Η πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ σημειώνει ένα αξιοσημείωτο βήμα μπροστά, χάρη στην πρόοδο της πυρηνικής ιατρικής με τη χρήση ραδιοϊσοτόπων στην εξέταση PET Amyloid. Αυτή η εξέλιξη βοηθά στην περιορισμό της παγκόσμιας επιδημίας της Αλτσχάιμερ, καθώς και στη μείωση των συναφών δαπανών για τα εθνικά συστήματα υγείας, ενός από τα μεγαλύτερα βάρη για όλες τις χώρες, ακόμη και για τις πιο ανθεκτικές. Η καθηγήτρια Πυρηνικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθύντρια του τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Κρήτης, Σοφία Κουκουράκη, εξηγεί ότι η Πυρηνική Ιατρική χρησιμοποιεί βιοδείκτες που είναι συνδεδεμένοι με ραδιοϊσότοπα. Αυτοί οι βιοδείκτες αναγνωρίζουν συγκεκριμένες πρωτεΐνες στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων και δεσμεύονται σε αυτές, αποκαλύπτοντας τον στόχο για θεραπευτικό σκοπό. Η εξέταση αυτή, γνωστή ως PET Amyloid, κοστίζει περίπου 2.500 ευρώ και δεν έχει ακόμα εγκριθεί από τον ΕΟΠΥΥ για αποζημίωση. Ωστόσο, η διενέργεια της απαιτείται ως προϋπόθεση για την προσωρινή έγκριση του νέου μονοκλωνικού αντισώματος που αναπτύχθηκε ως θεραπεία για τα πρώιμα στάδια της νόσου Αλτσχάιμερ, σημειώνει η κ. Κουκουράκη. Οι ασθενείς που διεξάγουν τη θεραπεία πρέπει να λάβουν την έγκριση της Ανώτατης Υγειονομικής Αρχής, προκειμένου να έχουν πρόσβαση στη νέα θεραπεία.
Σε ποσοστό 90%, οι ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ στη χώρα μας ζουν στο σπίτι τους και λαμβάνουν φροντίδα από έναν ή δύο φροντιστές, συνήθως μέλη της οικογένειάς τους, που είναι υποχρεωμένοι να αφήσουν τα πάντα για να φροντίζουν αυτήν την απαιτητική εργασία. Η κ. Κουκουράκη επισημαίνει ότι η ανάγκη για εξετάσεις PET στον τομέα του καρκίνου έχει αυξηθεί σημαντικά – οι μαγνητικές και αξονικές τομογραφίες δεν προσφέρουν πλέον τόσο υψηλή αξία. Η διεξαγωγή κάθε εξέτασης PET απαιτεί τη συμμετοχή δύο ατόμων, αλλά το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου καταφέρνει να πραγματοποιεί 13-14 εξετάσεις PET κατά την πρωινή βάρδια, περισσότερες από τις 10 που προβλέπονται, προκειμένου να καλύψει την αυξημένη ζήτηση. Ωστόσο, πρέπει απαραιτήτως ο ΕΟΠΥΥ να εξοφλήσει τις οφειλές του προς τα νοσοκομεία, προκειμένου να μην παραμείνουν “όμηροι” της κατάστασης.
Στην Ελλάδα, υπάρχουν τουλάχιστον 200.000 ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ και άλλοι τόσοι σε προδιάγνωση. Συνολικά, ο αριθμός των ασθενών με Αλτσχάιμερ, μαζί με τους φροντιστές τους, ανέρχεται σε περίπου ένα εκατομμύριο, στον πληθυσμό μας που ανέρχεται σε 10,7 εκατομμύρια πολίτες. Οι ασθενείς σε ποσοστό 90% ζουν στο σπίτι τους και λαμβάνουν φροντίδα από έναν ή δύο φροντιστές, συνήθως μέλη της οικογένειάς τους, που υποχρεούνται να αφήσουν τα πάντα για να ανταποκριθούν σε αυτήν την απαιτητική εργασία, που συνήθως συνοδεύεται από την εξουθένωση, γνωστή και ως “burnout”, καθώς δεν υπάρχουν δομές μακροχρόνιας φιλοξενίας για ασθενείς με προχωρημένη άνοια στην Ελλάδα. Ενα από αυτά τα σπίτια φιλοξενίας ανοίγει πέρυσι με τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ωστόσο ο αριθμός των κλινών είναι περιορισμένος και η πρόσβαση γίνεται βάσει αυστηρών κοινωνικο-οικονομικών κριτηρίων. Παράλληλα, η χρήση εξετάσεων PET επεκτείνεται και στον τομέα της θεραπείας του καρκίνου. Οι εξετάσεις PET αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τη θεραπευτική αντιμετώπιση του μεταστατικού ορμονοανεξάρτητου καρκίνου του προστάτη, του καρκίνου του θυρεοειδούς που αυξήθηκε μετά το πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ, νευροενδοκρινών όγκων και νευροβλαστωμάτων στα παιδιά. Επιπλέον, οι καρκίνοι που παρουσιάζονται σε παιδιά έχουν καλύτερη πρόγνωση όταν διαγνωστούν σε μικρότερη ηλικία, ενώ η πρόκληση γίνεται μεγαλύτερη όταν το παιδί είναι μεγαλύτερο. Ωστόσο, μια εξαίρεση αποτελούν τα λεμφώματα, που έχουν εξαιρετική πρόγνωση τόσο σε εφήβους όσο και σε ενήλικες.
