Τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τις εποχικές λοιμώξεις είναι κοινά σε πολλούς ανθρώπους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Ένα κοινό κρυολόγημα ή άλλες ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν κάποια αναστάτωση στην καθημερινή ζωή των ατόμων που πάσχουν. Η διδάκτωρ Χρυσούλα Λιάρου, παθολόγος στο Μetropolitan Hospital, μας λέει: «Ορισμένες περιπτώσεις απαιτούν τη λήψη αντιβιοτικών και την τήρηση αυστηρής ανάπαυσης και καλής διατροφής για να αποφευχθεί ο επαναπατρισμός της λοίμωξης».
Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού είναι από τις πιο κοινές μορφές νοσημάτων που επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε χρόνο.«Εάν νιώθετε συμπτώματα όπως συνάχι, βήχα, πονόλαιμο ή πυρετός, υπάρχει πιθανότητα να έχετε μολυνθεί με έναν ιό του αναπνευστικού συστήματος. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές λοιμώξεις που μπορεί να προκαλέσουν αυτά τα συμπτώματα, από ένα απλό κρυολόγημα μέχρι πνευμονία. Παρόλο που έχουμε καταφέρει να αντιμετωπίσουμε κάποιες από αυτές τις λοιμώξεις με επιτυχία τα τελευταία χρόνια, η αντοχή και η μετάλλαξη των μικροοργανισμών αποτελούν τώρα ένα μεγάλο πρόβλημα. Η αυθαίρετη χρήση αντιβιοτικών έχει οδηγήσει στην εμφάνιση νέων ανθεκτικών μικροοργανισμών και μεταλλάξεων», αναφέρει.
Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες, ανάλογα με το σημείο εκδήλωσής τους. Οι λοιμώξεις ανωτέρου αναπνευστικού προκαλούν φαρυγγίτιδες, λαρυγγίτιδες και αμυγδαλίτιδες, ενώ άλλα συχνά προβλήματα είναι η γρίπη, η ιγμορίτιδα και η ωτίτιδα. Οι λοιμώξεις του κατωτέρου αναπνευστικού είναι σοβαρότερες και συνήθως προκαλούνται από βακτήρια ή ιούς, που σε πολλές περιπτώσεις απαιτούν νοσοκομειακή νοσηλεία. Παραδείγματα αυτών των λοιμώξεων περιλαμβάνουν πνευμονίες, τραχειοβρογχίτιδες, βρογχίτιδες και επιδείνωση της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ).
Οι παράγοντες που προκαλούν τις λοιμώξεις αναπνευστικού ανήκουν σε διάφορες κατηγορίες μικροοργανισμών, όπως ιοί, μικρόβια, μύκητες και παράσιτα.
Τα συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής εξαρτώνται από την αιτία της λοίμωξης και την κατάσταση του ατόμου. Η γενική κατάσταση του ασθενούς, όπως η ηλικία και η παρουσία άλλων παθήσεων, μπορεί να δώσει σημαντικές ενδείξεις για την παθολογία. Η παθολόγος Λιάρου προσθέτει: «Παράδειγμα, το κοινό κρυολόγημα αρχίζει με ξηρότητα στη μύτη και στο στόμα, και ακολουθούν το ρινικό καταρράκτημα, οι ερυθρότητες των ματιών, ο βήχας και ο ερεθισμός, ενώ συνήθως δεν υπάρχει πυρετός. Από την άλλη πλευρά, η γρίπη προκαλεί υψηλή πυρετό, έντονη κόπωση, πόνο στους μύες και τις αρθρώσεις, και συνηθίζεται να επιδεινώνει την πνευμονία. Οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, όπως ο τραχειοβρογχίτιδα και οι πνευμονίες, προκαλούν κυρίως αφθονία, πυρετό, κεφαλαλγία, μυαλγίες και βήχα, και πολλές φορές επηρεάζουν τον φάρυγγα και τον λάρυγγα, προκαλώντας ανάλογα συμπτώματα».
