Η Παγκόσμια Ημέρα Κλινικών Μελετών είναι μια επέτειος που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 20 Μαΐου, για να αναγνωρίσει τη σπουδαιότητα των κλινικών μελετών στη θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών. Το πρώτο κλινικό πείραμα πραγματοποιήθηκε το 1747 για τη θεραπεία του σκορβούτου και από τότε η κλινική έρευνα έχει επηρεάσει θετικά διάφορους τομείς, από την επιστήμη και τις φαρμακευτικές εταιρείες έως την οικονομία και την κοινωνία.
Οι Καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής του Νοσοκομείου Αλεξάνδρα της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με παράδειγμα την Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και τον Καθηγητή Θεραπευτικής – Ογκολογίας Θάνο Δημόπουλο, επισημαίνουν τα πολυεπίπεδα οφέλη που προκύπτουν από τις κλινικές μελέτες. Οι ασθενείς έχουν την ευκαιρία να έχουν πρόσβαση σε νέες θεραπείες που πιθανότατα είναι πιο αποτελεσματικές και ασφαλείς, βελτιώνοντας έτσι την ποιότητα ζωής και τις προοπτικές επιβίωσης τους. Επιπλέον, η κλινική έρευνα ενισχύει την οικονομία και τα συστήματα υγείας μέσω της εισροής επενδύσεων, της αγοράς νέων μηχανημάτων και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Ωστόσο, το πιο σημαντικό και τελικό αποτέλεσμα κάθε κλινικής μελέτης είναι η διασφάλιση νέων καινοτόμων θεραπευτικών επιλογών για τους ασθενείς. Η προσέγγιση που κυριαρχεί σε κάθε διαδικασία και προσπάθεια είναι η ασθενοκεντρική, με γνώμονα την αύξηση της επιβίωσης των ασθενών. Η επιτυχής διεξαγωγή κλινικών μελετών απαιτεί την στενή συνεργασία όλων των ενεχομένων φορέων, από τις αρχές και το επιστημονικό προσωπικό έως τους ασθενείς, τους χορηγούς και τις εταιρείες που επιβλέπουν τη διεξαγωγή των μελετών.
Η αύξηση του αριθμού των κλινικών μελετών στην Ελλάδα μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας, με την εισροή κεφαλαίων και τη δημιουργία επιπλέον θέσεων εργασίας. Παράλληλα, η προσέλκυση διεθνών επενδύσεων στην κλινική έρευνα μπορεί να ενισχύσει τους Έλληνες επιστήμονες και να ενσωματώσει τη διεθνή τεχνογνωσία στην ελληνική αναπτυξιακή προσπάθεια. Πρέπει επίσης να αντιμετωπιστούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες που παρεμποδίζουν τη διεξαγωγή των μελετών, να ψηφιοποιηθούν τα ιατρικά αρχεία και να δοθούν κίνητρα στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
Τέλος, η κλινική έρευνα έχει επηρεάσει σημαντικά τη θεραπευτική προσέγγιση των αιματολογικών κακοηθειών και των καρκίνων. Νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως οι μικρομοριακοί αναστολείς ενδοκυττάριων ενζύμων, τα μονοκλωνικά αντισώματα και οι ανοσοθεραπευτικές προσεγγίσεις, έχουν επιτρέψει την αντιμετώπιση των ασθενειών με νέους τρόπους. Πολλά από αυτά τα φάρμακα διατίθενται μέσω κλινικών μελετών, ενώ άλλα έχουν λάβει ήδη έγκριση και χρησιμοποιούνται ευρέως.
Συνοψίζοντας, οι κλινικές μελέτες αντιπροσωπεύουν μια πρόκληση για την πρόοδο της ιατρικής και την οικονομία. Η επιτυχής διεξαγωγή τους απαιτεί την συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων και την ολοκλήρωση υψηλής ποιότητας κλινικής έρευνας με γνώμονα τον ασθενή. Με την αύξηση του αριθμού των μελετών στην Ελλάδα, η χώρα μπορεί να επωφεληθεί από την εισροή κεφαλαίων και την ενίσχυση της επιστημονικής της κοινότητας. Είναι ζωτικής σημασίας να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την προσέλκυση διεθνών επενδύσεων και την ανάδειξη της κλινικής έρευνας στην χώρα. Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να επιτύχουμε πρόοδο και καινοτομία στη θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών μας.
