Οι γενετικοί παράγοντες έχουν σημαντικό ρόλο στην ποιότητα της ζωής μας, αλλά μια νέα μελέτη δείχνει ότι μπορούμε να ανατρέψουμε την τύχη μας και να ζήσουμε περισσότερο, κάνοντας τις σωστές επιλογές ζωής. Σύμφωνα με τις έρευνες που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό BMJ Evidence-Based Medicine, ένας υγιεινός τρόπος ζωής μπορεί να αντισταθμίσει την αρνητική επίδραση των γονιδίων που μειώνουν τη διάρκεια ζωής κατά περισσότερο από 60%. Παράλληλα, ο ανεπιθύμητος τρόπος ζωής συνδέεται με 78% αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου, ανεξάρτητα από την κληρονομική προδιάθεση.
Η μελέτη περιλάμβανε τα δεδομένα 353.742 ενηλίκων από τη βάση δεδομένων UK Biobank, με μετρήσεις που ξεκίνησαν το 2006 και ολοκληρώθηκαν το 2021. Χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα, οι ερευνητές αναπτύξανε ένα σύστημα βαθμολόγησης κινδύνου για τη διάρκεια ζωής των συμμετεχόντων. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες, μακρά (20% των συμμετεχόντων), ενδιάμεση (60%) και βραχεία (20%), ανάλογα με τη γενετική τους προδιάθεση για μεγαλύτερη ή μικρότερη διάρκεια ζωής.
Η μελέτη έδειξε ότι ο τρόπος ζωής μπορεί να ξεπεράσει τις γενετικές επιρροές. Ειδικότερα, άτομα με γενετική προδιάθεση για σύντομη διάρκεια ζωής είχαν 21% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα από ότι άτομα με γενετική προδιάθεση για μακρά ζωή. Αντίστοιχα, άτομα χωρίς υγιεινό τρόπο ζωής είχαν 78% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα σε σύγκριση με όσους ακολουθούσαν υγιεινές συνήθειες, ανεξάρτητα από τη γενετική τους προδιάθεση.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι τέσσερις είναι οι βασικοί παράγοντες για μακροζωία: η παύση του καπνίσματος, η τακτική σωματική δραστηριότητα, ο επαρκής ύπνος και η υγιεινή διατροφή. Η υιοθέτηση αυτών των συνηθειών μπορεί να αυξήσει το προσδόκισμο ζωής κατά 5,5 χρόνια για άτομα με υψηλό γενετικό κίνδυνο για μικρότερης διάρκειας ζωής, ξεκινώντας από την ηλικία των 40 ετών. Ωστόσο, είναι σημαντικό να υιοθετηθούν αυτές οι υγιεινές συνήθειες όσο το δυνατόν νωρίτερα, καθώς οι συνήθειες δυσκολεύουν να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου.
Αν και η μελέτη έχει περιορισμούς και δεν μπορεί να αποδείξει αιτιοκρατική σχέση, οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι πολιτικές για τον υγιεινό τρόπο ζωής μπορούν να είναι ισχυρά εργαλεία για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την επιμήκυνση της διάρκειας ζωής μας. Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μπορεί να ισχυροποιήσει την ανθρώπινη αντοχή στη γονιδιακή προδιάθεση κατά περίπου 62%.
