Το έτος 2024 σημαδεύει τον δύο αιώνες από την πρεμιέρα της επικής Ενάτης Συμφωνίας του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν. Καθώς πλησιάζουμε σε αυτή τη σημαντική επέτειο, έρχονται στο φως νέα ενδιαφέροντα στοιχεία για το πώς ο διάσημος Γερμανός συνθέτης δημιούργησε αυτό το αριστούργημα. Μέσα από την οπτική γωνία της Μπεάτε Αγκέλικα Κράους, μελετητή στο Αρχείο Μπετόβεν του Μουσείου Μπετόβεν στη Βόννη, ανακαλύπτουμε τις λεπτομέρειες της επιβλητικής δημιουργίας.
Στα τελευταία στάδια προετοιμασίας πριν από την πρεμιέρα στις 7 Μαΐου 1824, ο Μπετόβεν είχε αναλάβει έναν τεράστιο φόρτο εργασίας. Το νέο έργο του Γερμανού συνθέτη προσδοκούνταν με ανυπομονησία από τη Βιέννη. Ο Μπετόβεν δεν ήταν μόνο υπεύθυνος για τις πρόβες και τη σύνθεση. Επίσης, επιμελήθηκε να συνεργαστεί με τους κατάλληλους συντελεστές, να βρει το κατάλληλο θέατρο και να διαλέξει τους μουσικούς και τους τραγουδιστές.
“Πρέπει να φανταστούμε τον Μπετόβεν σαν έναν μάνατζερ που οργάνωνε την επαγγελματική του ζωή με ένα δίκτυο συνεργατών,” λέει η Κράους. Η προσέγγιση αυτή αποδίδει στον συνθέτη μια νέα διάσταση, δείχνοντας τον ως έναν απαιτητικό επαγγελματία που οργάνωνε και συντόνιζε τη δημιουργική του διαδικασία.
Η Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν ανήκει πλέον στην Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά της Unesco από το 2001, αναγνωρίζοντάς την ως “σύμβολο πολιτισμού και ανθρωπιάς.” Η συμφωνία αυτή έχει ιστορική σημασία, καθώς προτείνει νέα μουσικά όργανα και τολμηρές συνθετικές τεχνικές. Για παράδειγμα, είναι η πρώτη φορά που ο συνθέτης χρησιμοποίησε χορωδία σε μια συμφωνία, προκαλώντας ενθουσιασμό στον Ρίχαρντ Βάγκνερ και απογοήτευση στον Τζιουζέπε Βέρντι.
Επίσης, η διάρκεια του έργου, που έφθανε τα 70 λεπτά, ήταν εντυπωσιακή για την εποχή της. Το έργο αποτελείται από τέσσερα μέρη και κλείνει με την ανεπανάληπτη “Ωδή στη Χαρά.”
Η “Ωδή στη Χαρά” γνωστή σε όλον τον κόσμο
Ο τελευταίος ύμνος, ο οποίος περιλαμβάνει την αξέχαστη “Ωδή στη Χαρά,” έχει γίνει σύμβολο για την ειρήνη και τη διεθνή κατανόηση. Η μουσική της “Ωδής στη Χαρά” γνωστή σε όλον τον κόσμο και αποτελεί μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Είτε γνωρίζουμε τον συνθέτη είτε όχι, η μελωδία της “Ωδής στη Χαρά” έχει αγγίξει τα αυτιά μας.
Το Μουσείο Μπετόβεν της Βόννης γιορτάζει την εμβληματική Ενάτη Συμφωνία με μία ειδική συναυλία στο δημοτικό θέατρο του Βούπερταλ. Οι εκτελεστές είναι η Ορχήστρα της Ακαδημίας της Βιέννης και η χορωδία της Δυτικογερμανικής Ραδιοφωνίας WDR, με τη διεύθυνση του Μάρτιν Χάζελμπεκ. Σε αυτή τη συναυλία, οι χορωδία δεν θα βρίσκεται πίσω από την ορχήστρα, αλλά μπροστά της, προσφέροντας μια πιο άμεση επαφή με το κοινό.
Και η Ενάτη Συμφωνία και η Missa Solemnis του Μπετόβεν εκφράζουν την ιδέα της ειρήνης, κάτι που είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Η συναυλία θα μεταδοθεί ζωντανά από την Deutsche Welle στο κανάλι DW Classical Music στο YouTube.
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος
