Η παρέα μας με τους σκύλους διαρκεί εδώ και χιλιετίες και, αναρωτιόμαστε, πότε ακριβώς εξημερώθηκαν αυτοί οι πιστοί και αγαπημένοι φίλοι μας. Αν και οι σκύλοι αποτελούν την παλαιότερη εξημέρωση από όλα τα ζώα που είναι γνωστή στην ανθρωπότητα, η ακριβής στιγμή και ο τρόπος εξέλιξής τους αποτελεί αντικείμενο έρευνας για πολλές δεκαετίες
Αρχικά, η σχέση μεταξύ των πρώτων ανθρώπων και των σκύλων βασιζόταν στην ανάγκη των ανθρώπων για βοήθεια στη φύλαξη των κοπαδιών και στο κυνήγι, καθώς επίσης και στην ασφάλεια. Τα ανταλλάγεντα πλεονεκτήματα για αμφότερα τα μέρη ήταν η συντροφικότητα, η προστασία, το καταφύγιο και μια σταθερή πηγή τροφής. Ωστόσο, πότε και πώς ακριβώς εξημερώθηκαν αποτελεί ένα θέμα που απασχολεί τους επιστήμονες εδώ και πολλά χρόνια
Μετά από μια διεθνή έρευνα που διεξήχθη το 2020, μελετώντας τα γονιδιώματα από λείψανα 27 αρχαίων σκύλων που συνδέονταν με διαφορετικούς αρχαιολογικούς πολιτισμούς, οι ερευνητές συνέκριναν τα ευρήματά τους με τα χαρακτηριστικά των μοντέρνων σκύλων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι φυλές σαν το Rhodesian Ridgeback στη Νότια Αφρική και τα Τσιουάουα και τα Xoloitzcuintle στο Μεξικό διατηρούν γενετικά ίχνη από τους αρχαίους ιθαγενείς σκύλους των αντίστοιχων περιοχών
Ο ωδικός σκύλος της Νέας Γουινέας είναι αντιπροσωπευτικός μιας γενεαλογίας που εντοπίστηκε στους σκύλους στην Ασία και την Ωκεανία. Ωστόσο, η καταγωγή των σκύλων στην Ανατολική Ασία είναι πιο περίπλοκη. Οι κινέζικες φυλές φαίνεται ότι αντλούν τα γονίδιά τους από ζώα όπως ο Αυστραλιανός dingo και ο ωδικός σκύλος της Νέας Γουινέας, ενώ οι υπόλοιπες φυλές προέρχονται από την Ευρώπη και τις Ρωσικές στέπες
Σύμφωνα με την ανάλυση του DNA, όλοι οι σκύλοι προέρχονται από έναν εξαφανισμένο πληθυσμό λύκων ή τουλάχιστον από λύκους που συγγένευαν. Παρότι υπήρξαν περισσότερες εξημερώσεις σε διάφορες περιοχές του κόσμου, οι υπόλοιπες γενεαλογίες φαίνεται να μην έχουν συνεισφέρει σημαντικά στη γενετική ποικιλία των σημερινών σκύλων
Ο δρ. Pontus Skoglund, αρχηγός της ομάδας του εργαστηρίου της Αρχαίας Γενετικής στο Ινστιτούτο Crick του Λονδίνου, αναφέρει ότι η εξελικτική ιστορία των σκύλων είναι πολύ σύνθετη και δεν μπορούμε να βασιστούμε αποκλειστικά στα δεδομένα που έχουμε μέχρι σήμερα. Επίσης, δεν είναι σαφές πότε και πού πραγματοποιήθηκε η πρώτη εξημέρωση. Το μυαλό του ανοίγεται σε πιθανότητες όπως η κρύα Σιβηρία, η ζεστή Εγγύς Ανατολή και η Νοτιοανατολική Ασία. Αυτό που τον ενδιαφέρει, τελικά, είναι το πώς ακριβώς οι άνθρωποι κατάφεραν να εξημερώσουν ένα άγριο ζώο όπως οι λύκοι, οι οποίοι σε πολλά μέρη του κόσμου είναι φοβεροί
Παρ’ όλα αυτά, οι σκύλοι εξελίχθηκαν και εξημερώθηκαν πριν από 11.000 χρόνια, περίπου στο τέλος της τελευταίας περιόδου παγετώνων. Αυτό επιβεβαιώνει ότι οι σκύλοι εξημερώθηκαν πριν από οποιοδήποτε άλλο γνωστό είδος. Όπως δηλώνει ο μεταδιδακτορικός ερευνητής Anders Bergström: “Αν κοιτάξουμε πίσω περίπου 4 ή 5 χιλιάδες χρόνια, βλέπουμε ότι η Ευρώπη ήταν μια πολύ ποικιλόμορφη περιοχή ως προς τους σκύλους. Παρότι οι σημερινοί Ευρωπαϊκοί σκύλοι παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία σε σχήματα και μορφές, γενετικά προέρχονται μόνο από μια μικρή υποομάδα της ποικιλομορφίας που υπήρχε τότε”.
