Ο εμβολιασμός έχει αναμφίβολα αποτελέσει μία από τις πιο σημαντικές εξελίξεις στην ιατρική του 20ου αιώνα. Αποτελεί έναν αποτελεσματικό τρόπο πρόληψης και αποφυγής λοιμώδων νοσημάτων, παρέχοντας προστασία μέσω της ενεργητικής ανοσοποίησης. Ο εμβολιασμός είναι η διαδικασία κατά την οποία χορηγείται ένας μικροοργανισμός ή ένα τμήμα του, που είτε είναι ολόκληρος είτε τροποποιημένος, προκαλώντας την παραγωγή αντισωμάτων και προσφέροντας παρόμοια προστασία με εκείνη που παρέχει η φυσική νόσηση.
Τα εμβόλια παρέχουν διάφορα επίπεδα προστασίας. Κάποια προσφέρουν σχεδόν πλήρη και διά βίου προστασία ενάντια στη νόσο, ενώ άλλα προστατεύουν μόνο από τις σοβαρές εκδηλώσεις της. Υπάρχουν επίσης εμβόλια που πρέπει να επαναλαμβάνονται περιοδικά για να διατηρηθεί η προστασία. Η αντίδραση στον εμβολιασμό εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά του εμβολίου καθώς και από τα γενετικά χαρακτηριστικά και την ιστορία ανοσίας του εμβολιαζόμενου.
Σε χώρες που έχουν οργανωμένα προγράμματα εμβολιασμού, έχει παρατηρηθεί σημαντική μείωση της επίπτωσης των νοσημάτων που προλαμβάνονται με τους εμβολιασμούς. Η ασφάλεια των εμβολίων επαληθεύεται από τη μακροχρόνια και πολυεπίπεδη παρακολούθηση που πραγματοποιείται. Η μείωση της επίπτωσης των νοσημάτων υπερβαίνει το 95% για τα περισσότερα αντιμετωπίσιμα νοσήματα.
Ωστόσο, παρά τα προφανή οφέλη, παρατηρείται μία αυξανόμενη διστακτικότητα απέναντι στον εμβολιασμό παγκοσμίως. Οι λόγοι για αυτήν τη διστακτικότητα συνήθως αφορούν την ασφάλεια των εμβολίων, ενώ σπανιότερα αναφέρονται ζητήματα αποτελεσματικότητας. Η επίμονη υποτίμηση της σοβαρότητας των νοσημάτων που προλαμβάνονται με τους εμβολιασμούς μπορεί να είναι αποτέλεσμα της σημαντικής μείωσης της επίπτωσής τους.
Υπάρχουν επίσης ιστορικοί παράγοντες που έχουν επηρεάσει τα ποσοστά εμβολιασμών στα παιδιά, όπως πολεμικές συρράξεις, κοινωνική αναταραχή και οικονομική ανέχεια. Πρόσφατα, η πανδημία της COVID-19 έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης παγκοσμίως, με αποτέλεσμα να παρατηρηθεί άνοδος κρουσμάτων ιλαράς και κοκκύτης.
Οι εμβολιασμοί είναι ένας απαραίτητος τρόπος περιβαλλοντικής προστασίας και η εξέλιξη των τεχνολογιών έχει ανοίξει νέους ορίζοντες στον τομέα αυτόν. Οι γιατροί έχουν την υποχρέωση να διασφαλίσουν ότι οι επόμενες γενιές θα ζήσουν με πολύ λιγότερες ασθένειες και περισσότερη υγεία.
