντυπώσεις το 2024
Ο κόσμος που δημιουργεί η Χάισμιθ στους χαρακτήρες της είναι γεμάτος παράξενες ατομικότητες, που θα ήταν εντελώς φυσιολογικοί αν τους συναντούσες στον δρόμο. Ωστόσο, αυτοί οι χαρακτήρες καταπιέζονται από σκοτεινές προκλήσεις, φρικτά μυστικά και τον καθημερινό φόβο τους να αποκαλυφθούν. Η ανάγνωση των βιβλίων της Χάισμιθ μπορεί να μοιάζει με μια λογοτεχνική κρίση άγχους, καθώς εξερευνούν τις πιο σκοτεινές εντοιχισμένες ανθρώπινες σκέψεις και συναισθήματα. Όπως έλεγε ο μεγάλος συγγραφέας Γκράχαμ Γκριν, μια από τις πρώιμες θαυμάστριες της Χάισμιθ, είναι η “ποιήτρια της ανησυχίας”
Η ίδια η Χάισμιθ είχε έναν ταραχώδη βίο και μια σκοτεινή πλευρά που ξεπερνούσε κατά πολύ τα θέματα που εξερευνούσε στα έργα της. Γεννημένη το 1921 στο Φορτ Γκουόρθ του Τέξας, η παιδική της ηλικία ήταν γεμάτη δυσκολίες. Με έναν πατέρα που την αφήνει πριν καν γεννηθεί και μια μητέρα που παντρεύεται ξανά και ξανά, η μικρή Πατρίτσια θα ζήσει μια σειρά από ανατροπές και διακρίσεις. Η ζωή της Χάισμιθ ήταν μια “μικρή κόλαση”, όπως η ίδια θα την περιέγραφε αργότερα
Την τελευταία περίοδο της ζωής της, η Χάισμιθ έζησε απομονωμένη και σχεδόν κανείς δεν την είδε ζωντανή. Ο λογιστής της ήταν το τελευταίο άτομο που την συνάντησε πριν από τον θάνατο της το 1995. Παρά ταύτα, η λογοτεχνική αξία της παραμένει πιο ισχυρή από ποτέ. Τα βιβλία της αναγνωρίζονται δικαιολογημένα ως απόλυτο στοιχείο της λογοτεχνικής έννοιας, με αψεγάδιαστη πλοκή που δεν σου αφήνει περιθώρια για διάλειμμα, και ταυτόχρονα εξερευνούν τα σκοτεινά βάθη της ανθρώπινης ψυχολογίας
Ωστόσο, η Χάισμιθ έχει ανάδειξει και τις αδυναμίες και τα ελαττώματά της. Οι απόψεις της για φυλές και μειονότητες ήταν εξόχως απαίσιες, με δηλώσεις αντισημιτισμού και αναφορές στο Ολοκαύτωμα ως “ημικαύτωμα”. Οι δικές της πεποιθήσεις και οι επιλογές της δημιούργησαν ένα μοναδικό άτομο, αποκρουστικό αλλά και συναρπαστικό
Οι αντιφάσεις και οι παράξενες κλίσεις της Χάισμιθ την κάνουν ένα άλυτο παράδοξο, έναν χαρακτήρα που δεν μπορεί να εξηγηθεί εύκολα. Όπως και οι καλύτεροι χαρακτήρες της, η ίδια παραμένει μυστήρια, εξακολουθώντας να μας σαγηνεύει και να μας τρομάζει ταυτόχρονα. Με τα έργα της, η Χάισμιθ αναδεικνύεται σε μια εντελώς ξεχωριστή προσωπικότητα, με ένα πολύπλοκο και αξεπέραστο στυλ γραφής που θα μας συντροφεύσει για πάντα
Με στοιχεία από: The Independent
