Η σπουδαιότερη μάχη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, που έλαβε χώρα στις 19 και 20 Οκτωβρίου 1912, έχει αποκτήσει έναν νέο τίτλο τιμής και δόξης. Η «Μάχη των Γιαννιτσών» αποτέλεσε ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα του ελληνικού στρατού κατά τη διάρκεια του πολέμου, και η νίκη των ελληνικών όπλων άνοιξε το δρόμο για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης
Στον απόηχο της απροσδόκητης νίκης του ελληνικού στρατού στο Σαραντάπορο, ο αρχηγός Κωνσταντίνος και οι στρατιώτες του κατάφεραν να εξασφαλίσουν τον έλεγχο της Δυτικής Μακεδονίας και ξεκίνησαν την πορεία τους προς την απελευθέρωση της Κεντρικής Μακεδονίας και της Θεσσαλονίκης. Παρότι ο τούρκος στρατηγός Χασάν Ταξίν Πασάς αποφάσισε να αντισταθεί στην έξοδο του ελληνικού στρατού στα Γιαννιτσά, η οποία ήταν ιερή για τους μουσουλμάνους, η μάχη εξελίχθηκε σε μια ακαταμάχητη σύγκρουση
Τα Γιαννιτσά, περικυκλωμένα από το βουνό Πάικο και την λίμνη Γιαννιτσών, παρείχαν στρατηγικά πλεονεκτήματα. Στις 18 Οκτωβρίου, ο τουρκικός στρατός, αν και με ελλιπή δυνάμεις, είχε οχυρωθεί σε ένα ύψωμα 130 μέτρων, από όπου ελέγχονταν τα γεγονότα στο πεδίο της μάχης. Την επόμενη ημέρα, ο ελληνικός στρατός, που αριθμούσε περίπου 80.000 άνδρες, επιτέθηκε με αξιοσημείωτο θάρρος και αποφασιστικότητα. Αν και η αρχική επίθεση αντιμετωπίστηκε με δυσκολία λόγω των πυροβολικών πυράων των Τούρκων, οι Έλληνες κατάφεραν να ανατρέψουν τις δυνάμεις του εχθρού και να κατακτήσουν τη νίκη
Ο Χασάν Ταξίν Πασάς, αντιλαμβανόμενος την απειλή της περικύκλωσης, διέταξε την υποχώρηση του στρατού του, αφήνοντας μια μικρή ομάδα πεζικού και τις πυροβολαρχίες του για να προκαλέσουν εμπόδια στους ελληνικούς στρατιώτες και να διευκολύνουν την υποχώρηση των υπόλοιπων δυνάμεών του. Παρότι οι ελληνικές δυνάμεις κατάφεραν να καταδιώξουν τον εχθρό, δεν κατάφεραν να καταλάβουν τις γέφυρες του Αξιού και να τον παγιδεύσουν μακριά από τη Θεσσαλονίκη. Παρ’ όλα αυτά, οι Έλληνες στρατιώτες εισέβαλαν στην πόλη των Γιαννιτσών την επόμενη ημέρα και κατέλαβαν την πόλη ύστερα από μία οδυνηρή μάχη
Οι απώλειες από τις δύο πλευρές ήταν μεγάλες, με τους Έλληνες να καταγράφουν 188 νεκρούς και 785 τραυματίες, ενώ οι Τούρκοι είχαν 250 νεκρούς, 1.000 τραυματίες και 3.000 αιχμάλωτους. Οι Έλληνες κατέκτησαν επίσης 11 κανόνια και πολεμικές σημαίες του εχθρού. Η μάχη των Γιαννιτσών ήταν μια ανυπέρβλητη πρόκληση για τους Έλληνες στρατιώτες, που αγωνίστηκαν υπό καταρρακτώδη βροχή και έπρεπε να καταφύγουν σε αλλεπάλληλες επιθέσεις με τις λόγχες τους για να καταλάβουν τις εχθρικές οχυρώσεις
Στο τέλος, αυτή η μεγάλη νίκη ανακηρύχθηκε ως ένα νέο κεφάλαιο τιμής και δόξης για τον ελληνικό στρατό. Ο αρχηγός Κωνσταντίνος, στην ημερήσια διαταγή του, σημείωσε: «Η νίκη των Γιαννιτσών συμπληρώνει την νίκη στο Σαραντάπορο και αποτελεί νέο τίτλο τιμής και δόξης για τον ελληνικό στρατό». Ο δημοσιογράφος της εφημερίδας “Σκριπ” παρατήρησε ότι η «Μάχη των Γενιτσών μπορεί να χαρακτηριστεί ως η μεγαλύτερη και πιο αποφασιστική μάχη μέχρι σήμερα», ενώ ο βασιλιάς Γεώργιος περιέγραψε τη μάχη ως “μοναδική σε μεγαλοπρέπεια, πείσμα και ανδρεία”.