Η διάγνωση μιας λοίμωξης είναι πολύ σημαντική για να αποφασίσετε ποια θεραπεία είναι αναγκαία. Εκτός από τα συμπτώματα, η γενική κατάσταση του ασθενούς μπορεί να παράσχει σημαντικές ενδείξεις. Η παθολόγος Χρυσούλα Λιάρου αναφέρει: «Παραδείγματος χάριν, έντονη κόπωση, απώλεια όρεξης ή μειωμένη δραστηριότητα ενδέχεται να υποδείξουν μια βακτηριακή λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού. Αντίθετα, η διατήρηση της δραστηριότητας και του ενδιαφέροντος για φαγητό είναι συνήθως ενδεικτική της ιογενούς λοίμωξης, ακόμη και αν υπάρχει υψηλός πυρετός. Η πορεία της νόσου παίζει επίσης κρίσιμο ρόλο, καθώς μια ξαφνική επιδείνωση των συμπτωμάτων μπορεί να υποδεικνύει βακτηριακή λοίμωξη. Ακόμη, εάν κάποιο μέλος της οικογένειας ή οι συνάδελφοί σας αρρωστήσουν την ίδια περίοδο ή υπάρχουν περιστατικά λοίμωξης στον χώρο εργασίας, υπάρχει πιθανότητα να πρόκειται για ιογενή λοίμωξη. Απλές εργαστηριακές εξετάσεις, όπως η γενική ανάλυση του αίματος, μπορεί να παράσχουν χρήσιμες πληροφορίες. Για παράδειγμα, η αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων, ιδίως των πολυμορφοπυρηνοποιημένων, μπορεί να υποδείξει βακτηριακή λοίμωξη. Επιπλέον, η ακτινογραφία του θώρακα και η κλινική εξέταση από τον γιατρό αποτελούν σημαντικά μέσα για τη διάγνωση».
Ο βασικός στόχος της θεραπείας των λοιμώξεων είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων ενώ το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει τη λοίμωξη. Αναφορικά με τις ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού, δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία και συνήθως ο ασθενής προσαρμόζεται μετά από μερικές ημέρες. Οι πιο χρήσιμες θεραπείες που προτείνει η διδάκτωρ Λιάρου είναι:
– Χορήγηση αντιπυρετικών για τη μείωση του πυρετού και την ανακούφιση των πόνων και των κεφαλαλγιών.
– Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων υγρών για να αποφευχθεί η αφυδάτωση, ιδίως σε περιπτώσεις πυρετού.
– Διακοπή του καπνίσματος, καθώς οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και οι πνευμονοπάθειες είναι συχνότερες και πιο σοβαρές σε αυτούς που καπνίζουν.
Η πρόληψη των λοιμώξεων του αναπνευστικού είναι ένα σημαντικό ζήτημα. Είναι δύσκολο να προλάβουμε μια λοίμωξη λόγω του μεγάλου αριθμού ιών που κυκλοφορούν ελεύθερα στο περιβάλλον. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες συστάσεις που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο μετάδοσης της λοίμωξης. «Σημαντικό είναι να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής. Αποφεύγετε την κοντινή επαφή με άτομα και αποφύγετε τη φυσική επαφή. Πλένετε συχνά τα χέρια με σαπούνι και νερό, καθώς πολλοί ιοί μεταδίδονται με την απλή χειραψία. Να μην μοιράζεστε προσωπικά είδη όπως πετσέτες ή οικιακά σκεύη. Τα παιδιά που νοσούν από λοιμώξεις του αναπνευστικού δεν πρέπει να μοιράζονται τα παιχνίδια τους ή να αφήνουν τα παιχνίδια ανεπεξέργαστα. Τέλος, η σωστή διατροφή με φρέσκα φρούτα και λαχανικά και η τακτική άσκηση έχουν ευεργετικές επιπτώσεις. Ερευνητές έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που γυμνάζονται πέντε ή περισσότερες ημέρες την εβδομάδα έχουν μειωμένο κίνδυνο να αναπτύξουν λοιμώξεις του αναπνευστικού, σε σύγκριση με αυτούς που δεν γυμνάζονται ή γυμνάζονται λιγότερο. Ακόμα κι αν νοσήσουν, τα συμπτώματα είναι πιθανόν να είναι λιγότερο σοβαρά σε σύγκριση με αυτούς που γυμνάζονται λιγότερο» ολοκληρώνει.
