Η αρθρίτιδα γόνατου είναι μια πάθηση που προκαλεί προοδευτική φθορά και αποδιοργάνωση της άρθρωσης, με συχνότερη αιτία να είναι η εκφυλιστική oστεοαρθρίτιδα. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκληθεί από την πέραση του χρόνου, τραυματισμό, κάκωση ή ρευματοειδή αρθρίτιδα. Η εκφυλιστική αρθρίτιδα γόνατου εμφανίζεται συνήθως σε μεγαλύτερη ηλικία, ενώ η μετατραυματική αρθρίτιδα επηρεάζει συνήθως νεότερα άτομα. Αυτές οι καταστάσεις προκαλούν οίδημα, άλγος στην άρθρωση και δυσκολία στην κίνηση.
Όταν η οστεοαρθρίτιδα βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, συνήθως 4 κατά Kellgren-Lawrence, η ολικήπλαστική είναι η επιλογή για χειρουργική θεραπεία. Ωστόσο, τι συμβαίνει όταν έχουμε να κάνουμε με ασθενείς που έχουν αρθρίτιδα σταδίου 3 ή 4 και αισθάνονται έντονο άλγος, με ρήξη μηνίσκου ή αρθρικού χόνδρου που περιορίζει την καθημερινή τους ζωή; Ο αρθροσκοπικός καθαρισμός ή η μηνισκεκτομή μπορούν να βοηθήσουν αυτούς τους ασθενείς, αλλά απαιτούν προσεκτική παρακολούθηση. Είναι σημαντικό να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις για μια επιτυχημένη μηνισκεκτομή σε ένα αρθριτικό γόνατο:
– Ο πόνος από τον μηνίσκο πρέπει να είναι ο κυρίαρχος πόνος στο γόνατο
– Ο μηχανικός άξονας του πόνουσ, το εν λόγω γόνατο πρέπει να έχει μέχρι και 7ο έως 15ο βαθμό κόντρα ή νυστερία
– Δεν πρέπει να υπάρχουν παραμορφώσεις κατά την βάδιση και οστεοαρθρίτιδα
– Δεν πρέπει να υπάρχει εξάλειψη (μικρότερη των 2 χιλιοστών) του αλγούντου μεσάρθριου διαστήματος σε ακτινογραφία του γόνατος σε όρθια θέση.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι ασθενείς με κακό μηχανικό άξονα και σοβαρή οστεοαρθρίτιδα δεν έχουν βελτίωση ή μπορεί ακόμα και να επιδεινωθούν μετά από μηνισκεκτομή, και σχεδόν το 73% από αυτούς θα χρειαστεί ολική αρθροπλαστική γόνατος στην μετεγχειρητική περίοδο. Έτσι, ποια λύση έχουμε για ασθενείς μέσης ηλικίας με επώδυνη οστεοαρθρίτιδα γόνατος που ακόμα επιθυμούν να ασκούνται και να κάνουν δραστηριότητες που απολαμβάνουν; Η απάντηση είναι η βιολογική αντικατάσταση γόνατου.
Πρωτομιλήσαμε για αυτή την μέθοδο το 2016 και τώρα έχουμε περισσότερα δεδομένα και νέες προηγμένες τεχνικές. Η βιολογική αντικατάσταση γόνατου περιλαμβάνει:
– Σταθεροποίηση του γόνατου με την αντικατάσταση του προσθίου χιαστού συνδέσμου του γόνατου με εξατομικευμένο τρόπο. Υπάρχουν τώρα ενδείξεις ότι μπορούμε να αντικαταστήσουμε ή να επισκευάσουμε τον πρόσθιο χιαστό σε περίπτωση αποκλειστικής του, με το μεταφυτευμένο τετρακεφαλικό αυτόματο μεταμόσχευμα. Επίσης, μπορούμε να σταθεροποιήσουμε τους πλάγιους συνδέσμους του γόνατος με εγχύσεις βλαστοκυττάρων.
– Μεταμόσχευση μηνίσκου: Σε περιπτώσεις με παλαιότερη μηνισκεκτομή όπου υπάρχει ακόμα υπόλειμμα του μηνίσκου με καλή παροχή αίματος, μπορούμε να τοποθετήσουμε συνθετικό πορώδες πολυμερές μηνίσκου που ράβεται στο υπόλειμμα του παλιού μηνίσκου μετά από καθαρισμό. Εάν λείπει πλήρως ο μηνίσκος, μπορεί να γίνει μεταμόσχευση ολόκληρου μηνίσκου. Και οι δύο τεχνικές είναι αρθροσκοπικές και έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα.
– Μεταμόσχευση χόνδρου: Αν υπάρχει χόνδρινη ανεπάρκεια μεγαλύτερη από 2 τετραγωνικά εκατοστά, μπορεί να πραγματοποιηθεί μεταμόσχευση χόνδρου. Η μέθοδος έγχυσης βλαστοκυττάρων από μη φορτίζουσα επιφάνεια του γόνατος και η αναίμακτη τοποθέτηση μιας μεμβράνης για την αναδόμηση του χόνδρου έχει εξαιρετικά αποτελέσματα. Σε νεαρούς ασθενείς που δεν είναι κατάλληλοι για ολική αρθροπλαστική και σε αποτυχημένες περιπτώσεις ανάκτησης χόνδρου, σύντομα θα έχουμε επίσης την επιλογή της εφαρμογής επιφανείας επαναληπτικών μετάλλων. Όλες αυτές οι τεχνικές μπορούν να βοηθήσουν με τη χρήση αυτόλογων αυξητικών παραγόντων, όπως το PRP ή τα κυττάρα του ενήλικου μυελού των οστών ή το λιπώδες ιστό.
Για να είναι επιτυχής η βιολογική αντικατάσταση γόνατου, η αρθρίτιδα πρέπει να είναι σε προχωρημένο στάδιο 3 ή αρχές 4 και να υπάρχει καλή ανατομική άξονας, διαφορετικά μπορεί να απαιτηθούν διορθωτικές οστεοτομίες. Η βιολογική αντικατάσταση γόνατου δεν εξαιρεί το ενδεχόμενο να χρειαστεί στο τέλος ολική αρθροπλαστική με τη χρήση μεταλλικών υλικών. Ωστόσο, είναι σημαντικό να προσφέρουμε σε ασθενείς με ενεργητική οστεοαρθρίτιδα κάποια χρόνια ποιοτικής ζωής με αθλητικές ή άλλες σωματικές δραστηριότητες πριν οδηγηθούν σε ολική αρθροπλαστική. Οι βιολογικές θεραπείες μπορούν να μειώσουν τον πόνο και να βελτιώσουν την κινητικότητα και λειτουργικότητα της άρθρωσης κατά 83% το πρώτο έτος, και πρέπει να πραγματοποιούνται σε επιστημονικά τεκμηριωμένα Κέντρα Ορθοπαιδικής Αναγεννητικής Ιατρικής.
