Έχετε ποτέ προσέξει τα ψάρια να κοιμούνται μέσα στο ενυδρείο τους, ακίνητα και ήρεμα; Αλλά, τελικά, κοιμούνται τα ψάρια; Η απάντηση είναι πιο περίπλοκη απ’ ό,τι νομίζουμε και πρέπει να καταλάβουμε τι σημαίνει ύπνος για αυτά. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, πολλά ζώα χρειάζονται χρόνο για ξεκούραση, όπου επιβραδύνουν τους ρυθμούς τους για να επαναφορτίσουν την ενέργειά τους και να βοηθήσουν άλλες διαδικασίες του σώματός τους, όπως η αντιμετώπιση ασθενειών. Τα ψάρια, παρότι δεν κοιμούνται όπως οι άνθρωποι και τα περισσότερα θηλαστικά, εξακολουθούν να ξεκουράζονται ανά τακτικά χρονικά διαστήματα για να διατηρήσουν την ενέργειά τους και να παραμένουν προσεκτικά. Αλλά πώς κοιμούνται τελικά;
Όταν εμείς οι άνθρωποι πηγαίνουμε για ύπνο, συνήθως κλείνουμε τα μάτια για να ηρεμήσουμε και να κοιμηθούμε. Αυτό συμβαίνει και με τα περισσότερα ζώα, όπως οι γάτες και οι σκύλοι. Αυτή η διαδικασία οφείλεται στη λειτουργία του νεοφλοιού, του ανώτερου στρώματος του εγκεφάλου μας, το οποίο μας επιτρέπει να κοιμόμαστε. Οι σκύλοι και οι γάτες λειτουργούν παρόμοια με εμάς ανθρώπους, παρόλο που κοιμούνται σε διαφορετικές ώρες – οι γάτες παραμένουν ξύπνιες τη νύχτα και προτιμούν να κοιμούνται την ημέρα. Τα ψάρια είναι πολύ διαφορετικά από εμάς και πολλά άλλα ζώα. Δεν έχουν ούτε νεοφλοιό ούτε βλέφαρα, οπότε δεν μπορούν να κοιμηθούν με τον ίδιο τρόπο. Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει στους εγκεφάλους των ψαριών, φαίνεται ότι κοιμούνται, αλλά δεν μπαίνουν σε ύπνο REM (Rapid Eye Movements). Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, το σώμα βρίσκεται σε κατάσταση παράλυσης, ο εγκέφαλος είναι ακόμη ενεργός και τα μάτια κάνουν γρήγορες κινήσεις. Τα δελφίνια έχουν ελαφρώς διαφορετικές μεθόδους ύπνου. Οι καρχαρίες έχουν περαιτέρω εξελιχθεί και μπορούν να κολυμπούν ακόμα και όταν κοιμούνται, αλλά δεν μπορούν να συνεχίσουν να αναπνέουν αν σταματήσουν.
Πότε, λοιπόν, κοιμούνται τα ψάρια; Τα ψάρια κοιμούνται κυρίως τη νύχτα και συνήθως περνούν τη μέρα ξύπνια. Αν έχετε ψαράκι, σίγουρα είναι όμορφο να το παρακολουθείτε καθώς κολυμπάει μέσα στο ενυδρείο του. Η ενδιαφέρουσα πληροφορία είναι ότι ορισμένα ψάρια δεν κοιμούνται καθόλου, όπως οι αμβλυοψίδες (μια οικογένεια μικρών γλυκού νερού ψαριών που ζουν σε σκοτεινά περιβάλλοντα) και πολλά μικρά ψάρια που αναπτύσσουν την ικανότητα να κοιμούνται μόνο αφού ωριμάσουν.
Πώς μπορείτε να καταλάβετε αν το ψάρι κοιμάται; Και ποιος δεν εκτιμά την ησυχία και τον ήρεμο ύπνο; Όπως εμείς χρειαζόμαστε τον ύπνο για να ξεκουραστούμε, το ίδιο ισχύει και για τα ζώα. Σίγουρα θα θέλετε να αφήσετε το ψάρι σας να κοιμηθεί και να ξεκουραστεί, αλλά πώς μπορείτε να καταλάβετε αν κοιμάται για να μην το ταράξετε; Όταν τα ψάρια κοιμούνται, συνήθως παραμένουν ακίνητα, εκτίθενται σε κατάλληλο μέρος μέσα στο ενυδρείο και δεν αντιδρούν σε εξωτερικά γεγονότα. Έτσι, αν βλέπετε το ψάρι να ξαπλώνει ακίνητο σε μια γωνία του ενυδρείου του, τότε πιθανότατα κοιμάται. Φυσικά, θα πρέπει να επιστρέψετε αργότερα για να βεβαιωθείτε ότι έχει ξυπνήσει και είναι καλά. Αποφεύγετε να χτυπήσετε το τζάμι του ενυδρείου για να μην το τρομάξετε.
Συνολικά, τα ψάρια μπορεί να μην κοιμούνται με τον ίδιο τρόπο που κοιμόμαστε εμείς οι άνθρωποι και πολλά άλλα ζώα, αλλά εξακολουθούν να χρειάζονται τον ύπνο για την αναγκαία ξεκούραση. Αν έχετε ψαράκι, φροντίστε να τοποθετήσετε το ενυδρείο του σε μια ήρεμη γωνιά χωρίς θόρυβο, ώστε να μπορεί να απολαύσει τον ύπνο του όταν το χρειάζεται.
