Παρατηρούμε συχνά τα αγόρια να φορούν μπλε ενώ τα κορίτσια φοράνε ροζ. Αυτό έχει γίνει ο κανόνας, το στάνταρ. Ωστόσο, γιατί συμβαίνει αυτό; Τι συμβολίζουν τα χρώματα και ποιος καθορίζει τα στερεότυπα και τις προσδοκίες για τα παιδιά; Η ιστορία μας δίνει ένα διαφορετικό φως για το ζήτημα αυτό και οι έρευνες μας δείχνουν πώς αυτά τα στερεότυπα χρωμάτων επηρεάζουν τόσο τους άλλους όσο και τον εαυτό μας.
Στο παρελθόν, τα ρούχα για μωρά και μικρά παιδιά ήταν απλά και ουδέτερα ως προς το φύλο. Ο καθηγητής Joey Fink αναφέρει ότι μέχρι τον 19ο αιώνα τα παιδιά φορούσαν λευκά φορέματα μέχρι 4 ή 6 ετών, χωρίς καμία σύνδεση με το φύλο τους. Το λευκό χρώμα εξυπηρετούσε την καθημερινότητα και την ευκολία στο πλύσιμο. Με την πάροδο του χρόνου, τα παιδιά άρχισαν να φορούν διαφορετικά ρούχα ανάλογα με το φύλο τους. Αλλά πώς και πότε γινόταν αυτή η σύνδεση με τα χρώματα;
Οι περιοδικοί και οι διαφημίσεις των δεκαετιών του 1910 και του 1920 προσπαθούσαν να επιβάλλουν την ιδέα ότι το μπλε ήταν ένα πιο λεπτό ή φινετσάτο χρώμα, κατάλληλο για κορίτσια, ενώ το ροζ ήταν για αγόρια. Με τη μεταπολεμική εποχή, αυτό το στερεότυπο έγινε πιο αρχετυπικό και άρχισε να επηρεάζει τις επιλογές των γονέων όσον αφορά τα ρούχα και τα αξεσουάρ για τα παιδιά τους. Η επιλογή του χρώματος άρχισε να γίνεται συνώνυμη με τη στέρεοτυπη έννοια του φύλου.
Οι επιπτώσεις αυτού του στερεότυπου δεν πρέπει να αγνοούνται. Μια ιαπωνική έρευνα του 2018 έδειξε ότι η επιλογή του ροζ χρώματος από άνδρες συνδέεται με τη στάση και τη συμπεριφορά όσον αφορά τους ρόλους του φύλου. Άνδρες που φορούσαν ροζ παλτό είχαν ισχυρότερες στάσεις ισότητας και λιγότερο σεξισμό σε σχέση με εκείνους που φορούσαν μπλε. Επίσης, μια μελέτη του 2011 ανέδειξε τη σύνδεση των χρωμάτων με τη συμπεριφορά των παιδιών, αλλά και με τη διαμόρφωση στερεοτυπικών αντιλήψεων στην ενήλικη ζωή.
Σύμφωνα με ειδικούς, το πρόβλημα δεν είναι το χρώμα αυτό καθαυτό, αλλά το στερεότυπο που έχει δημιουργηθεί γύρω από αυτά τα χρώματα. Οι προσδοκίες της κοινωνίας προς τα άτομα που διαφέρουν από αυτά τα στερεότυπα μπορούν να έχουν αρνητικές συνέπειες για την ψυχική υγεία και την αυτοεκτίμηση. Τα παιδιά είναι ευαίσθητα στις κοινωνικές προσδοκίες και μπορεί να αντιμετωπίσουν άγχος και κοινωνική πίεση αν γίνουν αντικείμενο κριτικής ή αποκλεισμού εξαιτίας των χρωμάτων που φοράνε. Αυτές οι εμπειρίες μπορεί να επηρεάσουν την αίσθηση ταυτότητας και την αυτοαντίληψη του παιδιού, έχοντας μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία τους.
Ευτυχώς, υπάρχουν πλέον πολλές επιλογές για τους γονείς που επιθυμούν ουδέτερα ρούχα για τα παιδιά τους. Πολλές μάρκες προσφέρουν ανεξάρτητες συλλογές με ρούχα που δεν συνδέονται άμεσα με το φύλο. Αυτό προσφέρει όχι μόνο οικονομικό όφελος, καθώς τα ρούχα μπορούν να περάσουν από παιδί σε παιδί, αλλά και την ευκαιρία για τα παιδιά να ανακαλύψουν τα δικά τους στυλ και προτιμήσεις, ανεξάρτητα από τα στερεότυπα των χρωμάτων.
Το ροζ και το μπλε δεν πρέπει να περιορίζουν τις επιλογές των παιδιών. Η κοινωνία μας πρέπει να αναγνωρίσει την ανάγκη για αυτοπροσδιορισμό και αυτοέκφραση, ανεξάρτητα από τα χρώματα που φοράμε. Έτσι, θα δημιουργήσουμε ένα πιο ανοιχτό και ανεκτικό περιβάλλον για όλα τα παιδιά μας.
