Η επιστημονική κοινότητα εδώ και αρκετά χρόνια είναι ανήσυχη για την παρουσία των μικροπλαστικών και νανοπλαστικών στο περιβάλλον και τις δυνητικές επιπτώσεις τους στην υγεία μας. Αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια, που δεν μπορούν να ανιχνευθούν με γυμνό μάτι, προέρχονται από την διάσπαση μεγαλύτερων κομματιών πλαστικού και έχουν εισχωρήσει σε διάφορα οικοσυστήματα. Πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι έχουν ανιχνευθεί στο μητρικό γάλα, το αίμα και τα ούρα, καθώς επίσης και σε όργανα του ανθρώπου, όπως ο πνεύμονας και το ήπαρ.
Πρόσφατα, μια πρωτοποριακή επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό New England Journal of Medicine, αυξάνει τις ανησυχίες για τους κινδύνους που ενέχει η εκτεταμένη ρύπανση του περιβάλλοντος από τα πλαστικά. Η μελέτη αυτή διεξήγαγε έρευνα σε 257 ασθενείς με αχρωματική στένωση των καρωτίδων και ανέδειξε τη συσσώρευση νανοπλαστικών στο 58% των περιπτώσεων. Αυτά τα νανοπλαστικά ανιχνεύθηκαν όχι μόνο στην άμορφη ύλη της αθηρωματικής πλάκας, αλλά και μέσα σε κύτταρα. Οι επιστήμονες παρατήρησαν επίσης ότι η συσσώρευση αυτών των νανοσωματιδίων σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών παραγόντων στο αίμα και αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου, εγκεφαλικού και θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια κατά 4.53 φορές.
Αν και η μελέτη δεν αποδεικνύει απευθείας την σχέση των νανοπλαστικών με τον αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων, προσφέρει νέα δεδομένα που ενισχύουν παλαιότερες αναφορές για τη συνδεση της ρύπανσης από πλαστικά με την αυξημένη συχνότητα καρδιαγγειακών νοσημάτων. Αυτά τα αποτελέσματα πρέπει να μας ανησυχήσουν, καθώς αποδεικνύουν ότι οι ρυπογόνες ουσίες μπορούν να διαπερνούν το αίμα και να επηρεάζουν την υγεία μας. Επιπλέον, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα μικροπλαστικά μεγέθους μεγαλύτερου από 150μm δεν μπορούν να εισχωρήσουν στα αγγεία. Ωστόσο, η μελέτη αυτή δείχνει ότι το ίδιο δεν ισχύει για τα νανοπλαστικά, που μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία μας.
Ακόμη δεν είναι σαφές πώς τα μικροπλαστικά καταλήγουν στον οργανισμό μας. Οι ερευνητές υποθέτουν ότι μπορούν να εισέλθουν μέσα μας μέσω της διατροφής, της αναπνοής και της κατανάλωσης προϊόντων που περιέχονται σε πλαστικές συσκευασίες. Κάθε χρόνο, περίπου 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών φθάνουν στις θάλασσες, και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα. Καθώς τα πλαστικά διασπώνται σε μικρότερα κομμάτια, αυτά καταπίνονται από θαλάσσιους οργανισμούς και καταλήγουν στην τροφική αλυσίδα, καταλήγοντας στον άνθρωπο. Επιπλέον, τα αιωρούμενα μικροπλαστικά μπορούν να εισπνευστούν, προσθέτοντας έναν ακόμη τρόπο έκθεσης σε αυτά.
Η επιστημονική κοινότητα θα εντατικοποιήσει την έρευνα για την «κρυφή εισβολή» των μικροπλαστικών και νανοπλαστικών στους ζωντανούς οργανισμούς και τις επιπτώσεις της στην υγεία μας. Ωστόσο, η δραστική μείωση της χρήσης πλαστικών και ο έλεγχος της ρύπανσης από αυτά είναι επείγουσα ανάγκη. Η μελέτη του Δρ Marfella και των συνεργατών του δείχνει ότι ο κίνδυνος για τον άνθρωπο είναι πραγματικός, σοβαρός και μεγάλος.
