Η Θεσσαλονίκη, από την μαγευτική ταράτσα του Λευκού Πύργου, υποδέχεται την Μάρθα Καραγιάννη που χορεύει με το γνωστό της πάθος στις μελωδίες της μπάντας του Κώστα Βουτσά, στην αξέχαστη ταινία “Κάτι να καίει”. Στο πανόραμα που απλώνεται πίσω της, εμφανίζεται η πόλη της Θεσσαλονίκης, φωτεινή και γεμάτη ζωή, στο άνοιγμα της ταινίας “Τέντι Μπόι αγάπη μου”, ενώ το ορφανό αγόρι από το “Ξυπόλητο Τάγμα” αναπαυμένο σε μια βάρκα μπροστά από τον Λευκό Πύργο. “Ο συγκεκριμένος χώρος αποτελεί ένα από τα πιο συχνά κινηματογραφημένα μέρη της Θεσσαλονίκης και εμφανίζεται σε πολλές ταινίες για να δείξει ότι η δράση λαμβάνει χώρα στην πόλη”, αναφέρει η αναπληρώτρια προϊσταμένη του Film Office της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Λίνα Μυλωνάκη.
Το κείμενο αυτό μας φέρνει στο μυαλό γνωστές εικόνες από την ελληνική κινηματογραφία και μας θυμίζει ότι η πλατεία Αριστοτέλους είναι αναπόσπαστο κομμάτι του κινηματογραφικού πανόραματος της Θεσσαλονίκης. Από την ταινία “Ο Ατσίδας” του 1962, όπου ο Στέφανος Στρατηγός και η Ζωή Λάσκαρη φαίνονται να απολαμβάνουν γλυκό στην πλατεία, μέχρι τη “Φανέλα με το 9” του Παντελή Βούλγαρη και τις ταινίες των Γιάννη Δαλιανίδη και Θόδωρου Αγγελόπουλου, η Αριστοτέλους έχει χαράξει την κινηματογραφική της ταυτότητα. Αυτή αναπτύχθηκε ήδη από το 1947, όταν η πλατεία είχε ήδη έξι θερινά σινεμά, και κορυφώθηκε τη δεκαετία του ’60, όταν υπήρχαν περισσότερες από 102 αίθουσες λειτουργίας τόσο του χειμώνα όσο και του καλοκαιριού. Το Φεστιβάλ Κινηματογράφου στο Ολύμπιον, η φιλοξενία της Αλίκης Βουγιουκλάκη το 1960 στο ξενοδοχείο Μεντιτερανέ και ο πλωτός κινηματογράφος “Κουρσάλ” ή Jerusalem, που βρισκόταν δίπλα στον Λευκό Πύργο από το 1925 και πέρα, αποτελούν λαμπρά κινηματογραφικά στιγμιότυπα της Θεσσαλονίκης.
Σήμερα, η κινηματογραφική ιστορία της Θεσσαλονίκης αποκαλύπτεται μέσα από διάφορες πηγές και πρωτοβουλίες. Ένα από αυτά είναι το βιβλίο “Σινέ Θεσσαλονίκη – Ιστορίες από την πόλη και τον κινηματογράφο”, που επιμελήθηκαν η Λίνα Μυλωνάκη και ο Γιάννης Γκροσδάνης. Αυτή η έκδοση έχει δώσει την αφορμή για διάφορες πρωτοβουλίες, όπως ο Σινεπερίπατος που διοργανώνεται από το Thessaloniki Walking Tours και έχει σκοπό να αναδείξει την αμφίδρομη σχέση του κινηματογράφου με τον αστικό χώρο. Ο Σινεπερίπατος ξεκινάει από τον Λευκό Πύργο και καταλήγει στο λιμάνι, περνώντας από περισσότερα από 15 σημεία κινηματογραφικού ενδιαφέροντος στο κέντρο της πόλης. Συνδέει μνήμες με δρόμους, πλατείες και γωνιές που έχουν λειτουργήσει ως ανοιχτά κινηματογραφικά στούντιο και έχουν διαμορφώσει την κινηματογραφική ταυτότητα της Θεσσαλονίκης.
Οι αποτυπώσεις της κινηματογραφικής ιστορίας της πόλης έχουν παρουσιαστεί επίσης σε άλλα μέσα, όπως η ψηφιακή εφαρμογή Cinemetro, που δημιούργησε μια ομάδα φοιτητών από το Τμήμα Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Σινέ Θεσσαλονίκη”, που απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες όλων των βαθμίδων της εκπαίδευσης. Αυτά τα προγράμματα προσφέρουν στα παιδιά την ευκαιρία να ανακαλύψουν τον κινηματογράφο μέσα από διάφορες δραστηριότητες και ασκήσεις, όπως την κινηματογραφική παιδεία, το θεατρικό παιχνίδι και τη δημιουργία ταινιών. Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας είναι η αίσθηση της ελευθερίας και της αυτοεκφραστικότητας που ζουν τα παιδιά μέσα από την οπτικοακουστική τέχνη και τη συνεργασία τους στη δημιουργία των ταινιών.
Υπάρχουν επίσης εκπαιδευτικά προγράμματα που πραγματοποιούνται σε σχολεία της πόλης από το Τμήμα Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον Δημήτρη Παπαδόπουλο, οι μαθητές και οι μαθήτριες που συμμετέχουν σε αυτά τα προγράμματα έχουν μια πολύ θετική εμπειρία. Μέσω της δημιουργίας ταινιών, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν τον κινηματογράφο και να μάθουν μέσα από τον δικό τους συναισθηματικό κόσμο. Η συμμετοχή τους σε αυτές τις δραστηριότητες τους βοηθάει να απελευθερώσουν την φαντασία τους, να αναπτύξουν συναισθηματικές δεξιότητες και να αποκτήσουν μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία μάθησης.
Η κινηματογραφική ιστορία της Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε μια σημείο αλλαγής, όπου υπάρχει η ευκαιρία για κοινές πρωτοβουλίες για την ανάδειξη και την προβολή της. Με τη συνεργασία διαφόρων φορέων και με την υποστήριξη νέων προγραμμάτων, μπορούμε να δημιουργήσουμε μια πλούσια εμπειρία για τους κινηματογραφικούς λάτρεις και τους νέους γενιές που θα ανακαλύψουν τη μαγεία της κινηματογραφικής τέχνης.
