Όλοι έχουμε βιώσει αυτήν την περίεργη αίσθηση ότι έχουμε ήδη ζήσει ένα γεγονός που συμβαίνει για πρώτη φορά. Το ντεζαβού, όπως το αποκαλούμε, είναι ένα φαινόμενο που περίπου τα 2/3 των ανθρώπων έχουν βιώσει ή θα βιώσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους. Αν και συνήθως είναι ακίνδυνο, το ντεζαβού έχει συνδεθεί και με ορισμένες παθήσεις όπως οι ψυχιατρικές διαταραχές, οι επιληπτικές κρίσεις, το στρες και η άνοια.
Τι είναι ακριβώς το ντεζαβού;
Ο όρος “ντεζαβού” δεν υπήρχε μέχρι πριν από λίγο καιρό, αλλά οι ποιητές και οι συγγραφείς έχουν περιγράψει αυτήν την εμπειρία εδώ και αιώνες. Υπάρχουν δύο βασικοί ορισμοί για το ντεζαβού: Ο πρώτος είναι ότι πρόκειται για μια γαλλική λέξη που σημαίνει “ήδη είδα”. Αυτό συμπεριλαμβάνει το να έχετε ήδη επισκεφθεί, αντιμετωπίσει, ακούσει, γευτεί ή μυρίσει κάτι στο παρελθόν. Ο δεύτερος ορισμός είναι ότι το ντεζαβού είναι η υποκειμενική εντύπωση μιας ασυνήθιστης οικείοτητας χωρίς να μπορεί να συνδεθεί με τη μνήμη. Αν μπορείτε να ανακαλέσετε τη μνήμη που ευθύνεται για την οικείοτητα, τότε δεν μιλάμε για ντεζαβού.
Πιθανές αιτίες του ντεζαβού
Το ντεζαβού εξακολουθεί να είναι ένα φαινόμενο που κινεί το ενδιαφέρον των ερευνητών, καθώς συνήθως εμφανίζεται απροσδόκητα και έχει πολύ μικρή διάρκεια. Παρόλα αυτά, έχουν αναφερθεί ορισμένες κοινές αιτίες του ντεζαβού.
Συμπτώσεις
Τα περισσότερα επεισόδια ντεζαβού θεωρούνται τυχαία περιστατικά, πιθανότατα από μια ασυνείδητη μνήμη. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι αν έχετε μια ασυνείδητη ανάμνηση παρόμοια με μια τρέχουσα κατάσταση, τότε μπορεί να προκληθεί η αίσθηση του ντεζαβού.
Επιληπτικές κρίσεις
Οι κρίσεις που προέρχονται από τον κροταφικό λοβό του εγκεφάλου μπορεί να προκαλέσουν αίσθημα ντεζαβού, καθώς αυτή η περιοχή είναι υπεύθυνη για τα συναισθήματα και τη μνήμη. Οι ασθενείς που πάσχουν από αυτόν τον τύπο επιληψίας μπορεί να βιώσουν την κρίση ως ντεζαβού.
Ψυχιατρικές καταστάσεις
Τα άτομα που πάσχουν από σχιζοφρένεια ή ψύχωση συχνά αναφέρουν συμπτώματα ντεζαβού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η εμπειρία είναι πιο έντονη και μπορεί να είναι ανησυχητική για το άτομο. Ωστόσο, οι ερευνητές θεωρούν ότι αυτή η εμπειρία δεν είναι ακριβώς ντεζαβού, αλλά μάλλον μια παρενέργεια της ψυχικής ασθένειας.
Παραφυσικά φαινόμενα
Σε ορισμένους πολιτισμούς, το συσχετίζουν με ψυχικές ικανότητες. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η οικείοτητα που νιώθουν σημαίνει ότι έχουν ζήσει μια προηγούμενη ζωή ή ότι έχουν την ικανότητα να προβλέπουν το μέλλον.
Ντοπαμίνη
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η αυξημένη εκκένωση της ντοπαμίνης (χημική ουσία του εγκεφάλου) μπορεί να οδηγήσει σε συχνότερα επεισόδια ντεζαβού. Άλλες μελέτες δείχνουν ότι το φαινόμενο μπορεί να προκληθεί από το αυξημένο στρες, άγχος και κόπωση. Εφόσον το ντεζαβού προκύπτει από τον εγκέφαλο, είναι λογικό ότι καταστάσεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο μπορούν να οδηγήσουν σε ντεζαβού.
Επιπλοκές του ντεζαβού
Το ντεζαβού κατά κανόνα δεν έχει σοβαρές επιπλοκές, εκτός αν συνδέεται με κάποια σοβαρή παθήση. Εάν βιώνετε συχνά το φαινόμενο και συνοδεύεται από ψευδαισθήσεις, δραστηριότητα επιληπτικών κρίσεων, απώλεια μνήμης ή σύγχυση, τότε θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Θεραπεία του ντεζαβού
Η μοναδική θεραπεία για το ντεζαβού είναι η διόρθωση της υποκείμενης αιτίας, αν αυτή εντοπιστεί. Αν και συνήθως είναι αθώο, μπορεί να μειωθεί με τη σωστή διαχείριση επιληπτικών κρίσεων (εάν αυτές υπάρχουν), τη μείωση του στρες και του άγχους, καθώς και την επαρκή ξεκούραση.
Συμπερασματικά, το ντεζαβού είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο που μπορεί να προκαλέσει περιέργεια και ανησυχία. Αν και ως επί το πλείστον είναι ακίνδυνο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις πιθανές αιτίες του και να ζητήσουμε ιατρική συμβουλή εάν το φαινόμενο επηρεάζει σημαντικά την καθημερινή μας ζωή.
