Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, η ιλαρά έχει προκαλέσει τρεις επιδημίες στην Ελλάδα τα τελευταία 19 χρόνια, με 4.151 κρούσματα και τέσσερις θανάτους. Παρόλο που ο εμβολιασμός έχει μειώσει σημαντικά τα κρούσματα, η ιλαρά παραμένει μια απειλή, ειδικά σε χώρες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη και κενά στην ανοσία.
Από το 2004 έως το 2023, καταγράφηκαν τρεις επιδημίες ιλαράς στην Ελλάδα. Η πρώτη επιδημία σημειώθηκε το 2006, με 518 κρούσματα και μέση ετήσια επίπτωση 4,71 ανά 100.000 πληθυσμού. Η δεύτερη επιδημία περιορίστηκε και σημειώθηκε το 2010, με 149 κρούσματα και μέση ετήσια επίπτωση 1,34 ανά 100.000 πληθυσμού. Η τρίτη επιδημία ήταν η μεγαλύτερη και ξεκίνησε το 2017, με 968 κρούσματα και μέση ετήσια επίπτωση 8,99 ανά 100.000 πληθυσμού. Η ιλαρά προκαλεί σοβαρές επιπλοκές και απαιτεί νοσηλεία, με το 63,36% των κρουσμάτων να χρειάζονται νοσηλεία.
Οι περισσότερες περιπτώσεις ιλαράς αφορούν παιδιά, ειδικά σε ηλικία 0-4 ετών, αλλά και στην ηλικιακή ομάδα 5-14 ετών. Οι Έλληνες Ρομά αποτελούν την πλειονότητα των κρουσμάτων, προειδοποιώντας για την χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη σε αυτήν την ομάδα πληθυσμού.
Ο εμβολιασμός αποτελεί το κύριο μέσο πρόληψης της ιλαράς. Το εμβόλιο συνίσταται να γίνεται σε δύο δόσεις, ενώ για την αποτελεσματικότητά του συνιστάται ο τριδύναμος ή τετραδύναμος εμβολιασμός. Στην Ελλάδα, χρησιμοποιούνται εμβόλια που περιέχουν τα στελέχη Edmonston και Schwartz. Ο εμβολιασμός παρέχει μακρόχρονη ανοσία και περίπου 2%-5% των παιδιών προσφέρουν αποτυχία στην αντισωματική απάντηση μετά την πρώτη δόση. Ωστόσο, η δεύτερη δόση εξασφαλίζει αντισωματική απάντηση περίπου σε όλα τα εμβολιασμένα παιδιά.
Η πρόληψη και ο έλεγχος της ιλαράς περιλαμβάνει τη δήλωση των κρουσμάτων, την απομόνωση των ασθενών, την έρευνα των πηγών μόλυνσης και των επαφών, καθώς και τον εμβολιασμό των επαφών. Επίσης, μπορεί να γίνει παθητική ανοσοποίηση με ανοσοσφαιρίνη σε ευπαθή βρέφη και άτομα με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών.
Γενικά, ο εμβολιασμός αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο πρόληψης της ιλαράς και είναι σημαντικό όλοι να τηρούμε το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών για την προστασία του εαυτού μας και της κοινότητας.
