Η νυκταλγία αποτελεί έναν νέο όρο που προέκυψε από τους αστρονόμους για να περιγράψει τη θλίψη που βιώνουμε λόγω της απώλειας του σκοτεινού ουρανού. Αλλά τι σημαίνει αυτό για εμάς;
Το πρόβλημα
Με την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, έχει συγχρόνως αυξηθεί και ο τεχνητός φωτισμός παγκοσμίως. Στο παρελθόν, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τη φωτιά ή τα φορητά φανάρια για να φωτίσουν το περιβάλλον τους. Στην εποχή μας, με την ύπαρξη της ηλεκτρικής ενέργειας, η γη έχει καλυφθεί από τεράστιες ποσότητες φωτός, δημιουργώντας ένα νέο είδος ρύπανσης, τη φωτορύπανση. Παρόλο που ο φωτισμός είναι απαραίτητος για την ανθρώπινη δραστηριότητα και την ασφάλεια, ένα μεγάλο ποσοστό αυτού του φωτισμού είναι περιττό και ασκεί υπερβολική επίδραση. Επιπλέον, η δραστική αύξηση των δορυφορικών επικοινωνιών οδηγεί σε αντανάκλαση και διασκορπισμό του ηλιακού φωτός, με αποτέλεσμα τον αυξημένο φωτισμό του ουρανού παγκοσμίως. Σύμφωνα με ερευνητές, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές, ο ουρανός έχει γίνει 10% πιο φωτεινός σε σχέση με το παρελθόν.
Τι προκαλεί
Οι επιπτώσεις της νυκταλγίας επηρεάζουν κυρίως την πολιτιστική μας κληρονομιά και τα ζώα. Πολλοί πολιτισμοί παγκοσμίως θεωρούσαν τον ουρανό ως πηγή έμπνευσης για μύθους και ιστορίες, σχηματίζοντας τέρατα και πλάσματα από τα αστέρια. Στην εποχή μας, η ευκαιρία να απολαύσουμε τα φωτεινότερα αστέρια είναι σπάνια, πόσο μάλλον τους αστερισμούς. Κάποια είδη ζώων επίσης πλήττονται από αυτήν την αλλαγή. Ο καρδιακός τους ρυθμός διαταράσσεται, καθιστώντας τα ευάλωτα σε αρπακτικά, ενώ επίσης επηρεάζεται η ικανότητά τους να εντοπίσουν το θήραμά τους. Γενικά, η νυκταλγία περιλαμβάνει τον συλλογικό πόνο και τη θλίψη που αισθανόμαστε όσο χάνουμε την πρόσβασή μας στον σκοτεινό ουρανό.
Τρόποι αντιμετώπισης
Η φωτορύπανση είναι αντιστρέψιμη με την εκπαίδευση και τη δράση μας. Έχουν αρχίσει προσπάθειες για τη δημιουργία “σκοτεινών αποθεμάτων”, όπου οι τοπικές κοινότητες δεσμεύονται να μην επιδεινώνουν περαιτέρω την φωτορύπανση. Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια συμβαίνει συνήθως σε απομακρυσμένες και απρόσιτες περιοχές, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στα ηγετικά στρώματα της κοινωνίας και των επιχειρήσεων, προωθώντας την εγκατάσταση φωτισμού που να σέβεται το σκοτάδι, όπως για παράδειγμα η χρήση αυτόματα απενεργοποιούμενων συσκευών ή φωτισμού που κατευθύνεται μόνο προς το έδαφος. Όσον αφορά την αντιμετώπιση της φωτορύπανσης από τους δορυφόρους, απαιτείται διεθνής συνεργασία. Παρόλα αυτά, είναι εφικτό και ευελπιστούμε η νυκταλγία να γίνει κάποια μέρα παρελθόν.
