Ήδη κατά το παρελθόν, ολόκληρος ο πληθυσμός του πλανήτη έχει αντιμετωπίσει πολλές επιδημίες και πανδημίες, από την Ισπανική γρίπη το 1918 έως το πρόσφατο COVID-19. Οι επιδημίες αυτές είναι απλώς η απόδειξη ότι η ανθρώπινη ύπαρξη είναι ευάλωτη και ότι το μέλλον είναι προβλέψιμο, αναφέρει ένας λοιμωξιολόγος.
Οι επιστημονικοί και ιστορικοί προσπάθησαν να αποτυπώσουν τα διδάγματα που εξάγονται από τις προηγούμενες πανδημίες, και έτσι ήρθε ο χαρακτηρισμός «Νόσος Χ» για την επόμενη άγνωστη ασθένεια που θα εξαπλωθεί παγκοσμίως. Είναι σημαντικό να προετοιμαστούμε γι’ αυτήν και να κατανοήσουμε τις συνθήκες που μπορούν να την προκαλέσουν.
Η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των αστικών περιοχών και η εκτόπιση άγριων ζώων από το φυσικό τους περιβάλλον είναι ο κύριος παράγοντας που ευνοεί την εμφάνιση μεταλλαγμένων ιών. Η αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπων και των ζώων μπορεί να οδηγήσει στη μετάδοση ιών στον άνθρωπο. Κυνήγι, προετοιμασία τροφής και παράνομο εμπόριο ζώων μπορεί να προκαλέσουν την εξάπλωση των ασθενειών. Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή και ο υπερπληθυσμός των πόλεων αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης πανδημίας. Η αύξηση της θερμοκρασίας και οι ισχυρές βροχοπτώσεις δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για την εξάμβλυνση των ασθενειών που μεταδίδονται από έντομα, όπως τα κουνούπια.
Επιπλέον, η ευκολία στη μετακίνηση ευνοεί τη διασπορά μιας νέας ασθένειας. Βλέπουμε αυτό το φαινόμενο ξανά με το COVID-19, όπου σε λίγες εβδομάδες εξαπλώθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρέπει να αναγνωρίσουμε τη σπουδαιότητα της πρόληψης και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Για να αντιμετωπίσουμε αυτήν την απειλή, πρέπει να αναγνωρίσουμε προκαταβολικά τους ιούς και τα βακτήρια που μπορούν να προκαλέσουν πανδημίες και να μελετήσουμε τις μεταλλάξεις που μπορούν να υποστούν. Η εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης (AI) μπορεί να βοηθήσει σε αυτήν τη διαδικασία. Πρέπει επίσης να παρακολουθούμε τα οργανισμούς που φιλοξενούν πολλαπλούς ιούς, όπως οι νυχτερίδες και τα κουνούπια. Επιπλέον, πρέπει να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των τροφίμων και να περιορίσουμε το παράνομο εμπόριο ζώων.
Ο ακρογωνιαίος λίθος σε αυτήν την προσπάθεια είναι η ανάπτυξη ασφαλών και αποτελεσματικών εμβολίων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει θέσει ως στόχο να δημιουργεί και να παράγει εμβόλια εντός 100 ημερών από την έναρξη μιας πανδημίας. Η τεχνολογία είναι διαθέσιμη και έχουμε δείγματα επιτυχούς ανταπόκρισης σε προηγούμενες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Η συνεργασία μεταξύ πολιτικών, οικονομικών πόρων, επιστημόνων και διεθνών οργανισμών είναι ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε με ασφάλεια κάθε είδους επιδημία-πανδημία.
Έχουμε μάθει πολλά από την πανδημία COVID-19, και η συλλογική μας εμπειρία καλεί μας να εξασφαλίσουμε ότι θα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για το μέλλον. Πρέπει να ξοδέψουμε τον χρόνο που μας απομένει για την προστασία του περιβάλλοντος, την ανάπτυξη εμβολίων και την εκπαίδευση της κοινότητας. Μόνο έτσι θα έχουμε τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία μια πιθανή επόμενη πανδημία και να προστατεύσουμε τόσο τις ανθρώπινες ζωές όσο και τις οικονομίες μας.
