Στο πλαίσιο του ψηφιακού μετασχηματισμού του τομέα της υγείας, η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για την Τεχνητή Νοημοσύνη, που συγκροτήθηκε πρόσφατα από την Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, θα αφοσιωθεί στην ανάπτυξη οδηγιών και συστάσεων για την ηθική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην υγεία. Σε συνέντευξή της στην εκπομπή «104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ» της Τάνιας Η. Μαντουβάλου, η μαιευτήρας γυναικολόγος και μέλος της ομάδας, κυρία Χρυσάνθη Σαρδέλη, επισημαίνει τη σημασία της ενασχόλησης με τα ηθικά θέματα που αφορούν τη συλλογή, φύλαξη και διαχείριση των ψηφιακών δεδομένων υγείας.
Η κυρία Σαρδέλη υπογραμμίζει ότι τα ψηφιακά δεδομένα υγείας δεν είναι απλά προσωπικά δεδομένα, αλλά ευαίσθητες πληροφορίες. Είναι, συνεπώς, απαραίτητο η συλλογή, η αποθήκευση και η επεξεργασία αυτών των δεδομένων να πραγματοποιούνται με τρόπο που να προστατεύει την ιδιωτικότητα και τα δικαιώματα των ατόμων από δυνητικούς κινδύνους, όπως ο στιγματισμός, η διάκριση ή η παραβίαση της ιδιωτικής ζωής. Παραδείγματος χάριν, αν μία επιχείρηση γνωρίζει ότι ένας εργαζόμενος πάσχει από μία σοβαρή ασθένεια, μπορεί να απολύσει τον εργαζόμενο ή να τον μεταχειριστεί με διάφορους δικαιολογημένους τρόπους διακρίσεων.
Επιπλέον, οι προσωπικές επιλογές μιας ατομικής ζωής, ανεξαρτήτως εάν αφορούν την σεξουαλικότητα, τη θρησκευτικότητα ή τις πολιτικές πεποιθήσεις, μπορεί επίσης να εκθέτουν άτομα σε κινδύνους. Αυτό είναι ένα επιπλέον ζήτημα που πρέπει να μελετηθεί από την ομάδα εμπειρογνωμόνων, καθώς χωρίς αξιόπιστα δεδομένα δεν μπορούμε να θρέψουμε τις εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που φιλοδοξούν να μας βοηθήσουν στη λήψη καλύτερων αποφάσεων για την υγεία των ανθρώπων. Εντούτοις, εάν δεν διαθέτουμε σταθερά και αξιόπιστα δεδομένα, οι εφαρμογές αυτές θα μπορούσαν να προτείνουν λανθασμένες πληροφορίες και να οδηγήσουν σε ανεπιθύμητες αποφάσεις σχετικά με την υγεία ενός ατόμου, πιθανότατα χειρότερες από αυτές που λαμβάνουμε με τις συμβατικές μεθόδους.
Η κυρία Σαρδέλη αναφέρεται επίσης στην επίδραση των εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης στην εργασιακή ζωή των επαγγελματιών υγείας. Η εισαγωγή αυτών των εφαρμογών μπορεί να επηρεάσει κάποιους επαγγελματίες ή και ολόκληρους τομείς προσφοράς υπηρεσιών υγείας. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να δούμε μια μείωση του αριθμού των γραμματέων, με την επικοινωνία με το σύστημα υγείας να γίνεται μέσω ψηφιακών βοηθών. Ωστόσο, αυτή η μετάβαση δεν είναι εύκολη στη χώρα μας λόγω της έλλειψης ψηφιακού εγγραμματισμού. Εντούτοις, η τάση αυτή είναι όλο και πιο διαδεδομένη παγκοσμίως. Παρ’ όλα αυτά, όταν κάποιος βρίσκεται σε επείγουσα κατάσταση υγείας, το να διαχειρίζεται μια τέτοια εφαρμογή μπορεί να είναι δύσκολο, ειδικά για τους ηλικιωμένους που δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία. Έτσι, απαιτείται ένας σταδιακός και ομαλός τρόπος μετάβασης από τον τρόπο παροχής υπηρεσιών υγείας που χρησιμοποιούμε σήμερα, με γνώμονα την ηθική και χωρίς να προκαλείται εργασιακή ανασφάλεια ή προβλήματα φόρτου εργασίας για τους επαγγελματίες υγείας.
Η επισήμανση αυτή από την κυρία Χρυσάνθη Σαρδέλη αναδεικνύει τη σημασία του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα και την προστασία των προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο της εφαρμογής τεχνητής νοημοσύνης στην υγεία. Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων έχει τον ρόλο να αναλύει την επίπτωση αυτών των τεχνολογιών και να προτείνει κατευθυντήριες γραμμές για την ασφάλεια και την ηθική χρήση τους. Μόνο έτσι μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα συμβάλλει πραγματικά στη βελτίωση της ποιότητας της παροχής υπηρεσιών υγείας, χωρίς να απειλεί τα δικαιώματα και την ασφάλεια των ανθρώπων.
