Διογκωμένοι λεμφαδένες στο λαιμό των παιδιών είναι κάτι που συμβαίνει συχνά και είναι απόλυτα φυσιολογικό έως ένα σημείο. Πόσο επικίνδυνοι όμως είναι και ποια είναι η κατάλληλη αντιμετώπιση; Ας εξετάσουμε λοιπόν λεπτομερέστερα αυτό το θέμα.
Οι τραχηλικές διογκώσεις στα παιδιά είναι συχνές μέχρι την ηλικία των 7 ετών περίπου. Συνήθως, εμφανίζονται μετά τον 6ο μήνα της ζωής, αλλά μπορεί να υπάρξουν και περιπτώσεις που εμφανίζονται με τη γέννηση. Οι διογκωμένοι λεμφαδένες συνοδεύουν το παιδί για μεγάλα χρονικά διαστήματα και αποτελούν το 85% των περιπτώσεων. Ο κύριος λόγος για αυτό συνήθως είναι ιογενείς ή μικροβιακοί παράγοντες, αλλά εμφανίζονται επίσης και σε συγγενείς κύστεις, ειδικές φλεγμονές και νεοπλασίες. Ο τράχηλος του παιδιού είναι γεμάτος με οργανα του αμυντικού λεμφικού συστήματος, γνωστοί ως λεμφαδένες, οι οποίοι διογκώνονται ως αντίδραση σε οποιοδήποτε αίτιο στην κεφαλή και τον τράχηλο του παιδιού.
Όταν ψηλαφούμε τον τράχηλο ενός παιδιού, συνήθως αντιλαμβανόμαστε την παρουσία μικρών κινητών και ανώδυνων λεμφαδένων που δεν έχουν κλινική σημασία και δεν χρειάζονται εργαστηριακό έλεγχο. Αυτά τα διογκωμένα αποτελούν αποτέλεσμα ιογενών λοιμώξεων, κυρίως από την περιοχή της μύτης και του φάρυγγα. Μπορεί επίσης να οφείλονται σε δερματικές βλάβες του προσώπου και του τριχωτού της κεφαλής. Εάν ένας ή περισσότεροι λεμφαδένες διογκωθούν και συνοδεύονται από πόνο και πυρετό, τότε θα πρέπει να επισκεφτείτε έναν παιδίατρο. Αυτός θα αξιολογήσει την κλινική εικόνα και τα εργαστηριακά ευρήματα και θα καθορίσει εάν απαιτείται αντιβιοτική αγωγή ή όχι. Συνήθως, η φαρμακευτική αγωγή από το στόμα θα θεραπεύσει τη λεμφαδενοπάθεια, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτείται ενδοφλέβια αγωγή και ακόμη πιο σπάνια, χειρουργική επέμβαση.
Επιπλέον, υπάρχουν και ειδικές φλεγμονές που προκαλούν διογκωμένους λεμφαδένες. Συνήθως, πρόκειται για σπάνιες μορφές τραχηλικής λεμφαδενοπάθειας, όπου τα αίτια είναι ειδικοί μικροοργανισμοί όπως η φυματίωση, η άτυπη φυματίωση, η νόσος από νύχια ή τρίχωμα γάτας, η βρουκέλωση, ο ακτινομύκητας κ.α. Αυτοί οι διογκωμένοι λεμφαδένες είναι πιο χαρακτηριστικοί, επιμένουν παρά τη θεραπεία και συνήθως δεν συνοδεύονται από πυρετό. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αντιμετώπιση πρέπει να γίνει ανάλογα με το αίτιο, είτε με ειδική φαρμακευτική αγωγή είτε με αφαίρεση του πάσχοντος λεμφαδένα.
Οι συγγενείς τραχηλικές διογκώσεις είναι κυστικά μορφώματα του τραχήλου και είναι ορατά αμέσως μετά τη γέννηση και σπανιότερα σε μεγαλύτερη ηλικία. Αυτές οι διογκωμένες διογκώσεις οφείλονται σε εμβρυϊκά υπολείμματα ή εμβρυϊκές δυσπλασίες. Η διάγνωση τους είναι εύκολη και επιβεβαιώνεται με απεικόνιση (υπερηχογράφημα, μαγνητική τομογραφία και σπάνια αξονική τομογραφία), με την αντιμετώπιση τους να γίνεται με χειρουργική αφαίρεση.
Τέλος, οι νεοπλασματικές τραχηλικές διογκώσεις αφορούν στο 4-6% των διογκωμένων λεμφαδένων στο λαιμό. Πρόκειται για σκληρές, ακίνητες διογκώσεις που δεν συνοδεύονται από πυρετό και δεν υποχωρούν με τη χρήση αντιβιοτικών. Συνήθως πρόκειται για λεμφώματα, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να είναι και άλλα κακοήθη νεοπλάσματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, απαιτείται έγκαιρος εργαστηριακός και απεικονιστικός έλεγχος, αφαίρεση της παθολογίας και ιστολογική αξιολόγηση, προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα η κατάλληλη θεραπεία.
Συμπερασματικά, η ψηλάφηση τραχηλικών λεμφαδένων δεν πρέπει να ανησυχεί τους γονείς. Πρόκειται για μια φυσιολογική αντίδραση του λεμφικού συστήματος σε ιογενείς λοιμώξεις, κυρίως του ανώτερου αναπνευστικού. Μεγαλύτερες, επώδυνες διογκωμένες λεμφαδένες που συνοδεύονται από πυρετό πρέπει να αξιολογηθούν από έναν παιδίατρο. Τα κακοήθη νοσήματα των τραχηλικών λεμφαδένων είναι πολύ σπάνια και έχουν καλή πρόγνωση.
Με νέες εξελίξεις στην ιατρική, η αντιμετώπιση των διογκωμένων λεμφαδένων στο λαιμό των παιδιών είναι πλέον πιο αποτελεσματική και ασφαλής από ποτέ. Είναι σημαντικό να εμπιστευόμαστε τους ειδικούς και να παρακολουθούμε την κλινική εικόνα του παιδιού μας για την κατάλληλη αντιμετώπιση του προβλήματος.
