Στις 8 Δεκεμβρίου 2008, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης βρέθηκε στο επίκεντρο των επεισοδίων και της βίας. Το κτίριο καταστράφηκε, με πέτρες να πετιούνται, μολότοφ να εκτοξεύονται και βιβλία να καίγονται. Ένα ετερόκλητο πλήθος ανθρώπων ανέβαινε και κατέβαινε τις σκάλες, εκδηλώνοντας την οργή τους. Ανάμεσα σε αυτούς, βρισκόταν ο Μαρίνος Σουκιούρογλου, γνωστός ως “παππούς”, ένας μεσήλικας με αντιφατικά συναισθήματα, περιμένοντας αυτήν τη στιγμή εδώ και χρόνια.
Ο Μαρίνος Σουκιούρογλου είναι ένας από τους βασικούς χαρακτήρες στο μυθιστόρημα της Σοφίας Νικολαΐδου με τίτλο “Απόψε δεν έχουμε φίλους” που εκδόθηκε το 2010. Το βιβλίο αναλύει τις ρίζες της παθογένειας που κατακλύζει ακόμα την πολιτική και πνευματική ζωή της Ελλάδας. Με βάση τη διατριβή του Μαρίνου Σουκιούρογλου, που ασχολείται με τον ελληνικό δωσιλογισμό επί Κατοχής, η Σοφία Νικολαΐδου αναδεικνύει τους δωσίλογους και τους μαυραγορίτες που, αντί να τιμωρηθούν, συνταξιοδοτήθηκαν ως αντιστασιακοί.
Το μυθιστόρημα ακολουθεί μια ποικιλία χαρακτήρων από τρεις διαφορετικές γενιές Ελλήνων, που προσπαθούν να ζήσουν τη ζωή τους ενώ η Ιστορία δημιουργεί συνεχώς προβλήματα. Μέσω αυτών των χαρακτήρων, η Σοφία Νικολαΐδου επιχειρεί να αναδείξει τους μηχανισμούς ενός εξουσιαστικού μηχανισμού όπως το ελληνικό πανεπιστήμιο και το πώς γράφεται και διδάσκεται η Ιστορία σε μια χώρα που δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει το σκοτεινό της παρελθόν. Οι σχέσεις του Μαρίνου Σουκιούρογλου με το ακαδημαϊκό κατεστημένο παρουσιάζονται με λεπτομέρεια, αποκαλύπτοντας το πως διαμορφώνονται και επηρεάζονται από τα πολιτικά δρώμενα της εποχής.
Ένα από τα βασικά θέματα που αναδεικνύει το βιβλίο είναι οι μηχανισμοί λειτουργίας του ελληνικού πανεπιστημίου και ο τρόπος που το ακαδημαϊκό προσωπικό καθοδηγείται από πολιτικές επιρροές. Επίσης, αποκαλύπτει την ανάγκη για μια αναθεώρηση του τρόπου γραφής και διδασκαλίας της Ιστορίας στην Ελλάδα, μια χώρα που παραμένει απρόθυμη να αντιμετωπίσει το σκοτεινό της παρελθόν.
