Ο Νοέμβριος είναι ο μήνας που αφιερώνεται στην ευαισθητοποίηση για τον καρκίνο του πνεύμονα, μία από τις πλέον διαδεδομένες και θανατηφόρες μορφές καρκίνου. Σύμφωνα με το IARC, το 2020 σημειώθηκαν 8.960 νέες περιπτώσεις και 7.662 θάνατοι εξαιτίας της νόσου στην Ελλάδα. Είναι, συνεπώς, κρίσιμο να εστιάσουμε σε μία εθνική στρατηγική που θα περιλαμβάνει πρόληψη, έγκαιρη ανίχνευση και πρόσβαση σε σύγχρονες θεραπείες για τους ασθενείς.
Η πρόληψη είναι το πρώτο βήμα προς την καταπολέμηση του καρκίνου του πνεύμονα. Εκστρατείες κατά του καπνίσματος, εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία, βελτίωση των εργασιακών συνθηκών και μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος και της ατμόσφαιρας, είναι ορισμένα από τα μέτρα που μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση των περιστατικών του καρκίνου του πνεύμονα.
Παράλληλα, η έγκαιρη ανίχνευση αποτελεί τη βάση για τον έλεγχο της νόσου. Η εφαρμογή εθνικών προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την ανίχνευση σε πρώιμα στάδια. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω των αναθεωρημένων συστάσεών της για την πρόληψη και έγκαιρη ανίχνευση, περιλαμβάνει για πρώτη φορά τον καρκίνο του πνεύμονα, κάνοντας έκκληση στα κράτη μέλη να αναλάβουν δράση. Στην Ελλάδα, η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, σε συνεργασία με άλλους φορείς, παρουσίασε το Μάιο του 2023 ένα πρόγραμμα προσυμπτωματικής ανίχνευσης του καρκίνου του πνεύμονα. Αυτή η διαδικασία επιδιώκει την ανίχνευση της νόσου σε ομάδες υψηλού κινδύνου, με χρήση απεικονιστικών εξετάσεων χαμηλής ακτινοβολίας, προκειμένου να εντοπιστούν περιπτώσεις σε πρώιμα στάδια. Η πολιτεία πρέπει να αξιοποιήσει αυτήν την πρόταση.
Τα τελευταία χρόνια, η ανοσοθεραπεία και οι νέες στοχευμένες θεραπείες έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής και το προσδόκιμο ζωής των ασθενών. Η ανοσοθεραπεία, που επικεντρώνεται στη χρήση του ανοσοποιητικού συστήματος για την εντοπισμό και επίθεση καρκινικών κυττάρων, αποτελεί μία ελπιδοφόρα επιλογή, ιδίως σε περιπτώσεις που οι παραδοσιακές θεραπείες δεν είναι αποτελεσματικές. Επίσης, η εξατομικευμένη ιατρική παίζει καθοριστικό ρόλο, επιτρέποντας ακριβή και αποτελεσματική θεραπεία με βάση το γενετικό προφίλ του κάθε ασθενούς. Αυτό ενισχύει τη θεραπευτική αποτελεσματικότητα και ελαχιστοποιεί τις παρενέργειες, εξασφαλίζοντας μία καλύτερη ποιότητα ζωής.
Ωστόσο, υπάρχει μία σημαντική πρόκληση για τη χώρα μας: η έλλειψη ενός λειτουργικού πλαισίου για την έγκριση και αποζημίωση εξετάσεων (βιοδείκτες) που απαιτούνται για τη χορήγηση των συγκεκριμένων θεραπειών, δημιουργεί εμπόδια για την πρόσβαση όλων των ασθενών σε αυτές. Ο καιρός για δράση είναι τώρα! Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μέσω μίας εθνικής στρατηγικής για τον καρκίνο. Η πρόληψη, η έγκαιρη ανίχνευση, η καταπολέμηση των διακρίσεων και η εξασφάλιση πρόσβασης των ασθενών σε σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις, καθώς και η υποστήριξη της επιβίωσης και της επανένταξης στην εργασία, πρέπει να αποτελέσουν τους βασικούς άξονες ενός εθνικού προγράμματος δράσης κατά του καρκίνου. Μέσω της συνεργασίας μεταξύ ασθενών, επιστημονικής κοινότητας, ιδιωτικού τομέα και πολιτείας, μπορούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες για τους ασθενείς και να δημιουργήσουμε ένα μέλλον με λιγότερους καρκίνους για τις νέες γενιές.
