Η πρόκληση της μικροβιακής αντοχής αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία, καθώς εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν τον θάνατο από μικροβιακές ανθεκτικές λοιμώξεις κάθε χρόνο. Με την πάροδο των ετών, ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί δραματικά, καθιστώντας την επείγουσα την ανάγκη για αποτελεσματικές και καινοτόμες προσεγγίσεις. Οι ερευνητές επικεντρώνονται στην ανάπτυξη νέων αντιβιοτικών, αλλά και στη σημασία των εμβολίων στην καταπολέμηση αυτού του προβλήματος.
Τα εμβόλια έχουν αποδειχθεί ότι μπορούν να μειώσουν την εμφάνιση και την εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Μέσω της στόχευσης βακτηριακών παθογόνων, τα εμβόλια μειώνουν τόσο την επιδημία όσο και τη χρήση των αντιβιοτικών. Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι το εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο, το οποίο έχει επιδράσει θετικά κατά του Streptococcus pneumoniae, τον μικροοργανισμό που είναι υπεύθυνος για πνευμονίες, μηνιγγίτιδες και σήψη παγκοσμίως. Μετά την εισαγωγή του εμβολίου στις Ηνωμένες Πολιτείες, η διείσδυση ανθεκτικών στα αντιβιοτικά μορφών του πνευμονιόκοκκου μειώθηκε κατά 84%.
Ένα άλλο παράδειγμα της επίδρασης των εμβολίων στην μικροβιακή αντοχή είναι ο εκτενώς ανθεκτικός στα αντιβιοτικά τύφος, που παρουσιάζει άμεσες επιπτώσεις από τη χρήση εμβολίων. Παρά την ύπαρξη αποτελεσματικών αντιβιοτικών, εκατομμύρια άνθρωποι κόλλαγαν κάθε χρόνο Salmonella typhi και ένας μεγάλος αριθμός από αυτούς πεθαίνουν. Στο νοτιοανατολικό Πακιστάν, όπου πρωτοεμφανίστηκε ο τύφος XDR, η διάθεση εμβολίου σε μια ευρεία κλίμακα οδήγησε σε μείωση 66% των κρουσμάτων του φαινομένου εκεί. Πλέον, το Πακιστάν προγραμματίζει τον εμβολιασμό του παιδικού πληθυσμού από την ηλικία των 9 μηνών.
Επιπλέον, οι εμβολιασμοί επηρεάζουν έμμεσα τη μικροβιακή αντοχή προλαμβάνοντας ιογενείς λοιμώξεις. Για παράδειγμα, τα εμβόλια γρίπης μπορούν να μειώσουν την ακατάλληλη χρήση αντιβιοτικών και να προλάβουν δευτερογενείς βακτηριακές υπερλοιμώξεις που μπορεί να εμφανιστούν σε ασθενείς που μολύνθηκαν με ιούς της γρίπης. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο αντιγριπικός εμβολιασμός σε ευάλωτες ομάδες έχει οδηγήσει σε μείωση από 13% έως 64% στη συνταγογράφηση αντιβιοτικών. Παρόμοιο αποτέλεσμα παρατηρείται και σε ασθενείς που εμβολιάζονται για τον κορωνοϊό.
Συνολικά, το κύριο στόχο των εμβολίων είναι να μειώσουν το βάρος των λοιμώξεων, και ως εκ τούτου, να επηρεάσουν τόσο τις ανθεκτικές όσο και τις ευαίσθητες στα αντιβιοτικά λοιμώξεις. Με τον περιορισμό των λοιμώξεων, μειώνεται επίσης η χρήση αντιβιοτικών – ένας βασικός παράγοντας της μικροβιακής αντοχής. Αυτό ισχύει ακόμη και για τα εμβόλια κατά των ιών, τα οποία συνήθως χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία ιογενών λοιμώξεων. Για παράδειγμα, ο εμβολιασμός κατά του ροταϊού εκτιμάται ότι αποτρέπει τη συνταγογράφηση 13,6 εκατομμυρίων αντιβιοτικών στα παιδιά κάτω των πέντε ετών κάθε χρόνο, σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Το 2015, η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας ενέκρινε ένα παγκόσμιο σχέδιο για τη μικροβιακή αντοχή, το οποίο περιλάμβανε πολλούς στόχους, μεταξύ των οποίων ήταν και ο ρόλος των εμβολίων. Το σχέδιο περιλάμβανε τη μείωση της συχνότητας των λοιμώξεων μέσω αποτελεσματικών μέτρων, καθώς και την αύξηση των επενδύσεων σε νέα φάρμακα, διαγνωστικά εργαλεία, εμβόλια και άλλες παρεμβάσεις.
Είναι σαφές ότι οι εμβολιασμοί αποτελούν ένα σημαντικό όπλο κατά της μικροβιακής αντοχής και ότι η στήριξη και χρήση τους πρέπει να αυξηθεί. Οι εμβολιασμοί μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη ανθεκτικών λοιμώξεων και να μειώσουν τη χρήση αντιβιοτικών, δημιουργώντας έτσι μια καλύτερη μελλοντική προοπτική για τη δημόσια υγεία.
Πηγή
