Οι φακές, γνωστές και ως Lens culinaris, προέρχονται από τη Δυτική Ασία και τη Βόρεια Αμερική και οφείλουν το όνομά τους στον σπόρο τους που έχει σχήμα φακού. Από την αρχαιότητα, αποτελούν σημαντικό μέρος της διατροφής σε πολλές χώρες, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε πρωτεΐνη και σίδηρο. Είναι ιδανικές για προσθήκη σε διάφορες συνταγές, προσφέροντας μια ξηρά γεύση ξηρών καρπών. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι οι δύο μεγαλύτεροι παραγωγοί φακής παγκοσμίως είναι ο Καναδάς και η Ινδία.
Οι φακές είναι πλούσιες σε κάλιο, φυτικές ίνες, φυλλικό οξύ και πολυφαινόλες, οι οποίες έχουν αντιοξειδωτική δράση. Αυτές οι θρεπτικές ουσίες έχουν μελετηθεί για τις επιδράσεις τους στις χρόνιες ασθένειες, ενω οι φακές περιέχουν επίσης ανθεκτικό άμυλο, το οποίο ρυθμίζει το σακχάρο στο αίμα και προστατεύει από την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου. Επιπλέον, οι φακές αποτελούν πηγή πρεβιοτικών που βοηθούν στην υγεία του εντέρου και την πρόληψη εντερικών ασθενειών.
Οι φακές έχουν ανιχνευθεί να μπορούν να μειώσουν την αρτηριακή πίεση, τη χοληστερόλη και το σάκχαρο του αίματος σε μελέτες με ζώα. Επιπλέον, σε ανθρώπους έχει επιβεβαιωθεί ότι οι φακές βελτιώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης σε άτομα με διαβήτη και προστατεύουν τις γυναίκες από τον καρκίνο του μαστού. Όμως, παρά τα οφέλη των φακών, υπάρχουν κάποια άτομα που θα πρέπει να τους αποφεύγουν.
Για όσους ήδη αντιμετωπίζουν προβλήματα με το έντερο, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ή έχουν αυτοάνοσες παθήσεις, όπως η νόσος του Crohn ή η νόσος Hashimoto, οι φακές μπορεί να προκαλέσουν μεγαλύτερες πεπτικές ενοχλήσεις λόγω της περιεκτικότητάς τους σε λεκτίνες. Οι λεκτίνες είναι ένας τύπος πρωτεΐνης που μπορεί να επηρεάσει τις κυτταρικές μεμβράνες και οι περισσότερες βρίσκονται στο περίβλημα του σπόρου και στα φύλλα των φακών. Για αυτό το λόγο, αν έχετε αντιστάσεις με το έντερο ή αυτοάνοσες παθήσεις, συνίσταται να καταναλώνετε φακές με μέτρο και να παρατηρείτε την αντίδραση του σώματός σας.
