Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος, που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σάκχαρο) στο αίμα. Γνωστός ως ο σιωπηλός δολοφόνος, ο διαβήτης αυξάνεται με γοργό ρυθμό στις ΗΠΑ (και στον κόσμο γενικότερα) και επηρεάζει περισσότερους από 34 εκατομμύρια Αμερικανούς. Περίπου 1,5 εκατομμύριο νέες περιπτώσεις διαβήτη καταγράφονται κάθε χρόνο, ένας αριθμός που είναι ανησυχητικός. Στην Ελλάδα, ο διαβήτης επηρεάζει το 10-12% του πληθυσμού, ήτοι περίπου 1.000.000 έως 1.200.000 άτομα. Ο διαβήτης δεν επηρεάζει μόνο την καρδιά, τα νεφρά και τον εγκέφαλο, αλλά έχει επίσης παρατεταμένη και καταστροφική επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Ο μακροχρόνιος, κακορυθμισμένος διαβήτης αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και αυξάνει την προδιάθεση για ασθένειες και λοιμώξεις. Έχει αποδειχθεί, όπως διαπιστώθηκε και κατά τη διάρκεια της πανδημίας της Covid-19, ότι τόσο η μακροχρόνια καλή ρύθμιση του σάκχαρου (ευγλυκαιμία), όσο και η καλή ρύθμιση σε περίπτωση λοίμωξης, έχουν σημαντικό ρόλο στην ευνοϊκή έκβαση της νόσησης. Ένα απασχολημένο ανοσοποιητικό σύστημα καθιστά επικίνδυνες τις λοιμώξεις για τα άτομα με διαβήτη και προκαλεί αύξηση των ποσοστών νοσηλείας και θνητότητας, ενώ επίσης επηρεάζει τον χρόνο αποθεραπείας τους.
Οι πέντε τρόποι με τους οποίους ο διαβήτης επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα και οδηγεί σε ανοσοκαταστολή είναι:
- Ο σακχαρώδης διαβήτης μειώνει την ικανότητα του αμυντικού μηχανισμού και των λευκών αιμοσφαιρίων να ανταποκριθούν άμεσα και επαρκώς σε μια μόλυνση. Αυξάνει τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης, μιας ασθένειας που προκαλεί φλεγμονή και βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία, με αποτέλεσμα τη σκλήρυνση και τη στένωσή τους. Αυτό επηρεάζει σημαντικά την αμυντική ικανότητα του οργανισμού και την προσπάθεια των λευκών αιμοσφαιρίων να φτάσουν και να παραμείνουν στο σημείο της μόλυνσης.
- Η χρόνια υπεργλυκαιμία επηρεάζει τη ροή του αίματος μέσω των αιμοφόρων αγγείων, αυξάνοντας τον κίνδυνο επιπλοκών σε τραυματισμούς και μολύνσεις. Επίσης, προκαλεί πάχυνση και γήρανση των αιμοφόρων αγγείων, μειώνοντας τη ροή του αίματος προς το σημείο της μόλυνσης και μειώνοντας τη διάχυση των θρεπτικών ουσιών που απαιτούνται για την επούλωση του τραύματος.
- Τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης περιορίζουν τη σύνθεση των λευκών αιμοσφαιρίων, που είναι σημαντικό κομμάτι της ανοσολογικής απόκρισης του οργανισμού σε βακτηριακές λοιμώξεις. Ο μη καλά ρυθμισμένος διαβήτης επηρεάζει την παραγωγή και την ωρίμανση των λευκών αιμοσφαιρίων, μειώνοντας τον αριθμό τους στο αίμα και ακαθαρτοποιώντας την ικανότητά τους να φτάσουν στο σημείο της μόλυνσης και να διεγείρουν την απόπτωση και διαδικασία απομάκρυνσης ανεπιθύμητων κυττάρων.
- Ο διαβήτης μειώνει την ανταπόκριση του συμπληρώματος, μιας σημαντικής παράγοντα της ανοσοποίησης. Το σύστημα του συμπληρώματος ενισχύει την ικανότητα των αντισωμάτων και των φαγοκυττάρων να καταπολεμούν μικρόβια και ιούς. Ο διαβήτης προκαλεί ελαττώματα στους υποδοχείς του συμπληρώματος, μειώνοντας την ικανότητά τους να καταπολεμούν μια μόλυνση. Αυτό οδηγεί σε αυξημένη μικροβιακή δραστηριότητα στο σώμα και την ευαισθησία στις λοιμώξεις.
- Το υψηλό επίπεδο γλυκόζης στο αίμα προσφέρει στα βακτήρια ένα κατάλληλο περιβάλλον για ανάπτυξη. Η υπεργλυκαιμία προκαλεί την παραγωγή καταστροφικών μορίων που παρεμβαίνουν στο φυσικό αμυντικό μηχανισμό του σώματος, περιορίζοντας την ικανότητά του να καταπολεμά λοιμώξεις και φλεγμονές. Αυτή η ανοσολογική ανεπάρκεια δημιουργεί έδαφος για πιο σοβαρές βακτηριακές και ιογενείς λοιμώξεις όταν αυτές εισέρχονται στο σώμα.
Για να βελτιωθεί το ανοσοποιητικό σύστημα, είναι σημαντικό για τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη να διατηρούν καλό έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Η σωστή ρύθμιση του σακχάρου, ειδικά κατά τη διάρκεια μιας λοίμωξης, είναι εξίσου σημαντική για την πρόληψη των επιπλοκών και των προβλημάτων. Επίσης, συμβουλές για τη βελτίωση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι:
- Κατανάλωση υγιεινής διατροφής με πλούσια θρεπτικά συστατικά
- Ασκήσεις και φυσική δραστηριότητα
- Κανονικός ύπνος και αντιμετώπιση του στρες
- Αποφυγή καπνίσματος και υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ
- Συνεχής παρακολούθηση και επίσκεψη στον γιατρό για την καλή διαχείριση του διαβήτη
