Το πόσο και το πώς τρώμε είναι ζητήματα που αξίζει να αναρωτηθούμε. Τι μας κάνει να τρώμε; Έχει συμβεί να φάτε κάτι και να αισθανθείτε ότι χρειάζεστε να φάτε κι άλλο; Τρώτε απλώς επειδή είστε κουρασμένοι ή νιώθετε απλά ανία; Τρώτε ακόμα και όταν δεν πεινάτε, απλά επειδή είστε σε ένα τραπέζι με καλεσμένους; Τσιμπολογάτε επειδή νιώθετε άγχος, λύπη ή χαρά; Είμαι σίγουρος ότι σε τουλάχιστον μία από τις παραπάνω ερωτήσεις, η απάντησή σας είναι «ναι».
Σε πολλές περιπτώσεις, πάνω από το 50% του φαγητού που καταναλώνουμε δεν είναι αποτέλεσμα πείνας. Στη σύγχρονη κοινωνία, το φαγητό έχει χάσει τον αρχικό του σκοπό, που είναι η επιβίωση, και έχει γίνει ένα μέσο κοινωνικοποίησης ή ακόμα και διαφυγής από τα συναισθήματά μας.
Έτσι λοιπόν, τί πραγματικά είμαστε από τη στιγμή που τρώμε; Είναι η διατροφή μας αντανάκλαση της προσωπικότητάς μας;
Στη σημερινή εποχή, οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερα προβλήματα με το βάρος τους, παράλληλα με την αύξηση των ψυχολογικών προβλημάτων. Η συναισθηματική κατανάλωση, η οποία οδηγεί στην υπερφαγία, δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο που είναι δύσκολο να διακοπεί. Για παράδειγμα, όταν νιώθουμε θλίψη, συχνά βρίσκουμε ανακούφιση στο φαγητό, καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες υποτιμημένων τροφίμων. Αυτό συχνά οδηγεί σε περισσότερη αίσθηση θλίψης λόγω της ένοχης συνείδησης για τον πειρασμό. Έτσι, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος: τρώω γιατί είμαι θλιμμένος, είμαι θλιμμένος γιατί τρώω και ούτω καθεξής.
Πώς μπορούμε να καταφέρουμε να το αντιμετωπίσουμε;
Ένας από τους τρόπους είναι να πάρουμε μια στιγμή πριν φάμε και να αναρωτηθούμε: «Πραγματικά είμαι πεινασμένος;», «Χρειάζομαι πραγματικά να φάω αυτό το φαγητό;», «Πώς αισθάνομαι;». Είναι σημαντικό να εκπαιδεύσουμε τον εαυτό μας να διαχωρίζει τη συναισθηματική κατανάλωση από τη φυσιολογική πείνα.
Η φυσιολογική πείνα εμφανίζεται σταδιακά και συνήθως μετά από μερικές ώρες χωρίς φαγητό. Δεν σχετίζεται με συναισθηματικές καταστάσεις και οι προτιμήσεις για φαγητό είναι υγιεινές τροφές που ικανοποιούν τις φυσικές ανάγκες του οργανισμού μας. Το αίσθημα της πείνας ικανοποιείται με το φαγητό και σιγά σιγά εξαφανίζεται.
Από την άλλη πλευρά, η συναισθηματική πείνα εμφανίζεται ξαφνικά χωρίς προειδοποίηση. Συνήθως συνδέεται με συναισθηματικές καταστάσεις όπως άγχος, θυμός, θλίψη κλπ. Σε αυτήν την περίπτωση, συχνά επιλέγουμε τρόφιμα υψηλά σε σάκχαρα, όπως γλυκά. Το αίσθημα της πείνας δεν ικανοποιείται φυσικά και αν ικανοποιηθεί, συνήθως είναι μετά από μεγάλες ποσότητες φαγητού.
Η υπερβολική κατανάλωση θεωρείται διαταραχή και απαιτεί άμεση θεραπεία. Η πρώτη κίνηση ξεκινάει από εμάς και είναι η αναγνώριση της κατάστασης. Κρατώντας ένα ημερολόγιο με το τι φάγατε και ταυτόχρονα καταγράφοντας το συναίσθημα που σας οδήγησε σε αυτήν την επιλογή, μπορεί να σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε σε ποιες συναισθηματικές καταστάσεις είστε περισσότερο επιρρεπείς.
Ο δρόμος για την ισορροπία μεταξύ σωματικής και ψυχικής υγείας είναι δυσκολος και μπορεί να έχει πολλά εμπόδια. Ωστόσο, με μικρά βήματα καθημερινά μπορούμε να το επιτύχουμε. Εάν σας φαίνεται πολύ δύσκολο, μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας και διατροφολόγους.
