Κανείς δεν δημιούργησε αντιήρωες όπως η Patricia Highsmith. Ας πάρουμε τον Tom Ripley, τον “ευγενικό, ευχάριστο και τελείως ανήθικο” απατεώνα πρωταγωνιστή του θρίλερ του 1955 “Ο Ταλαντούχος Κύριος Ρίπλεϊ”, που λέει ψέματα, απατά και δολοφονεί όποιον χρειαστεί, στην πορεία του. Σχεδόν 70 χρόνια από τότε που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον κόσμο των βιβλίων, ο Ripley παραμένει ζωντανός και συναρπαστικός. Ως αποτέλεσμα, δεν είναι παράλογο να περιμένουμε με ανυπομονησία την τηλεοπτική μεταφορά από το Netflix, με τίτλο “Ripley”, η οποία αναμένεται να κυκλοφορήσει το 2024 και να έχει ως πρωταγωνιστή τον Andrew Scott.
Τα μυθιστορήματα της Highsmith είναι γεμάτα με χαρακτήρες που, όπως ο Ripley, μπορεί να φανούν εντελώς φυσιολογικοί αν τους προσπεράσεις στον δρόμο, αλλά κρύβουν σκοτεινές παρορμήσεις, φρικτά μυστικά και τον φόβο της αποκάλυψης. Η ανάγνωση αυτών των μυθιστορημάτων μπορεί να μοιάζει σαν ένα λογοτεχνικό ισοδύναμο μιας κρίσης άγχους: ο Graham Greene την έχει αποκαλέσει “ποιήτρια του φόβου”. Παράλληλα, η ίδια η Highsmith είχε μια σκοτεινή πλευρά – μια που υπερέβαινε την προσήλωσή της στα σκοτεινά βάθη της ανθρωπότητας, τον αλκοολισμό και τις παράξενες συνήθειες της, όπως το να κουβαλά σαλιγκάρια στην τσάντα της.
Ποια ήταν λοιπόν αυτή η περίεργη φιγούρα που είχε εμμονή με την αναζήτηση στο μυαλό των δολοφόνων; Και πώς κατάφερε να θέσει τις βάσεις για το σύγχρονο ψυχολογικό αστυνομικό μυθιστόρημα;
Τα παιδικά χρόνια: Μια μικρή κόλαση
Η Patricia Highsmith θεωρούσε τα παιδικά της χρόνια ως “μια μικρή κόλαση”. Όταν ήταν 12 ετών, η μητέρα της την εγκατέλειψε στο Τέξας για έναν ολόκληρο χρόνο χωρίς προειδοποίηση ή εξήγηση, αφήνοντας το νεαρό κορίτσι στη φροντίδα της γιαγιάς της. Αυτό το περιστατικό θα αποτελέσει πηγή δυσαρέσκειας για την Highsmith για όλη της τη ζωή και θα της χαράξει τον δρόμο στις σχέσεις της και τα προσωπικά της βάθη.
Ο ρόλος της ψυχοθεραπεύτριας
Στα τέλη της δεκαετίας του ’40, η Highsmith αποφάσισε να ξεκινήσει συνεδρίες με έναν ψυχοθεραπευτή. Πολλοί από τους εραστές της στον κοινωνικό της κύκλο είχαν ψυχολογικές παρενοχλήσεις. Ήταν ίσως καιρός, σκέφτηκε, να κάνει κάτι παρόμοιο. Ο φίλος της Marc Brandel, Άγγλος μυθιστοριογράφος, της έκανε μια πρόταση γάμου που της προσέφερε την ευκαιρία να βρεί μια σταθερή σχέση και να φέρει τον εαυτό της σε μια κατάσταση να παντρευτεί.
Η εμμονή με τα σαλιγκάρια
Κάποια στιγμή, η Highsmith απέκτησε εμμονή με τα σαλιγκάρια, μια αδυναμία που κληροδότησε στον Vic Van Allen, τον πρωταγωνιστή του “Deep Water”. Ο Vic αποσύρεται στο γκαράζ του για να παρακολουθήσει τη ζωή των κατοικίδιων σαλιγκαριών του καθώς κάνουν τελετουργίες ζευγαρώματος, ενώ η γυναίκα του απολαμβάνει την επιθυμητότητα του εραστή της. Η Highsmith μετέφερε εκατοντάδες σαλιγκάρια σε πάρτι, κρατώντας τα σε ένα φύλλο μαρουλιού στην τσάντα της. Μια φορά, ακόμα και τα έκρυψε στο σουτιέν της ενώ διέσχιζε τα σύνορα από την Αγγλία στη Γαλλία. Φίλοι της θυμούνται ότι έτρωγε κομμάτια ωμού κρέατος, έβαζε σκόπιμα φωτιά στα μαλλιά της και πετούσε νεκρούς αρουραίους στους επισκέπτες της από την κουζίνα. Αυτό το είδος συμπεριφοράς την οδήγησε τελικά σε ένα ψυχολογικό αδιέξοδο.
Τα μυθιστορήματα και οι χαρακτήρες της Highsmith θα παραμείνουν για πάντα χαραγμένοι στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας. Αυτό οφείλεται αποκλειστικά στον προσωπικό πόνο και την αφοσίωση της στη γραφή.
