Κάθε χρόνο, η τρίτη Πέμπτη του Νοεμβρίου καθιερώνεται ως “Παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου του παγκρέατος”, με σκοπό να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού για αυτήν την θανατηφόρα ασθένεια. Ο καρκίνος του παγκρέατος αποτελεί την τέταρτη αιτία θανάτου από καρκίνο στην Ευρώπη, με ποσοστό θνητότητας 7,4%. Συνήθως, στα πρώτα στάδια της νόσου, δεν παρουσιάζονται συμπτώματα, με αποτέλεσμα το 80% των περιπτώσεων να διαγιγνώσκονται ήδη σε προχωρημένα στάδια. Δυστυχώς, ο αριθμός των καρκίνων του παγκρέατος αυξάνεται κατά περίπου 1% ετησίως, με τη θνητότητα να αυξάνεται κατά 0,2%. Παρόλα αυτά, η επιβίωση έχει βελτιωθεί χάρη στις νέες θεραπευτικές εξελίξεις. Ειδικότερα, ενώ παλαιότερα η πενταετής επιβίωση ήταν κάτω από 5%, πλέον ανέρχεται στο 12%. Οι νέες θεραπευτικές επιλογές που έχουν αναπτυχθεί έχουν συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της επιβίωσης αυτής της θανατηφόρας νόσου.
Οι γιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Αγγελική Ανδρικοπούλου, Μαρία Καπαρέλου, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και Θάνος Δημόπουλος, συνοψίζουν τις σημαντικότερες θεραπευτικές εξελίξεις στην συστηματική θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος. Στην προχωρημένη νόσο, η χημειοθεραπεία έχει αποδειχθεί ότι είναι η βασική θεραπεία της τελευταίας δεκαετίας, με συγκεκριμένα φάρμακα να έχουν επιδείξει αυξημένη επιβίωση στους ασθενείς. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι η χορήγηση λιποσωμικής ιρινοτεκάνης έχει αυξήσει τόσο τη συνολική επιβίωση όσο και τον χρόνο προόδου της νόσου σε σύγκριση με τις παραδοσιακές θεραπείες. Μάλιστα, η νέα αυτή θεραπευτική επιλογή έχει ήδη εγκριθεί από την αρμόδια αρχή, τον FDA, από το 2015.
Επιπλέον, ένα πλήθος νέων θεραπειών που στοχεύουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις έχουν προστεθεί στη θεραπευτική παλέτα για τον καρκίνο του παγκρέατος. Νέα φάρμακα, όπως οι αναστολείς των PARP πρωτεϊνών, έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα σε άλλους τύπους καρκίνων και πρόσφατα έχουν εγκριθεί και για τη θεραπεία του καρκίνου του παγκρέατος. Επιπλέον, νέοι αναστολείς της μετάλλαξης KRAS G12C έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα σε κλινικές μελέτες, ανοίγοντας νέες προοπτικές θεραπείας για τους ασθενείς. Επιπλέον, άλλα φάρμακα, όπως η τραμετινίμπη και η νταμπραφενίμπη, έχουν δείξει ανταπόκριση σε ασθενείς με ορισμένες μεταλλάξεις BRAF, ενώ η λαροτρεκτινίμπη έχει δείξει ανταπόκριση σε ασθενείς με συντήξεις NTRK.
Για την επίτευξη βελτίωσης στην πρόγνωση των ασθενών με καρκίνο του παγκρέατος, είναι απαραίτητη η ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σοβαρότητα της νόσου, καθώς και η προφύλαξη και η πρόωρη διάγνωση υπό την επίβλεψη ειδικών χειρουργών καρκίνου του παγκρέατος.
