Στις 26 Ιουνίου 1913, η Καβάλα γίνεται μάρτυρας μιας επικής απελευθέρωσης. Αγήματα αποβιβάζονται από τρία ελληνικά πλοία στις ακτές της πόλης, καθώς οι Έλληνες αποφασίζουν να την ανακτήσουν από την κατοχή των Βούλγαρων. Αυτή ήταν η πρώτη επιχείρηση του ελληνικού πολεμικού ναυτικού κατά τη διάρκεια του Β’ Βαλκανικού Πολέμου και θα μαρκάρει μια σημαντική στρατηγική νίκη για τους Έλληνες.
Η Καβάλα, ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια στην περιοχή της Μακεδονίας, είχε καταληφθεί από τους Βούλγαρους κατά τη διάρκεια του Α’ Βαλκανικού Πολέμου. Οι Βούλγαροι επιθυμούσαν να κρατήσουν την πόλη καθώς θα τους παρείχε την πολυπόθητη πρόσβαση στο Αιγαίο. Ωστόσο, οι Έλληνες στρατηγοί γνώριζαν ότι η κατάληψη της Καβάλας θα ήταν απαραίτητη για να εκδιωχθούν οι Βούλγαροι από την ευρύτερη περιοχή του Παγγαίου και να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις στην Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη.
Με την έναρξη του Β’ Βαλκανικού Πολέμου, ο ελληνικός στόλος απέκλεισε τις ακτές της Μακεδονίας και της Δυτικής Θράκης, εμποδίζοντας την πρόσβαση των Βούλγαρων στη θάλασσα. Στις 18 Ιουνίου, τα ελληνικά πολεμικά πλοία ήταν αγκυροβολημένα στην περιοχή της Ασπροβάλτας παρέχοντας υποστήριξη στην 7η Μεραρχία που επιχειρούσε στην περιοχή των Σερρών. Ωστόσο, η προέλαση της 7ης Μεραρχίας προς τα βορειοανατολικά έκανε την παραμονή του στόλου εκεί άσκοπη και στις 22 Ιουνίου, ανακατευθύνθηκε προς το λιμάνι της Θάσου.
Την επόμενη ημέρα, στις 23 Ιουνίου, ένα τμήμα του ελληνικού στόλου λαμβάνει διαταγή να πραγματοποιήσει παραπλανητικές διελεύσεις μπροστά από την Καβάλα. Το θωρηκτό “Ύδρα” και μεταγωγικά πλοία, τα οποία ήταν κενά, διέρχονταν επανειλημμένα από το λιμάνι της Καβάλας δημιουργώντας την εντύπωση στους Βούλγαρους ότι οι Έλληνες ετοιμαζόταν να αποβιβαστούν στην Κεραμωτή, απέναντι από τη Θάσο. Φοβούμενοι αυτήν την πιθανότητα, οι Βούλγαροι αποχώρησαν από την πόλη στις 25 Ιουνίου και κατευθύνθηκαν προς τα βόρεια.
Στις 26 Ιουνίου 1913, τα αντιτορπιλικά “Δόξα”, “Πάνθηρ” και “Ιέραξ” απελευθέρωσαν την Καβάλα χωρίς αντίσταση, εν μέσω του ενθουσιασμού των κατοίκων. Η πόλη ανήκει πλέον πάλι στην Ελλάδα, αλλά η τελική ενσωμάτωσή της θα κριθεί στο διπλωματικό πεδίο, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη της Συνθήκης του Βουκουρεστίου. Οι Βούλγαροι δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν εύκολα τις αξιώσεις τους για την Καβάλα, έχοντας την υποστήριξη της Ρωσίας και της Αυστροουγγαρίας. Ωστόσο, η καθοριστική υποστήριξη του Γερμανού αυτοκράτορα Γουλιέλμου και η επιρροή της αδελφής του Σοφίας, που είχε παντρευτεί τον ελληνικό βασιλιά Κωνσταντίνο, θα γείρουν την πλάστιγγα υπέρ των ελληνικών θέσεων.
Η απελευθέρωση της Καβάλας στις 26 Ιουνίου 1913 ήταν μια καταλυτική στιγμή στην ιστορία της πόλης. Η εκ νέου ένταξή της στο ελληνικό κράτος αντιπροσωπεύει τη νίκη της ελληνικής γεωπολιτικής στρατηγικής και τη συμβολή του ελληνικού πολεμικού ναυτικού στην απελευθέρωση των ελληνικών εδαφών. Η Καβάλα αποτελεί σήμερα έναν σημαντικό πολιτιστικό και οικονομικό προορισμό στην Ελλάδα, με μια ζωντανή ιστορία που θυμίζει σε όλους τη σημασία της απελευθέρωσής της πριν από εκατοντάδες χρόνια.
