του Jeffrey Roberts, “Η βιβλιοθήκη του Στάλιν: ένα παράθυρο στον εσωτερικό κόσμο του δικτάτορα”, μας διηγείται την αναπάντεχη ιστορία πίσω από τη βιβλιοθήκη του Στάλιν. Ο Roberts, πλέον επιφανής ιστορικός της σοβιετικής ιστορίας, παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα προοπτική για τον Στάλιν, αποκαλύπτοντας το πάθος του για το διάβασμα, τη συγγραφή και την εκδοτική δραστηριότητα
Ως νεαρός άνδρας, ο Roberts απέκτησε μια συλλογή των “Άπαντα του Στάλιν”, η οποία τον οδήγησε στην ανακάλυψη του μοναδικού κόσμου του δικτάτορα. Οι Άπαντα αρχίστηκαν να εκδίδονται το 1946 και ολοκληρώθηκαν στην τρομερή αποσταλινοποίηση του 1949. Ωστόσο, το αποκτηματικό αυτό εγχείρημα αποδείχθηκε προφητικό, καθώς ο Roberts ανέδειξε τον εαυτό του σε έναν από τους κορυφαίους ιστορικούς της σοβιετικής ιστορίας
Το βιβλίο του Roberts, “Η συναρπαστική ιστορία της βιβλιοθήκης του Στάλιν”, παρουσιάζει τον Στάλιν ως έναν συναρπαστικό, συλλογικό και διανοούμενο ηγέτη. Σύμφωνα με τον Roberts, τα βιβλία ήταν εκείνα που καθόρισαν το μέλλον του Στάλιν, τον οδήγησαν στην επανάσταση και επέτρεψαν την αυτονομία του ως πολιτικού
Ο Στάλιν, ο οποίος αρχικά προοριζόταν να γίνει παπάς, είχε λάβει μια ποιοτική εκπαίδευση από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Οι μαρξιστικές ομάδες μελέτης που συναντήθηκε κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στη Θεολογική Σχολή Τιφλίδας, του άνοιξαν τον δρόμο για την ενσωμάτωση στο Ρωσικό Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα. Από τότε, ο Στάλιν άρχισε να δημιουργεί την προσωπική του βιβλιοθήκη και παρόλο που η σοβιετική εξουσία θεσπίζει ένα αυστηρό σύστημα λογοκρισίας, ο Στάλιν μπορούσε να αποκτήσει και να διαβάσει οτιδήποτε επιθυμούσε
Η βιβλιοθήκη του Στάλιν περιλάμβανε χιλιάδες τίτλους από διάφορα θέματα, όπως φιλοσοφία, ιστορία, λογοτεχνία, απομνημονεύματα και αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ωστόσο, το εκκαθάριστρο λογοκρισίας, γνωστό ως Γκλαβλίτ, απαίτησε την αφαίρεση 16.453 τίτλων και περισσότερων από 24 εκατομμυρίων αντιτύπων κατά τη διάρκεια της σταλινικής τρομοκρατίας. Μετά το θάνατο του Στάλιν, η βιβλιοθήκη του απειλούσε να μετατραπεί σε μουσείο αφιερωμένο στη ζωή του, μέσα στη ντάτσα του. Ωστόσο, αυτό το σχέδιο ακυρώθηκε από τον Χρουστσόφ, και η βιβλιοθήκη διαλύθηκε
Ευτυχώς, κάποιοι αρχειονόμοι κατάφεραν να διασώσουν περίπου 400 βιβλία που είχαν διαβαστεί και σχολιαστεί από τον Στάλιν, καθώς και μερικές χιλιάδες που θεωρήθηκαν μέρος της συλλογής του. Αυτά τα σπάνια κομμάτια της βιβλιοθήκης του Στάλιν είναι σήμερα προσβάσιμα χάρη στο Yale’s Stalin Digital Archive
Ο Roberts υπογραμμίζει ότι η βιβλιοθήκη του Στάλιν έχει κοινή θέα και ότι δεν κρύβει τίποτα φρικτό. Η παράνοια του Στάλιν δεν ήταν προσωπική, αλλά πολιτική. Η μαζική τρομοκρατία που εξαπέλυσε ήταν αποτέλεσμα της αντίληψης για μια υπαρξιακή απειλή που αντιμετώπιζε το σοβιετικό κράτος
Το έργο του Roberts μάς βοηθά να κατανοήσουμε όχι μόνο την ιστορία της Ρωσίας, αλλά και τη σημερινή πραγματικότητα. Κατανοώντας τον Στάλιν, μπορούμε να κατανοήσουμε και τον Πούτιν, ο οποίος αντιπροσωπεύει έναν σταλινοτσαρικό ηγέτη.
