Ο θάνατος ενός μικρού παιδιού ή νέου αθλητή από αιφνίδια αιτία είναι μια συχνή είδηση που φέρνει στο προσκήνιο το θέμα των καρδιακών προβλημάτων που μπορούν να οδηγήσουν σε τραγικά γεγονότα. Ευτυχώς, είναι ένα σπάνιο φαινόμενο που οφείλεται σε συγκεκριμένα καρδιακά προβλήματα που συχνά παραμένουν ασυμπτωματικά μέχρι τη στιγμή της τραγωδίας. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρρυθμιολογική Εταιρεία, περίπου 1-2 αθλητές ανά 100.000 ηλικίας 12-35 ετών πεθαίνουν από αιφνίδιο θάνατο κάθε χρόνο. Οι δύο κύριες αιτίες αυτών των τραγικών γεγονότων είναι η καρδιακή αρρυθμία και οι καρδιομυοπάθειες.
Για τη διάγνωση αυτών των παθήσεων και τη διαχείρισή τους, είναι απαραίτητος ένας προαθλητικός έλεγχος που περιλαμβάνει πλήρη ιστορικό του ασθενούς και της οικογένειάς του, φυσική εξέταση, ηλεκτροκαρδιογράφημα και υπερηχοκαρδιογράφημα. Η πρόληψη και η κατάλληλη αντιμετώπιση των καρδιακών παθήσεων απαιτούν εξειδικευμένη παρέμβαση από καρδιολόγους και επιστήμονες της ηλεκτροφυσιολογίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι απαραίτητη η εμφύτευση απινιδωτή, η οποία απαιτεί χειρουργική επέμβαση, ειδικά στα παιδιά.
Σημαντικός ρόλος στη θεραπεία της δεύτερης πιο συχνής αιτίας αιφνίδιου θανάτου σε παιδιά και νέους παίζει η παιδοκαρδιοχειρουργική. Συγκεκριμένα, αναφερόμαστε σε εκ γενετής ανωμαλίες των στεφανιαίων αρτηριών που απαιτούν χειρουργική παρέμβαση σε μικρά παιδιά. Οι περιπτώσεις αυτές συνήθως διαγιγνώσκονται στη βρεφική ηλικία και μπορούν να διορθωθούν με εξαιρετικά αποτελέσματα. Παραδείγματα ανωμαλιών είναι η ανώμαλη έκφυση της αριστερής ή δεξιάς στεφανιαίας αρτηρίας από την αορτή, καθώς και η έκφυση της αριστερής στεφανιαίας από τον δεξιό κόλπο του Valsalva.
Η ανατομική διάγνωση και η κατάλληλη χειρουργική αντιμετώπιση αυτών των παθήσεων είναι ζωτικής σημασίας για να επιτευχθούν άριστα αποτελέσματα και να επιστρέψουν οι ασθενείς σε φυσιολογική ζωή. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές χειρουργικής παρέμβασης που πρέπει να προσαρμόζονται στην ανατομία του κάθε ασθενούς. Οι πιο αξιόπιστες μελέτες πάνω σε αυτό το θέμα προέρχονται από πολυκεντρικές συνεργασίες όπως η Αμερικανική Εταιρεία Καρδιοχειρουργικής Καρδιάς και Γεννητικών Οργάνων (CHSS) και η Ευρωπαϊκή Ένωση Παιδοκαρδιοχειρουργικών Συλλόγων (ECHSA). Οι μελέτες αυτές αποδεικνύουν ότι η λεπτομερής ανατομική διάγνωση και η κατάλληλη χειρουργική αντιμετώπιση οδηγούν σε εξαιρετικά αποτελέσματα και επιτρέπουν στους ασθενείς να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή.
