Στην παρούσα έρευνα, θα εξερευνήσουμε την καταγωγή των ονομάτων των πιο γνωστών λόφων της Αθήνας, απομακρυνόμενοι λίγο από την ιστορία. Αυτό το ταξίδι στους λόφους της Αθήνας θα μας αποκαλύψει ενδιαφέρουσες πτυχές της πόλης που αποτελούν σημείο αναφοράς τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους επισκέπτες της
Λόφος Αρδηττός – Ο ειρηνοποιός λόφος
Ο λόφος Αρδηττός, που αναδύεται με ύψος 133 μέτρα πάνω από το Παναθηναϊκό Στάδιο, αποτελούσε στην αρχαιότητα σημαντικό πόλο ενδιαφέροντος, εξίσου αξιόλογος με την Ακρόπολη. Το όνομά του προέρχεται από τον θρυλικό ήρωα Αρδήττη, γνωστό για τα ειρηνοποιητικά του κηρύγματα ανάμεσα στους Αθηναίους. Στην κορυφή του λόφου βρίσκονταν το Ιερό της Τύχης, το Ιερό του Πανός, το Ιερό της Εκάτης, ο μεγάλος ναός της Ήρας και ο ναός του Ιλισού. Ο λόφος Αρδηττός επίσης συνδέεται με τον μύθο της δολοφονίας του βασιλιά Κόδρου
Λυκαβηττός – Η πλούσια καταγωγή του ονόματος
Ο Λυκαβηττός, ένας από τους ψηλότερους λόφους της Αθήνας με ύψος 277 μέτρα, φιλοξενεί στην κορυφή του τον ναό του Αγίου Γεωργίου. Η προέλευση του ονόματος συνδέεται είτε με τα ζαμπάκια που κάλυπταν κάποτε τον λόφο, είτε με τη λέξη “λυκαυγές”, που σημαίνει “το βουνό του Λυκαυγούς”. Υπάρχει επίσης η άποψη ότι προέρχεται από ένα προελληνικό όνομα, Λουκαμπεττού, που σημαίνει “μαστοειδές ύψωμα”. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στον λόφο χρονολογείται από τον Μεσαίωνα και ανακαινίστηκε τον 19ο αιώνα από τον ιερομόναχο Εμμανουήλ Λουλουδάκη
Λόφος Στρέφη – Ο λόφος της οικογένειας Στρέφη
Ο λόφος Στρέφη βρίσκεται βορειοδυτικά του Λυκαβηττού και κάποτε στο παρελθόν λειτουργούσαν εκεί λατομεία. Το όνομά του προέρχεται από την οικογένεια Στρέφη, η οποία κατείχε την ιδιοκτησία του λόφου προς το τέλος της βασιλείας του Όθωνα. Το 1914, ο λόφος παραχωρήθηκε στον Δήμο Αθηναίων και μετατράπηκε σε δημόσιο κήπο
Λόφος του Φινοπούλου – Η αρχαιότητα στην κορυφή
Ο Λόφος του Φινοπούλου, κοντά στο πεδίο του Άρεως, οφείλει το όνομά του σε έναν πρώην Αθηναίο που αγόρασε την περιοχή και ξεκίνησε να χτίζει έναν ηρώα στην κορυφή του, εμπνευσμένος από έναν αρχαίο ναό
Λόφος του Φιλοπάππου – Η τιμή στον έλληνα ηρωικό ηγέτη
Αρχικά γνωστός ως Λόφος των Μουσών, ο Λόφος του Φιλοπάππου βρίσκεται ανατολικά της Πνύκας και νοτιοδυτικά της Ακρόπολης. Η σημερινή ονομασία του προέρχεται από το μνημείο του Γάιου Ιούλιου Αντίοχου Φιλοπάππου, που ήταν ηύπατος και άρχοντας της Αθήνας. Εκτός από το μνημείο, στον λόφο βρίσκονται επίσης λείψανα από τον πύργο του Δημήτριου του Πολιορκητή και ερείπια κατοικιών
Τουρκοβούνια – Το όνομα που κρύβει ιστορίες
Τα Τουρκοβούνια είναι η ψηλότερη και πιο εκτεταμένη λοφοσειρά στο λεκανοπέδιο της Αττικής, με υψόμετρο 337 μέτρα. Οι πηγές αναφέρουν ότι το σήμερα όνομα, Τουρκοβούνια, πιθανόν προήλθε είτε από το τούρκικο νεκροταφείο που βρισκόταν εκεί, είτε από το στρατόπεδο των ανδρών του τούρκου πασά Ομάρ πριν από την απελευθέρωση της Αθήνας. Ωστόσο, υπάρχει και μια διαφορετική θεωρία που προτείνει ότι το όνομα προέκυψε από την τουρκοκρατία, σύμφωνα με την οποία μη καλλιεργήσιμες έκτασεις ανήκαν αποκλειστικά στο κράτος. Στο πλαίσιο αυτής της θεματικής, τα ρωμαϊκά και βυζαντινά δικαίωματα διέτασσαν ότι τα αγροτεμάχια που δεν μπορούν να καλλιεργηθούν, όπως βραχώδη εδάφη και κορυφές βουνών, θεωρούνταν “τούρκικα”. Η γεωγραφική θέση των Τουρκοβουνίων κοντά στην Αθήνα, η ορατή τους παρουσία στην πεδιάδα και η σφραγίδα τους σε τοπικές συμβάσεις και έγγραφα, συνέβαλαν στην επικράτηση του ονόματος “Τουρκοβούνια” ως επίσημης ονομασίας.
