Αναρωτηθήκατε ποτέ αν το να λέμε “όχι” είναι πιο σημαντικό από το να λέμε “ναι”; Και πόσο είμαστε έτοιμοι να αναθεωρήσουμε τις προκαταλήψεις μας και να αποκτήσουμε έναν νέο βαθμό ελευθερίας; Σε μια εποχή που η κατανάλωση θεωρείται αναγκαία, θα ήταν διατεθειμένοι να απαρνηθούμε ακόμα και τις ανέσεις μας για να επιτύχουμε μια εσωτερική ικανοποίηση που θα δικαιολογεί την ύπαρξή μας; Το βιβλίο “Πώς να λες όχι” από τις Εκδόσεις Διόπτρα, που περιλαμβάνει επιλεγμένα κείμενα και εισαγωγή από τον M. D. Usher, αποτελεί έναν οδηγό στην κυνική φιλοσοφία μέσα από διάφορες διδασκαλίες και προφορικές συνομιλίες, βιογραφικά αφιερώματα και στιγμιότυπα από τη ζωή του Διογένη και άλλων Κυνικών.
Μια προσέγγιση στη ζωή χωρίς υλικές ανάγκες
Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου αποκαλύπτεται μπροστά στα μάτια μας ένας αρχαίος, απρόσμενος και γεμάτος χιούμορ οδηγός στην κυνική φιλοσοφία. Μαθαίνουμε σιγά-σιγά τα θεμέλια αυτού του πεδίου και γοητευόμαστε από την εκκεντρικότητα των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων που μπόρεσαν να απορρίψουν την κοινή σοφία και να ζήσουν με βάση την αναζήτηση της αλήθειας. Ο Διογένης, για παράδειγμα, μπήκε στο θέατρο περπατώντας αντίθετα στη ροή του πλήθους. Εντούτοις, εμείς εξακολουθούμε να επιδιώκουμε αποδοχή και επαίνεση. Και αν η ουσία της ζωής κρύβεται στην αμφισβήτηση των κανόνων και στην υπέρβαση των στερεοτύπων; Εάν θέλουμε να είμαστε πραγματικά ευτυχισμένοι, πρέπει να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας σε αυτήν την προσέγγιση. Οι Κυνικοί πίστευαν ότι οι επιλογές που είναι συμβατές με τη φύση οδηγούν αναπόφευκτα σε έναν ευτυχισμένο βίο και ότι ακόμα και η καταφροντία της ηδονής μπορεί να είναι ευχάριστη, όταν γίνει μια συνήθεια. Παροτρύνουν να κρατάμε μόνο αυτά που είναι απαραίτητα για την επιβίωσή μας και να υιοθετούμε μια ζωή σε λιτότητα. Για παράδειγμα, ο Διογένης, μετά τη δείπνο με ένα αγόρι που έπινε νερό από τη χούφτα του, πέταξε το κύπελλο που είχε στο σακίδιο του και είπε “Ένα παιδί με έκανε να χάσω στη λιτότητα”. Ακόμα και εμείς, πασχίζοντας να αποκτήσουμε όλα και περισσότερα αγαθά, φοβόμαστε ότι θα χάσουμε όσα έχουμε ήδη αποκτήσει, λησμονώντας ότι μόνο όταν ο νους ξεπερνά τον φόβο και δεν εμπλέκεται σε άκοντες ελπίδες που πηγάζουν από την απληστία, τότε η ύπαρξη αποκτά νόημα. Έχουμε σκεφτεί ποτέ ότι αρκετό για τον καθένα είναι αυτό που καλύπτει τις ανάγκες του και ότι ο πιο αδύναμος συνήθως χρειάζεται τα περισσότερα; Η πιο αξιόλογη επένδυση είναι ο εσωτερικός πλούτος, ενώ η πιο σημαντική διδασκαλία είναι η απελευθέρωση της ψυχής από τις επιθυμίες και τα πάθη.
Ένα επίκαιρο μήνυμα για το σήμερα
Το “Πώς να λες όχι” από τις Εκδόσεις Διόπτρα περιέχει τη φιλοσοφία του Διογένη και άλλων Κυνικών. Αρχίζουμε να κατανοούμε ότι η ευτυχία δεν συνδέεται με την κατανάλωση αλλά με την εσωτερική ικανοποίηση που προκύπτει όταν η ψυχή μας βρίσκεται σε αρμονία με την πραγματική μας αποστολή. Σε έναν κόσμο που αντιμετωπίζει κλιματική κρίση, οικονομική αβεβαιότητα και ψυχικά προβλήματα, η κυνική φιλοσοφία προσφέρει ένα επίκαιρο μήνυμα που μπορεί να μετασχηματίσει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα. Το “Πώς να λες όχι” είναι ένα αποκαλυπτικό και αμεσό βιβλίο, ειλικρινές και αυθόρμητο, που μας αφυπνίζει πνευματικά. Μέσα από τη σοφία και την εξυπνάδα των αρχαίων Κυνικών, μάθαινουμε ότι μπορούμε να αλλάξουμε. Οι Κυνικοί ήταν είρωνες, ρεαλιστές και αισιόδοξοι. Πίστευαν ότι μπορούν να μάθουν την αρετή και να βελτιώσουν τα ελαττώματά τους. Έτσι, έχουμε τη δυνατότητα να χτίσουμε μια διαφορετική καθημερινότητα, εκπαιδεύοντας τον εαυτό μας στην ουσία. Όπως θα έλεγε με χιούμορ ο Διογένης, στη ζωή απαιτείται είτε μυαλό είτε κρεμάλα. Η κυνική φιλοσοφία μας παρασέρνει σε έναν μαγευτικό κόσμο, έναν κόσμο απλό και συνάμα συναρπαστικό. Στο τέλος της ανάγνωσης του “Πώς να λες όχι” κατανοούμε ότι η απληστία δεν μας προσφέρει τις απαντήσεις που αναζητούμε και απελευθερωνόμαστε από τα περιττά.
