Η κοινή χρήση της λέξης “κάρμα” στην καθημερινότητά μας έχει δημιουργήσει μια εσφαλμένη αντίληψη για το τι ακριβώς σημαίνει αυτός ο όρος. Έχουμε εξαπλωθεί την ιδέα ότι το κάρμα είναι απλώς μια ανταπόδοση για τις κακές πράξεις, αλλά στην πραγματικότητα, η έννοια του καρμά είναι πολύ πιο περίπλοκη και πολυδιάστατη από αυτό που πιστεύουμε. Μέσα από αυτό το άρθρο, θα ανακαλύψουμε την αληθινή σημασία του καρμά και τον τρόπο που επηρεάζει τη ζωή μας.
Στην ανατολική παράδοση, το κάρμα αντιμετωπίζεται ως μια συνεχής αλληλεπίδραση μεταξύ γεννήσεων και αναγεννήσεων, αντί να αποτελεί απλά μια ανταπόδοση για τις πράξεις μας. Οι πράξεις και οι προθέσεις μας επηρεάζουν το κάρμα, το οποίο μπορεί να είναι είτε θετικό είτε αρνητικό. Δεν πρόκειται απλά για έναν μηχανισμό με τον οποίο το σύμπαν “τιμωρεί” για τις κακές πράξεις. Στην πραγματικότητα, το κάρμα είναι μια σανσκριτική λέξη που σημαίνει “δράση” ή “πράξη” και αναφέρεται στον πνευματικό κύκλο της αιτίας και του αποτελέσματος. Οι καλές προθέσεις και πράξεις μας οδηγούν σε ένα θετικό κάρμα, ενώ οι κακές προκαλούν αρνητικό κάρμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κάρμα δεν είναι απαραίτητα αρνητικό, αλλά απλά ένας νόμος των συνεπειών.
Μια σημαντική έννοια που συνδέεται με το κάρμα είναι η ιδέα της “σαμσάρας” ή “περιπλάνησης”. Αυτή η έννοια προέρχεται από την ινδική παράδοση και αναφέρεται στην πεποίθηση ότι όλα τα έμβια όντα περνούν από κύκλους γεννήσεων και αναγεννήσεων που μπορούν να συνεχίζονται επ’ αόριστον. Ανάλογα με τον τύπο του καρμά που συσσωρεύουμε, μπορούμε να επηρεάσουμε τόσο την παρούσα ζωή, όσο και τη μελλοντική μας. Η πίστη είναι ότι η ψυχή, μετά το θάνατο, μετεμψυχώνεται και μεταφέρει καρμικά ερεθίσματα από την προηγούμενη ζωή στη νέα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το κάρμα που βιώνουμε σήμερα μπορεί να οφείλεται όχι μόνο στις πράξεις που κάναμε σε αυτήν τη ζωή, αλλά και σε αυτές που έγιναν στο παρελθόν. Επίσης, να σημειωθεί ότι να ξαναγεννηθείτε ως ζώο θεωρείται μια ανεπιθύμητη αναγέννηση που οδηγεί σε μια επίπονη ζωή, ενώ μια ανθρώπινη αναγέννηση μας φέρνει πιο κοντά στην επίτευξη φώτισης ή της “Νιρβάνα”. Η αφοσίωσή μας για την επίτευξη αυτού του στόχου μπορεί να μας απελευθερώσει από τη σαμσάρα και να μας φέρει γαλήνη και ευτυχία. Καθώς φτάνουμε σε αυτήν την κατάσταση μέσω καλών καρμικών πράξεων και πνευματικών πρακτικών, τις επιθυμίες και τα βάσανά μας τα αφήνουμε πίσω και ανακτούμε την αληθινή φύση της πραγματικότητας. Μπορεί το φυσικό μας σώμα να πεθάνει, αλλά το θετικό είναι ότι θα έχουμε ξυπνήσει στην αλήθεια της πραγματικότητας. Αν είμαστε Ινδουιστές, θα επανενωθούμε με το Μπραχμαν, τον συμπαντικό Θεό ή την ψυχή.
Το Brihadaranyaka Upanishad του 7ου αιώνα περιγράφει τον καρμικό νόμο της αιτιότητας με τον εξής ποιητικό τρόπο: “Κάθε άνθρωπος αναγνωρίζεται από τις πράξεις και τη συμπεριφορά του, και αυτό που του συμβαίνει αντιστοιχεί στο τι είναι. Ένας άνθρωπος που πράττει καλές πράξεις γίνεται καλός, ένας άνθρωπος που πράττει κακές πράξεις γίνεται κακός, και αυτός που πράττει αγνές πράξεις γίνεται αγνός. Η επιθυμία και η θέλησή μας επηρεάζουν την πράξη μας, και τα αποτελέσματα που θερίζουμε εξαρτώνται από αυτήν. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο άνθρωπος δημιουργείται από επιθυμίες και όπως είναι η επιθυμία του, έτσι είναι και η θέλησή του, και όπως είναι η θέλησή του, έτσι είναι και η πράξη του. Και τα αποτελέσματα που θερίζει εξαρτώνται από αυτήν την πράξη”. Αυτό το απόσπασμα προσδίδει σημασία στις προθέσεις μας και τον τρόπο που επηρεάζουν το κάρμα μας.
Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι οι καρμικοί νόμοι που προκαλούνται από τις ατομικές μας πράξεις μπορούν να έχουν επίδραση στη ζωή μας. Ωστόσο, οι προθέσεις μας είναι εξίσου σημαντικές για το καρμικό μας προφίλ και την επίδραση που έχουν πάνω μας. Οι αδιάκριτες πράξεις μας δεν έχουν τόσο μεγάλη επίδραση ενώ η εκτέλεση μιας καλής πράξης που πηγάζει από αμφισβητήσιμες προθέσεις μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο κάρμα μας. Επίσης, η καρμική θεωρία αναγνωρίζει δύο μορφές καρμά – τα φάλα και τα σαμσκάρα. Τα φάλα είναι οι άμεσες ή αόρατες καρμικές επιδράσεις μέσα στην τρέχουσα ζωή μας, ενώ τα σαμσκάρα είναι τα αόρατα αποτελέσματα που παράγονται μέσα μας και επηρεάζουν την ικανότητά μας να βιώσουμε ευτυχία ή δυστυχία, τόσο στην παρούσα όσο και στις μελλοντικές μας ζωές.
Σε γενικές γραμμές, το κάρμα είναι πολλά περισσότερα από απλά ένας μηχανισμός ανταπόδοσης. Είναι ένας πολυδιάστατος νόμος των συνεπειών που επηρεάζει τη ζωή μας και την ευτυχία μας. Καθώς εξερευνούμε και κατανοούμε την πραγματική φύση του καρμά, μπορούμε να ανακαλύψουμε τον δρόμο για την απελευθέρωση από την περιπλάνηση της ψυχής και την επίτευξη γαλήνης και ευτυχίας στην αλήθεια της πραγματικότητας μας.
