Το παραπλανητικό φαινόμενο του πόνου στο αυτί έχει αποδειχθεί να οφείλεται σε πολλές περιπτώσεις σε προβλήματα της οδοντικής και γενικότερα της στοματικής υγείας, λόγω της κοντινής απόστασης των δομών. Οι τραυματισμοί, οι διαταραχές στην κροταφογναθική άρθρωση, οι λοιμώξεις, καθώς και προβλήματα στα δόντια και τα ούλα είναι κάποιες από τις συνηθέστερες αιτίες. Ο πόνος που προέρχεται από τα δόντια συνήθως είναι οξύς και σφύζων, ενώ μπορεί να επηρεάζεται από πίεση ή θερμοκρασία. Συγκριτικά, ο πόνος που προέρχεται από το αυτί είναι συνήθως πιο ήπιος και παρατεταμένος και ενδέχεται να συνοδεύεται από πυρετό ή προβλήματα ακοής.
Σύμφωνα με την Οδοντίατρο-Ακτινολόγο, Δρ. Σοφία-Σίσσυ Χατζηαντωνίου, η διάγνωση της πηγής του πόνου στη συγκεκριμένη περιοχή είναι δύσκολη και απαιτεί την εξέταση των παραγόντων κινδύνου και του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς. Αν υπάρχουν γνωστά προβλήματα στη στοματική κοιλότητα, όπως προβλήματα στα οστά και τις αρθρώσεις, ή εάν η φροντίδα των δοντιών έχει παραμεληθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε είναι πιθανότερο να προέρχεται ο πόνος από αυτές τις πηγές. Η έγκυρη και ταχύτερη διάγνωση απαιτεί τη διενέργεια απεικονιστικών εξετάσεων, όπως ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία της κροταφογναθικής άρθρωσης.
Μια μελέτη δημοσιεύθηκε στο F1000Research έδειξε ότι το ποσοστό των ανθρώπων που πάσχουν από κροταφογναθικές διαταραχές αλλά αντιμετωπίζουν πόνο σε άλλη περιοχή αγγίζει σχεδόν το 61%. Οι περισσότερο συχνές θέσεις πόνου είναι η κροταφική περιοχή και το αυτί. Οι κροταφογναθικές διαταραχές περιλαμβάνουν μια συνδυασμένη κατάσταση μυϊκής, σκελετικής και νευρομυϊκής παθολογίας που επηρεάζει τις δύο αρθρώσεις που συνδέουν το κάτω με το άνω μέρος της γνάθου. Ο πόνος που προκαλείται από αυτές τις αρθρώσεις είναι αισθητός κατά την κίνηση των γνάθων και συχνά αντανακλά στο αυτί και το πίσω μέρος του αυχένα. Οι συνήθεις αιτίες του πόνου περιλαμβάνουν την χαλάρωση των αρθρώσεων και τη λειτουργική υπερφόρτωση, ειδικά από τριξίματος των δοντιών κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Επιπλέον, η κακή στοματική υγεία συνδέεται στενά με τον πόνο στο αυτί. Για παράδειγμα, η παρουσία ενός τερηδονισμένου δοντιού ή απόστηματος μπορεί να προκαλέσει πόνο που αντανακλά στο αυτί, καθώς τα νεύρα είναι πολύ κοντά. Η φλεγμονή ή η ευαισθησία των ούλων μπορεί επίσης να υποδείξουν την πηγή του πόνου. Ένα άλλο χαρακτηριστικό που συνοδεύει τον πόνο που προέρχεται από ταλαιπωρημένα δόντια ή ούλα είναι η προσωρινή διακοπή του πόνου, που στη συνέχεια εμφανίζεται ως ενόχληση στη γνάθο ή το αυτί. Αυτό υποδεικνύει την ύπαρξη μιας λοίμωξης και την εξάπλωσή της. Ο τραυματισμός της γνάθου και των γύρω ιστών μπορεί επίσης να προκαλέσει πόνο στο αυτί.
Για να αποφευχθεί ο πόνος που συνδέεται με προβλήματα στη στοματική κοιλότητα, είναι απαραίτητο να επισκέπτεται κανείς τον οδοντίατρο κάθε έξι μήνες για προληπτική οδοντιατρική φροντίδα. Αυτό περιλαμβάνει τον καθαρισμό και είναι συστατικό μέρος της προληπτικής φροντίδας, σύμφωνα με την Αμερικανική Οδοντιατρική Εταιρεία. Εμφανίζονται επίσης απόλυτες ενδείξεις για άμεση διάγνωση όταν ο πόνος συνδυάζεται με φλεγμονή, οίδημα, υποχώρηση, πύον, αιμορραγία, πληγές στα ούλα, ευαισθησία στο κρύο και το ζεστό, δυσκαταποσία, κίνηση δοντιών ή αλλαγές στη σύγκληση των δοντιών, καθώς αυτά υποδηλώνουν σοβαρότερες επιπλοκές.
Ο οδοντίατρος χρησιμοποιεί το ιατρικό ιστορικό, την εξέταση του ασθενή και τις ακτινογραφίες για να διαγνώσει το πρόβλημα. Οι ακτινογραφίες της κροταφογναθικής άρθρωσης βοηθούν στον εντοπισμό εξαρθρώσεων, καταγμάτων, δομικών προβλημάτων και παθήσεων των δοντιών και των οστών. Οι αξονικές τομογραφίες παρέχουν ακόμα πιο σαφείς εικόνες, δίνοντας μια τρισδιάστατη εικόνα των οστικών στοιχείων και των μαλακών μορίων. Η εξέταση είναι απλή, γρήγορη και ασφαλής, χωρίς κανέναν κίνδυνο από ακτινοβολία, όταν διενεργείται από εξειδικευμένους οδοντιάτρους-ακτινολόγους σε εξειδικευμένα κέντρα.
Αυτές οι ανακαλύψεις υπογραμμίζουν την σημασία της στοματικής υγείας για την αποφυγή πόνου στο αυτί. Επομένως, είναι σημαντικό να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διατήρηση της υγείας της στοματικής κοιλότητας.
