Στην Ιατρική Σχολή, μάθαμε πολλά για το ανθρώπινο σώμα, αλλά λίγα για το θέμα της θνητότητας. Οι σπουδές μας επικεντρώθηκαν κυρίως στην ανατομία και την ικανότητά μας να σώζουμε ζωές. Λίγο ή καθόλου μας μάθανε για την ηλικία της γήρανσης, την ανημπορία, ή τη διαδικασία του θανάτου. Στην ουσία, ο σκοπός της ιατρικής εκπαίδευσης ήταν να μάθουμε πώς να παρέχουμε κατάλληλη ιατρική φροντίδα, ενώ ο θάνατος φαινόταν σαν κάτι περιττό.
Μόνο μία φορά μας μιλήσανε για τη θνητότητα, όταν αναλύσαμε τη νουβέλα του Τολστόι “Ο Θάνατος του Ιβάν Ίλιτς”. Εκεί, ο πρωταγωνιστής βρίσκεται σε μια ανίατη ασθένεια που χειροτερεύει με τον καιρό. Παρόλο που αντιμετωπίζει αδιέξοδα και πόνο, οι γιατροί και η οικογένειά του αρνούνται να αναγνωρίσουν τη σοβαρότητα της κατάστασής του.
Ωστόσο, όταν ξεκίνησα να ασκούμαι στη χειρουργική, συνειδητοποίησα πόσο αδύναμος ήμουν να βοηθήσω ασθενείς που αντιμετώπιζαν την πραγματικότητα της θνητότητας. Ενώ μπορούσα να επεμβαίνω χειρουργικά και να παρέχω ιατρική φροντίδα, απέρριπτα την συναισθηματική υποστήριξη που ζητούσαν οι ασθενείς αυτοί.
Η παροχή συμπόνοιας και παρηγοριάς σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν τον θάνατο είναι εξίσου σημαντική με την ιατρική φροντίδα. Δυστυχώς, τότε δεν είχαμε την κατάλληλη προετοιμασία για να προσφέρουμε αυτήν την υποστήριξη. Πιστεύαμε ότι η επιστήμη θα μας οδηγούσε σε όλες τις απαντήσεις, αλλά δεν αντιληφθήκαμε την ανάγκη για αυτήν την ανθρώπινη προσέγγιση.
Έτσι, οι ασθενείς που περιτριγυρίζονταν από τον πρωταγωνιστή του “Ο Θάνατος του Ιβάν Ίλιτς” ήταν αδύναμοι να τον συνοδεύσουν σε αυτό το ταξίδι. Η κοινωνία της εποχής εκείνης δεν μπορούσε να αντιληφθεί την πραγματικότητα της θνητότητας και να προσφέρει αυθεντική παρηγοριά. Ωστόσο, θεωρούσαμε ότι η σύγχρονη ιατρική θα μπορούσε να θεραπεύσει κάθε ασθένεια, αγνοώντας την ανθρώπινη πτυχή της πρόκλησης.
Με την πάροδο των ετών, έγινα μάρτυρας ασθενών που αντιμέτωποι με την πραγματικότητα της θνητότητας αναπολούσαν την ειλικρίνεια και την αγάπη που είχαν ανάγκη. Τότε συνειδητοποίησα πόσο σημαντικό είναι να προσφέρουμε στους ασθενείς μας όχι μόνο ιατρική φροντίδα, αλλά και την ανθρώπινη παρουσία μας στο πλευρό τους.
Το πλέον σημαντικό είναι να αντιμετωπίζουμε τη θνητότητα με ειλικρίνεια και σεβασμό, προσφέροντας στους ασθενείς τη συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζονται. Είναι καθήκον μας, ως ιατροί, να κατανοήσουμε και να προσφέρουμε την κατάλληλη φροντίδα κατά τη διάρκεια του τελικού ταξιδιού των ασθενών μας. Όταν ασκούμαστε στην ιατρική, πρέπει να θυμόμαστε ότι είμαστε εδώ για να παράσχουμε ολοκληρωμένη φροντίδα, συμπεριλαμβανομένης της συναισθηματικής υποστήριξης.
Στο τέλος, το να αντιμετωπίζουμε τη θνητότητα με ανοικτό μυαλό και καρδιά μπορεί να μας κάνει καλύτερους ιατρούς και ανθρώπους. Ας επιδείξουμε συμπόνοια και παρηγοριά, επειδή όλοι είμαστε θνητοί και όλοι χρειαζόμαστε αυτή τη στήριξη σε κάθε στιγμή της ζωής μας.
