Η παλινδρόμηση του γαστροοισοφαγικού σφιγκτηρα είναι μια συχνή πάθηση στον δυτικό κόσμο και συμβαίνει όταν το περιεχόμενο του στομαχιού επιστρέφει προς τον οισοφάγο, που βρίσκεται στον θώρακα. Αντί για να κατηφορίσουν προς το λεπτό έντερο, τα υγρά και η τροφή που βρίσκονται μέσα στο στομάχι ανέρχονται προς τα πάνω. Συνήθως, στην ένωση του οισοφάγου με το στομάχι υπάρχει μια βαλβίδα που εμποδίζει την επιστροφή του στομαχικού περιεχομένου προς τον οισοφάγο, αλλά όταν αυτή η βαλβίδα δεν λειτουργεί καλά, τότε συμβαίνει παλινδρόμηση. Επιπλέον, μια διαφραγματοκήλη μπορεί να προκαλέσει παλινδρόμηση, καθώς ο στομάχι μπορεί να μετακινηθεί ψηλά προς το θώρακα, αντί να βρίσκεται στη φυσιολογική του θέση στην κοιλιά. Κατά την διαφραγματοκήλη, η βαλβίδα που εμποδίζει την επιστροφή των περιεχομένων του στομάχου δε λειτουργεί σωστά, και το μεγαλύτερο μέρος της τροφής παραμένει στο θώρακα.
Οι συμπτώματα της παλινδρόμησης και της διαφραγματοκήλης είναι παρόμοια. Ο πιο συχνός είναι ο πόνος ή το κάψιμο στο θώρακα λόγω της ερεθιστικής φύσης των υγρών που παλινδρομούν προς τα άνω. Πολλοί ασθενείς αισθάνονται τα υγρά ή την τροφή να ανεβαίνουν προς τα πάνω, ενώ η επιστροφή των υγρών προκαλεί δυσκολία στην αναπνοή, λαχάνιασμα, ταχυκαρδία, βραχνή φωνή και δυσοσμία. Επίσης, οι μεγάλες διαφραγματοκήλες μπορεί να προκαλέσουν αίσθηση ότι η τροφή “κολλάει” στο ύψος του θώρακα, διότι το στομάχι έχει μετακινηθεί εκεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να έχει και αναιμία με χαμηλό επίπεδο αιματοκρίτη. Στο μακροπρόθεσμο, η χρόνια παλινδρόμηση του καυστικού υγρού μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στον οισοφάγο (ονομάζεται οισοφαγίτιδα) και τον οισοφάγο Barret, αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρκίνο του οισοφάγου. Η διάγνωση γίνεται κλινικά βάσει των συμπτωμάτων του ασθενούς και με λεπτομερές ιστορικό. Είναι απαραίτητη η γαστροσκόπηση για να ερευνήσουμε εάν υπάρχει φλεγμονή στον οισοφάγο. Σε κάποιες περιπτώσεις με ασαφή συμπτώματα, μπορεί να απαιτηθούν εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως η μανομετρία και η ph-μετρία, για να διαπιστωθεί η έκταση του προβλήματος.
Στα πρώτα στάδια, η παλινδρόμηση μπορεί να είναι ήπια και περιοδική, αλλά με την πάροδο του χρόνου, επιδεινώνεται, όπως και η διαφραγματοκήλη, και καμία από τις δύο δεν θεραπεύεται από μόνη της. Στις περιπτώσεις ήπιας παλινδρόμησης, ο ασθενής πρέπει να προσαρμόσει τις ημερήσιες συνήθειες του, όπως προσεκτική διατροφή, απώλεια βάρους και χρήση αντιοξειδωτικών ή φαρμάκων για τη μείωση της οξύτητας του στομάχου. Η χειρουργική παρέμβαση είναι αναγκαία όταν τα συμπτώματα της παλινδρόμησης δεν μπορούν να ελεγχθούν με φάρμακα ή όταν η γαστροσκόπηση δείχνει οισοφαγίτιδα ή οισοφάγο Barret, προκειμένου να προληφθεί ο καρκίνος του οισοφάγου. Στην περίπτωση της διαφραγματοκήλης, η επέμβαση γίνεται όταν τα συμπτώματα επιδεινώνονται παρά τη λήψη φαρμάκων, όταν η κήλη είναι μεγάλη ή όταν παρατηρείται σταδιακή αύξηση του μεγέθους της. Τόσο η παλινδρόμηση όσο και η διαφραγματοκήλη μπορούν να διορθωθούν με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους, όπως η λαπαροσκοπική ή ρομποτική χειρουργία. Στην θολοπλαστική επέμβαση κατά Nissen, επαναφέρεται το στομάχι στη φυσιολογική του θέση στην κοιλιά και δημιουργείται μια νέα βαλβίδα προσμετρώντας τον κατώτερο οισοφάγο. Στο κέντρο μας, χρησιμοποιούμε την εύκαμπτη θολοπλαστική για να αποφύγουμε τον κίνδυνο δυσφαγίας. Η ελάχιστα επεμβατική θολοπλαστική επέμβαση έχει άμεσα αποτελέσματα, με τον ασθενή να μπορεί να φάει και να σηκωθεί λίγο μετά την επέμβαση, και σε 24 ώρες να επιστρέψει στο σπίτι χωρίς έντονο πόνο. Σε λίγες ημέρες μπορεί να επανέλθει στην κανονική του καθημερινότητα. Συστήνουμε στους ασθενείς μας ελαφρά διατροφή για 2 εβδομάδες και αποφυγή έντονης σωματικής άσκησης για 3 μήνες.
